Η σωματική τιμωρία των παιδιών παραβιάζει το θεμελιώδες δικαίωμά τους στο σεβασμό της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και της σωματικής ακεραιότητας, είναι ωστόσο κοινωνικά και νομικά αποδεκτή σε πολλές χώρες του κόσμου. Πολλοί διεθνείς οργανισμοί για τα δικαιώματα του παιδιού συστήνουν τη ρητή απαγόρευσή της επειδή βλάπτει την ψυχική και σωματική υγεία των παιδιών και συνιστά παραβίαση των δικαιωμάτων του παιδιού και του παγκόσμιου δικαιώματος στην ίση προστασία σύμφωνα με τον νόμο.

Ελληνικό Δίκαιο

Σύμφωνα με τις σύγχρονες αντιλήψεις των δικαιωμάτων του ανθρώπου, οι ανήλικοι είναι πλήρη υποκείμενα συνταγματικών δικαιωμάτων. Το άρθρο 2 παρ.1 του Συντάγματος ανάγει τον σεβασμό και την προστασία της αξίας του ανθρώπου σε πρωταρχική υποχρέωση της πολιτείας και το άρθρο 5 παρ. 2 κατοχυρώνει το δικαίωμα προστασίας της ζωής, της τιμής και της ελευθερίας όλων όσων βρίσκονται στην Ελληνική Επικράτεια.

Σχολείο, προσχολική φροντίδα και πλαίσια φιλοξενίας

Στο πλαίσιο της σχολικής πειθαρχίας, η σωματική τιμωρία απαγορεύεται ρητά στον χώρο της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης με το άρθρο 13 παρ. 8 του Π.Δ. 201/1998. Στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, ο νόμος 3328/2005, άρθρο 21 (ΦΕΚ 80Α/1-04-2005) απαγορεύει την επιβολή οποιασδήποτε μορφής σωματικής τιμωρίας σε μαθητές που παρεκκλίνουν από την προσήκουσα διαγωγή. Επιπλέον το Υπουργείο Παιδείας εξέδωσε την εγκύκλιο Γ2/22673/02.03.2006 με θέμα «επιβολή σωματικής τιμωρίας σε μαθητές». Διάταξη ρητής απαγόρευσης της σωματικής τιμωρίας διέπει τη λειτουργία των δημοτικών παιδικών-βρεφονηπιακών σταθμών, η παραβίαση της οποίας μάλιστα αποτελεί «σοβαρότατο πειθαρχικό παράπτωμα», σύμφωνα με το αρ. 14, παρ. 1 της ΚΥΑ 16065/2002 (ΦΕΚ Β 497/22-4-2002). Επίσης, οι σωματικές ποινές «απαγορεύονται αυστηρά» στο πλαίσιο λειτουργίας των Κέντρων Παιδικής Μέριμνας (αρ. 23, παρ. 2 ΥΑ Γ 2β/1984 ΦΕΚ Β 860). Ωστόσο, ρητή απαγόρευση της σωματικής τιμωρίας ως πειθαρχικού μέτρου απουσιάζει από τις διατάξεις που ρυθμίζουν άλλους χώρους φροντίδας παιδιών, όπως είναι οι παιδικοί-βρεφονηπιακοί σταθμοί, που ιδρύονται και λειτουργούν από φιλανθρωπικά ιδρύματα, ή τα πλαίσια φιλοξενίας, όπως οι Παιδουπόλεις του (πρώην) Εθνικού Οργανισμού Πρόνοιας, που πλέον έχουν υπαχθεί στην αρμοδιότητα των Περιφερειακών Συμβουλίων Υγείας και Πρόνοιας (ΠΕΣΥΠ).

Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού (Ν. 2101/1992)

Στη Διεθνή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού, το άρθρο 19 αξιώνει από τα κράτη να πάρουν «όλα τα κατάλληλα νομοθετικά, διοικητικά, κοινωνικά και εκπαιδευτικά μέτρα, προκειμένου να προστατεύσουν το παιδί από κάθε μορφή βίας, προσβολής ή βιαιοπραγιών σωματικών ή πνευματικών, εγκατάλειψης ή παραμέλησης, κακής μεταχείρισης ή εκμετάλλευσης, συμπεριλαμβανόμενης της σεξουαλικής βίας, κατά το χρόνο που βρίσκεται υπό την επιμέλεια των γονέων του ή του ενός από τους δύο, του ή των νόμιμων εκπροσώπων του ή οποιουδήποτε άλλου προσώπου στο οποίο το έχουν εμπιστευθεί».Άλλα άρθρα της Σύμβασης που αναφέρονται στην προστασία του παιδιού από τη σωματική τιμωρία είναι: το άρθρο 3, το οποίο προβλέπει ότι σε όλες τις αποφάσεις που αφορούν τα παιδιά «πρέπει να λαμβάνεται πρώτιστος υπόψη το συμφέρον του παιδιού»· το άρθρο 6, το οποίο απαιτεί από τα συμβαλλόμενα Κράτη να «εξασφαλίζουν, στο μέτρο του δυνατού, την επιβίωση και την ανάπτυξη του παιδιού»· το άρθρο 28, για το δικαίωμα στην εκπαίδευση, που προβλέπει ότι τα συμβαλλόμενα Κράτη «παίρνουν όλα τα κατάλληλα μέτρα για την εφαρμογή της σχολικής πειθαρχίας με τρόπο που να ταιριάζει στην αξιοπρέπεια του παιδιού ως ανθρώπινου όντος, και σύμφωνα με την παρούσα Σύμβαση»· το άρθρο 37, το οποίο απαιτεί από τα Κράτη να επαγρυπνούν ώστε «κανένα παιδί να μην υποβάλλεται σε βασανιστήρια ή σε άλλες σκληρές, απάνθρωπες ή εξευτελιστικές τιμωρίες ή μεταχείριση»·το άρθρο 40, που προβλέπει ότι τα Κράτη αναγνωρίζουν σε «κάθε παιδί ύποπτο, κατηγορούμενο ή καταδικασμένο για παράβαση του ποινικού νόμου το δικαίωμα σε μεταχείριση που να συνάδει με το αίσθημα της αξιοπρέπειάς του και της προσωπικής αξίας…»

Κιασηφ Χ. Εσμά

Σελημ Αϊλα

Πηγή http://users.sch.gr/kdimitrakakis/kdim/bia/nomothesia/nomothesia.pdf

Φωτογραφία  http://www.pdeamth.gr/paratiritiriovias/index.php/arthraerev/37-paratiritirio-vias