Εισαγωγικά: Για τα παιδιά που ξυπνούν

chalk-drawing-teens032322

 

 

Το ποίημα της Χριστοδούλου Δήμητρας «Για ένα παιδί που κοιμάται» υπήρξε η αφορμή για το 2ο τεύχος του περιοδικού «Δημιουργική Γραφή». Τα παιδιά του τμήματος Β2 ανέπτυξαν τις δικές τους ποιητικές εικόνες εμπνευσμένες από το έργο και εστιασμένες στην παιδική ηλικία, την εκμετάλλευση, την προσφυγιά και την απώλεια.

Ο τίτλος «Για ένα παιδί που κοιμάται» δε μας προϊδεάζει για το θέμα του ποιήματος. Λειτουργεί, θα λέγαμε, παραπλανητικά (θα ταίριαζε ίσως σε νανούρισμα), ενώ έχει στην πραγματικότητα κυριολεκτική σημασία: όλη η ποιητική περιγραφή μοιάζει να συντροφεύει, σιωπηλά αλλά στοργικά, τη μοναχική νύχτα και τον ύπνο του παιδιού στο μηχανοστάσιο του εργοστασίου. Το μικρό παιδί που όλη τη μέρα «δουλεύει στα φανάρια» είναι, δυστυχώς, μια εικόνα της σύγχρονης πραγματικότητας. Τα αίτια του φαινομένου πολλά, συνδέονται κυρίως με την οικονομική εκμετάλλευση αδύναμων κοινωνικών ομάδων, όπως οι ανήλικοι και οι μετανάστες. Το παιδί του ποιήματος εμφανίζεται εντελώς «ξεριζωμένο» από τον τόπο και τους οικείους του, πλήρως απογυμνωμένο από κάθε ανθρώπινη παρουσία και συναισθηματική κάλυψη. Η μνήμη του διασώζει ακόμη ανθρώπινες μορφές του παρελθόντος, ωστόσο η αφήγηση κινείται ανάμεσα στις μηχανές των αυτοκινήτων και σε αυτές του εργοστασίου στο οποίο κοιμάται. Άψυχα αντικείμενα μετατρέπονται έτσι σε υποκατάστατα της ανθρώπινης επαφής.

Η ανάλυση του ποιήματος στην τάξη ανέδειξε μεταξύ άλλων τα ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα ενσυναίσθησης και αυτά της δικαιοσύνης που ενυπάρχουν στις μαθήτριες και στους μαθητές μας. Ωστόσο, η συγκίνηση μέσω της ποίησης δεν ήταν το μοναδικό αποτέλεσμα ούτε και η μοναδική μέριμνά μας. Με τα λόγια της ίδιας της ποιήτριας, «Η ποίηση δεν είναι «ασχολία», είναι άσκηση μιας απαιτητικής τέχνης εφ’ όρου ζωής». […] «Ποίηση είναι να λες πράγματα που πιστεύεις ότι είναι εξόχως σημαντικά, με έναν τρόπο μουσικό, έναν τρόπο που να λειτουργεί ανάμεσα στο αφτί και στο χάος. Δεν αναφέρομαι στη ρίμα ή στην ομοιοκαταληξία, προφανώς. Για μένα, η ποίηση πρέπει να διαπνέεται από μια ευρύτερη ρυθμική ολοκλήρωση. Δεν ισχυρίζομαι όμως ότι αυτό μόνον είναι η ποίηση, η ποίηση είναι και αυτό, είναι το μείζον χαρακτηριστικό της για την ακρίβεια».

 

Γιώργος Τσιρίδης,

Φιλόλογος

Top