Εισαγωγικά: Μία κοσμογονία, δύο κόσμοι

Flammarion

 

 

Η ιδέα για αυτό το τεύχος γεννήθηκε στο μάθημα της λογοτεχνίας της Γ” γυμνασίου. «Το Άξιον Εστί» του Οδυσσέα Ελύτη είναι από τα πιο επιδραστικά λογοτεχνικά έργα του τόπου μας και όπως όλα τα σημαντικά λογοτεχνικά έργα δεν εμμένει στην αυτάρκειά του, παρά συνομιλεί με άλλα εξίσου σημαντικά έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας.

«Η Γένεσις», το πρώτο μέρος του συνθετικού ποιήματος αναφέρεται στην κοσμογονία όπως την περιγράφει ο Ελύτης. Το απόσπασμα του σχολικού βιβλίου εγείρει τα μείζονα ερωτήματα: «γιατί» και «πώς» δημιουργήθηκε ο κόσμος μας. Οι απαντήσεις του ποιητή προβάλλουν από το Αιγαίο Πέλαγος, εκτείνονται όμως οικουμενικά, όπου υπάρχουν άνθρωποι. Πώς όλα αυτά όμως μπορούν να συνδεθούν με τον μεγάλο Αμερικανό μουσικό; Πώς ο «ποιητής του Αιγαίου» μπορεί να σχετιστεί με τους στίχους του καλλιτέχνη που όρισε τη δεκαετία του 60’ και επηρέασε όσο λίγοι τη σύγχρονη μουσική; Στην Γ’ γυμνασίου νομίζουμε πως έχουμε πολλές απαντήσεις πάνω σε αυτό το ζήτημα, πέρα από την προφανή: Ελύτης και Dylan είναι αμφότεροι βραβευμένοι με το nobel λογοτεχνίας.

Η φωτεινή κοσμογονία του Ελύτη λοιπόν συναντά τη ζοφερή προφητεία του Dylan στο εμβληματικό τραγούδι του «A Hard Rain’s A-Gonna Fall» (1962), οι στίχοι του οποίου θα μπορούσαν εύκολα να νοηθούν ως ποίηση και μάλιστα υψηλού επιπέδου. Τα δύο έργα, εμφανώς στηριγμένα σε σουρεαλιστικά πρότυπα, αναδεικνύουν την πανανθρώπινη διάσταση της δημιουργίας, της ποίησης, της ζωής: Το φως συναντά το σκοτάδι, η θάλασσα τη στεριά, ο φόβος την ελπίδα, η πατρίδα την ξενιτιά και όλα αυτά όχι σε ένα μανιχαϊστικό σχήμα αλλά σε ένα αέναο φάσμα που αποτυπώνει την πολυπλοκότητα – ή ίσως την απλότητα – της ύπαρξης.

Τρεις καθηγητές του 1ου Γυμνασίου Κορυδαλλού συνεργάστηκαν με τα τρία τμήματα της Γ” τάξης του σχολείου μας. Λογοτεχνία, Αγγλικά και Καλλιτεχνικά υπήρξαν το πεδίο της διατμηματικής συνεργασίας. Στόχος η παραγωγή ποιημάτων από τις μαθήτριες και τους μαθητές, στηριγμένων στην ανάλυση και την αντιπαραβολή των δύο έργων, των δύο κορυφαίων δημιουργών.

 

Γιώργος Τσιρίδης,

Φιλόλογος

Top