Αντώνης Βασσάρας
Τον τελευταίο καιρό υπάρχει μεγάλη συζήτηση για τα Ιδιωτικά Πανεπιστήμια στην Ελλάδα. Για αυτό τον λόγο ενδιαφέρθηκα κι εγώ για το θέμα και έκανα την έρευνά μου, για να καταλάβω τι συμβαίνει. Αρχικά το Σύνταγμα απαγορεύει την ίδρυση των Ιδιωτικών Πανεπιστημίων. Συγκεκριμένα, το άρθρο 16 επιπλέον ορίζει ότι: Η παιδεία αποτελεί βασική αποστολή του Κράτους. Όλοι οι Έλληνες έχουν δικαίωμα δωρεάν παιδείας, σε όλες τις βαθμίδες της, στα κρατικά εκπαιδευτήρια. Το Κράτος ενισχύει τους σπουδαστές που διακρίνονται, καθώς και αυτούς που έχουν ανάγκη από βοήθεια ή ειδική προστασία, ανάλογα με τις ικανότητές τους.
Όμως, αυτοί που υποστηρίζουν την ίδρυση των μη κρατικών Πανεπιστημίων έχουν κάποια επιχειρήματα. Ένα από τα βασικά, λοιπόν, επιχειρήματα που λένε, είναι πως με αυτόν τον τρόπο, πολλοί από τους 40.000 νέους που ψάχνουν κάθε χρόνο σπουδές στο εξωτερικό, θα μείνουν στην πατρίδα μας. Πράγματι, αρκετά ελληνόπουλα που έχουν την οικονομική δυνατότητα θα προτιμήσουν να μην πάνε στο εξωτερικό για τις σπουδές τους.
Επίσης, υπάρχει και η πιθανότητα αρκετοί ξένοι, κυρίως από γειτονικές χώρες, να έρθουν στη χώρα μας, για να φοιτήσουν στα αντίστοιχα ιδιωτικά Πανεπιστήμια.
Από την άλλη πλευρά, οι περισσότεροι νέοι των μεγάλων πόλεων οι οποίοι θα περνάνε μέσω των πανελλαδικών εξετάσεων σε κάποια σχολή της επαρχίας, θα προτιμήσουν να παραμείνουν στο σπίτι τους και να εγγραφούν στην αντίστοιχη ιδιωτική σχολή, παρά να πληρώνουν τα υψηλά ενοίκια για να μείνουν στην επαρχία.
Έτσι, αρκετοί φοιτητές, θα μαζευτούν στις μεγάλες πόλεις με αποτέλεσμα η επαρχιακή Ελλάδα να μαραζώσει.
Επιπλέον, η μείωση των φοιτητών στα επαρχιακά πανεπιστήμια, θα οδηγήσει στην μικρότερη χρηματοδότησή τους από το Κράτος. Έτσι τα επαρχιακά πανεπιστήμια θα υποβαθμιστούν, καθώς όλο και λιγότερα άτομα θα επιλέγουν να φοιτήσουν σε αυτά.
Τέλος, ορισμένοι ισχυρίζονται πως με την ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων, τα δημόσια θα γίνουν πιο ανταγωνιστικά. Για να γίνει αυτό όμως, το κράτος πρέπει να δίνει τις αντίστοιχες παροχές, δηλαδή μεγαλύτερη χρηματοδότηση για να βελτιώσουν τα κτήρια, τον εξοπλισμό τους κτλ.
Με μια πρώτη ματιά, η απάντηση στο ερώτημα είναι απλή: τα ιδιωτικά πανεπιστήμια απαγορεύονται γιατί δεν τα επιτρέπει το Σύνταγμα. Αλλά τίποτε δεν είναι τόσο απλό…
Ελισάβετ Μαραγκού
Όπως όλοι ξέρουμε, τα σχολεία σε κάθε βαθμίδα διακρίνονται σε ιδιωτικά και δημόσια. Η κύρια διαφορά τους; Στα ιδιωτικά οι γονείς πληρώνουν για την εκπαίδευση του παιδιού ενώ στα δημόσια όχι. Μέχρι τώρα μόνο τα Πανεπιστήμια ήταν αποκλειστικά δημόσια, πράγμα που άλλαξε πρόσφατα, παρά τις αντιδράσεις ενάντια στο νόμο ιδιωτικοποίησής τους. Αλλά είναι αυτό δίκαιο; Έχει σημασία σε τι είδους σχολείο πάει κάποιος και αυτό θα καθορίσει κάπως το μέλλον του; Σ΄αυτά τα ερωτήματα θα προσπαθήσουμε να απαντήσουμε.
Αν αρχίσουμε με τον εξοπλισμό, δεν μπορούμε να μην παραδεχτούμε πως τα ιδιωτικά έχουν καλύτερες προδιαγραφές σε σύγκριση με τα δημόσια. Τα σχολεία είναι πιο καινούρια, φαίνονται πιο ακριβά, είναι πιο ανανεωμένα και λογικά δεν λείπει τίποτα. Υπάρχουν διαφορετικές αίθουσες για κάθε μάθημα, οι οποίες σίγουρα έχουν και τον πιο κατάλληλο εξοπλισμό. Για παράδειγμα, οι αίθουσες μουσικής έχουν μουσικά όργανα, ίσως και ολόκληρα πιάνα, σε αντίθεση με τα περισσότερα δημόσια. Στα δημόσια σχολεία πολλές φορές αρκετά πράγματα δεν λειτουργούν, είναι χαλασμένα ή πολύ παλιά. Τα καλοριφέρ, οι υπολογιστές, οι τουαλέτες και πολλά άλλα. Άλλα αυτά όλα εξαρτώνται από τα χρήματα. Είναι λογικό ένα σχολείο που πληρώνεται πολλά από πολλούς γονείς και μάλιστα με ακριβά δίδακτρα να είναι πολύ πιο ‘’ολοκληρωμένο‘’ από ένα που θα χρειαστεί να ζητήσει χρήματα από τον δήμο, σε περίπτωση που έχει ελλείψεις ή χρειάζεται επιδιορθώσεις ή εκσυγχρονισμό γενικότερα.
