Κοινωνικό άγχος ονομάζεται το άγχος (συναισθηματική δυσφορία, φόβος) που έχει να κάνει με κοινωνικές περιστάσεις, με την αλληλεπίδραση με άλλους ανθρώπους και με την αξιολόγηση ή κοντινή παρατήρηση απ” αυτούς. Η διαφορά μεταξύ κοινωνικού άγχους και φυσιολογικής ανησυχίας είναι ότι το πρώτο συνοδεύεται από έντονο αίσθημα φόβου κυρίως κατά τη διάρκεια περιστάσεων που είναι ασυνήθιστες για το άτομο ή στις οποίες πρόκειται να παρατηρηθεί ή να αξιολογηθεί από άλλους. Αυτός ο φόβος είναι τόσο έντονος που ο πάσχων μπορεί να αγχώνεται μόνο και μόνο στη σκέψη της κοινωνικής επαφής και θα κάνει ό,τι μπορεί για να την αποφύγει.
Σύμφωνα με την Εθνική Αμερικανική Έρευνα Συννοσηρότητας, το κοινωνικό άγχος είναι η Νο 1 αγχώδης διαταραχή και η 3η πιο διαδεδομένη ψυχική διαταραχή στις ΗΠΑ.
Μπορεί να εκδηλωθεί σε οποιαδήποτε ηλικία, συνηθέστερα όμως εμφανίζεται στην εφηβεία, την πρώιμη ενήλικη ζωή ή την πρώιμη παιδική ηλικία. Στατιστικά επηρεάζει περισσότερο τις γυναίκες από τους άντρες. Το αναπτυξιακό κοινωνικό άγχος εμφανίζεται νωρίς στην παιδική ηλικία ως φυσιολογικό κομμάτι της ανάπτυξης των κοινωνικών λειτουργιών και είναι ένα στάδιο το οποίο τα περισσότερα παιδιά ξεπερνούν, το προβληματικό ή χρόνιο κοινωνικό άγχος μπορεί να συνεχίσει να υφίσταται μέχρι την εφηβεία ή να επανέλθει στην επιφάνεια με την ενηλικίωση.Οι άνθρωποι διαφέρουν ως προς το πόσο συχνά βιώνουν κοινωνικό άγχος καθώς και σε τι είδους καταστάσεις.
Η συνήθης συμπεριφορά των ανθρώπων που βιώνουν ντροπή είναι η αποφυγή όλων εκείνων των κοινωνικών καταστάσεων κατά τις οποίες “ελοχεύει ο κίνδυνος “να εκθέσουν πλευρές του εαυτού τους τις οποίες θεωρούν ανεπαρκείς ή ελαττωματικές όπως:
-
Να συστηθούν σε ξένους ή να κάνουν την είσοδό τους σε μία γιορτή.
-
Να μιλήσουν σε άτομα εξουσίας.
-
Να περάσουν από προφορική εξέταση ή από συνέντευξη.
Καθώς ο έφηβος έχει το άγχος του να ανήκει και να είναι αποδεκτός, συχνά νιώθει εξαιρετικά ευάλωτος στα βλέμματα των άλλων απέναντι του και έχει άγχος για το τι ιδέα έχουν σχηματίσει για αυτόν. Σκέψεις όπως «Δεν θα ξέρω τι να πω», «Η φωνή μου θα αρχίσει να τρέμει και θα γίνω ρεζίλι» ή «Θα φανώ βαρετός/ή» είναι πολύ συχνές, και έχουν ως αποτέλεσμα έντονο άγχος ή δυσφορικά σωματικά συμπτώματα ως αντίδραση στο άγχος τους. Τα άτομα αυτά συχνά αποφεύγουν κοινωνικές καταστάσεις (π.χ. δεν πηγαίνουν σε πάρτυ ή άλλες εκδηλώσεις) στις οποίες κανονικά θα ήθελαν να συμμετάσχουν, ή τις υπομένουν με έντονο άγχος και δυσφορία.
Μερικές πιθανές αιτίες εκδήλωσής της είναι:
Κληρονομικότητα (συγγενείς πρώτου βαθμού παιδιών με αγχώδεις διαταραχές έχουν αυξημένες πιθανότητες να παρουσιάσουν παρόμοια προβλήματα).
· Βρέφη τα οποία αντιδρούν με υπερβολική κινητική δραστηριότητα και δείχνουν να ενοχλούνται κατά την παρουσίαση καινούριων ερεθισμάτων στην ηλικία των 4 μηνών, έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να αναπτύξουν φοβίες κατά τη νηπιακή ηλικία και αγχώδεις διαταραχές αργότερα .
· Παρεμβατικοί και υπερπροστατευτικοί γονείς, που συχνά επιβάλλουν αυστηρούς περιορισμούς στα παιδιά τους και δε τους αναθέτουν πρωτοβουλίες που να ενθαρρύνουν την αυτενέργεια και την ανάληψη πρωτοβουλιών.
Πηγές:
· https://www.papadopoulou-psy.gr/
· https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CF%8D%CE%BB%CE%B7:%CE%9A%CF%8D%CF%81%CE%B9%CE%B1
