AΡΧΕΓΟΝΟΣ ΘΗΣΑΥΡΟΣ

της Άννας Μαμουζέλου

Στην Ελλάδα, όπως και στις άλλες χώρες, η γλώσσα αποτελεί στοιχείο της εθνικής ταυτότητας. Ωστόσο σήμερα, λόγω κοινωνικών αλλά και ατομικών παραγόντων, το πολύτιμο αγαθό που έχουμε υιοθετήσει από τους προγόνους και από την αρχαιότητα εως σήμερα αναπτύσσεται και μεταλλάσσεται ,κινδυνέυει να χαθεί.

Ξεκινώντας,ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες που οδηγούν την γλώσσα σε κρίση θεωρείται η δυσλειτουργία της παιδείας .Ο τεχνοκρατικός χαρακτήρας της εκπαίδευσης , που έχει ως μονο στοχο την εξειδίκευση, δεν συμβάλλει στην ευρύτερη πνευματική καλλιέργεια,με αποτελέσμα  να απολεσθεί από τους νέους  η άρτια γλωσσική κατάρτιση και η ορθή χρήση του λόγου.Ακόμα στον τομέα της παιδίας υπαρχει κακή οργάνωση διδασκαλίας, που έχει ως συνέπεια ο μαθητής να μην κατανοεί ούτε να προσεγγίζει στην ετυμολογία των λέξεων αλλα και ούτε να αφομοιώνει το γλωσσικό πλούτο των λογοτεχνικών κειμένων.

Ταυτόχρονα ένας ακομα παράγοντας που έχει εισβάλει στην καθημερινή ζωή του ανθρώπου και φθείρει την ποιότητα της  ελληνικής  γλώσσας είναι η τηλεόραση . Εκπέμποντας χαμηλής ποιότητας προγράμματα  που δεν εμπεριέχουν πλούσιο λόγο, με την υποχώρηση του λόγου έναντι του ήχου και της εικόνας αλλα και με τη διαφήμιση με την συνθηματική χρήση της γλώσσας,το πλήθος των ξενικών στοιχείων και την επιτηδευμένη ασυνταξία, το λεξιλόγιο του κοινού περιορίζεται και οξύνεται η λανθασμένη χρήση της γλώσσας.Επιπλέον,η «υπερκατανάλωση» τηλεοπτικού θεάματος περιορίζει την ανθρώπινη επικοινωνία και την ανάγνωση βιβλίων.

Παράλληλα,η τεχνολογική εξέλιξη και η  επίδραση των αναπτυγμένων χωρών,κυρίως σε μία εποχή παγκοσμιοποιήσης, έχουν επιβλαβείς συνέπειες.Η εισβολή της ξενόγλωσσης ορολογίας για τα εισαγόμενα τεχνολογικά επιτεύγματα  -μερικά από τα οποία δύσκολα αποδίδονται στην ελληνική γλώσσα- αλλα και η εισβολή πολλών ξενικών γλωσσικών στοιχείων από τα ΜΜΕ, τη διεθνή τέχνη,τη μουσική,τον κινηματογράφο,το διαδίκτυο και την παγκοσμιοποίηση  αλλοιώνουν τον χαρακτήρα της ελληνικής γλώσσας στην καθημερινή επικοινωνία.

Παρά  την σοβαρότητα του προβλήματος οι λύσεις είναι υπαρκτές και απλές.Κατ’ αρχάς η οικογένεια η οποία μπορεί να αποτελέσει πρωταρχικό παράγοντα γλωσσικής καλλιέργειας είναι ανάγκη να παρέχει τα κατάλληλα πνευματικά ερεθίσματα στα νεαρά μέλη , γεγονός που θα διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στις προτεραιότητες και τις επιλογές τους .Είναι επίσης καλό να ασκείται η ορθή γλωσσική αγωγή μέσα από τον καθημερινό διάλογο αλλα και να καλλιεργηθεί η αγάπη για το βιβλίο, ώστε η επαγγελματική αποκατάσταση να μην αποτελεί τον μόνο λόγο επαφής με τα βιβλία .

Συνεχίζοντας, η εκπαίδευση και η πολιτεία  να εμπλουτίζει τις βιβλιοθήκες (σχολικές και μη) με νέα βιβλία, ικανά να προσελκύουν  ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού, ώστε να καλλιεργηθεί η φιλαναγνωστική διάθεση. Σε ενδοσχολικό επίπεδο,το εκπαιδευτικό σύστημα οφείλει,να καταδείξει στους μαθητές έναν ελκυστικό και προσιτό τρόπο, προκειμένου να καταστήσει γνωστή την γλώσσα σε όλη την ιστορική της διαδρομή.Επιπλέον,ο δάσκαλος οφείλει να εργάζεται για την δημιούργία ενός πνευματικού και δημοκρατικού περιβάλλοντος που θα ευνοεί τον διάλογο και την καλλιέργεια του προφορικού λόγου.

Τέλος,τα ΜΜΕ επιβάλλεται να χρησιμοποιούν σωστά την γλώσσα στη διαδικασία σύνταξης των κειμένων και στη μετάδοση ειδήσεων.Να αποφεύγουν τις λαικιστικές εκφράσεις που παραμορφώνουν το χαρακτήρα της γλώσσας και να περιορίσουν την χρήση ξένων λέξεων και ορολογιών.Ακόμα,είναι σημαντικό η ποιοτική αναβάθμιση των προγραμμάτων τους, ώστε να αναδεικνύουν πνευματικά ενδιαφέροντα και να συμβάλουν στην πνευματική καλλιέργεια του δέκτη.

Κλείνοντας, είναι ευθύνη όλων να προστατευθεί η αρχέγονη αυτή κληρονομιά που είχε την δυνατότητα μεσα σε χιλιάδες χρόνια να διατηρηθεί και να αναπτυχθεί,  μέχρι να υιοθετήσει τη σημερινή της μορφή .Ειναι κρίμα να χαθεί αυτος ο Εθνικός θησαυρός,η ελληνική γλώσσα.