Σε έναν άλλο τομέα που υπερτερούν τα ιδιωτικά σχολεία είναι οι δραστηριότητες που γίνονται, όχι μόνο την ώρα του σχολείου αλλά και κατά τις απογευματινές ώρες. Στα ιδιωτικά υπάρχουν πολλές επιλογές και δυνατότητες που μπορεί να συμμετάσχει ένα παιδί, όπως κολύμβηση, ιππασία, τοξοβολία και πάρα πολλά άλλα. Μάλιστα, κάποια σχολεία παρέχουν και φροντιστήριο ξένων γλωσσών (κυρίως αγγλικών) για τους μαθητές τους. Όλα αυτά ακούγονται ωραία, αλλά η παγίδα εδώ είναι ότι κάθε δραστηριότητα χρειάζεται επιπρόσθετη πληρωμή, δεν συμπεριλαμβάνεται στο χρηματικό ποσό που πληρώνει ο γονιός κάθε μήνα ή χρόνο. Για την ακρίβεια, οι ασχολίες που παρέχουν τα ιδιωτικά χρεώνονται σχεδόν διπλάσια από άλλους ομίλους (που προσφέρουν ακριβώς την ίδια δραστηριότητα), που δεν λειτουργούν στο σχολείο. Οπότε, ακόμα κι αν κάποιος πάει σε δημόσιο και δεν του παρέχεται τίποτα, πάλι θα του βγει πιο οικονομικά.
Τέλος, το πιο βασικό στοιχείο, η ποιότητα της εκπαίδευσης που παρέχεται. Πολλοί θα σκεφτούν ότι στα ιδιωτικά οι μαθητές μορφώνονται σωστότερα, αλλά αυτό είναι μεγάλο λάθος. Τα μαθήματα που διδάσκονται είναι τα ίδια, απλά με καλύτερο εξοπλισμό. Επίσης, τα τμήματα των ιδιωτικών δεν είναι με λίγα άτομα. Αντιθέτως είναι μέχρι και τριάντα άτομα, περισσότερα από αυτά των δημοσίων. Αλλά τώρα τα βασικά. Θα αναρωτηθεί κανείς, εφόσον η διδασκαλία και τα μαθήματα είναι ίδια, γιατί οι μαθητές των ιδιωτικών έχουν (συνήθως) τόσο καλούς βαθμούς, δεν μένουν στην ίδια τάξη και πολλές φορές καταφέρνουν και περισσότερα από αυτούς των δημοσίων; Εδώ είναι το κλειδί. Ενός γονιού που πληρώνει υπερβολικά πολύ για την εκπαίδευση του παιδιού του θα του φαινόταν σωστό το παιδί του να έχει χαμηλό μέσο όρο ή να μείνει στην ίδια τάξη; Θα συνέχιζε να δίνει χρήματα σε κάτι που δεν θα έδειχνε διαφορά από κάτι δωρεάν; Όχι φυσικά. Για αυτό και εγώ πιστεύω (προσωπική μου άποψη από εμπειρία) ότι τα ιδιωτικά ‘’χαρίζουν‘’ βαθμούς και προωθούν τους μαθητές τους κυρίως προς όφελος της επιχείρησής τους. Διότι, αν κάποιος δει ότι οι μαθητές του τάδε σχολείου αριστεύουν, θα προτιμήσει να σπουδάσει εκεί το παιδί του. Με τι αποτέλεσμα; Τα ιδιωτικά να γίνονται όλο και πιο ισχυρά και πλούσια, και να στέλνουν μαθητές που δεν έχουν δουλέψει τόσο σκληρά στην κορυφή. Εννοείται πως δεν υπονοώ ότι όλοι οι μαθητές είναι όλοι κακοί και παίρνουν άριστα χωρίς να το αξίζουν. Σίγουρα υπάρχουν πάρα πολλοί αληθινά καλοί μαθητές, αλλά ακόμα κι ένας να μην είναι και να φτάνει ουρανό χωρίς προσπάθεια, αυτός ο ένας μετράει.
Όλα αυτά όμως δεν είναι απλά. Γιατί αυτά θα επηρεάσουν και το μέλλον. Όταν τα παιδιά ενηλικιωθούν και βγούνε στον χώρο εργασίας, λογικά οι τέλειοι των ιδιωτικών θα προτιμηθούν από αυτούς των δημοσίων. Και ένα ‘’εικοσάρι‘’ δημοσίου θα δουλεύει για κάποιον ιδιωτικού που ο κανονικός μέσος όρος του θα ήταν τρία.
Για όλον αυτόν τον ατελείωτο κύκλο αδικίας γίνονται όλες οι πορείες για την κατάργηση των ιδιωτικών. Είναι δυνατόν να καθορίζονται οι μελλοντικές σου ευκαιρίες από το αν μπορείς να πληρώσεις ή όχι; Ανεπίτρεπτο. Για αυτό πρέπει να δώσουμε ένα τέλος σε αυτήν την αδικία.
