του Απόστολου Φακίνου
Ο Κωνσταντίνος Καραθεοδωρή ήταν Έλληνας μαθηματικός που διακρίθηκε σε παγκόσμιο επίπεδο.
Γεννήθηκε στο Βερολίνο 13 Σεπτεμβρίου 1873 και πέθανε στο Μόναχο στις 2 Φεβρουαρίου 1950. Εκτός Ελλάδας ήταν γνωστός και ως Constantin.
Ο πατέρας του Καραθεοδωρή ήταν νομικός από την Κωνσταντινούπολη με καταγωγή από το Βοσνοχώρι του Έβρου ενώ η μητέρα του καταγόταν από τη Χίο. Η μητέρα του πέθανε όταν ο Κωνσταντίνος ήταν μόλις έξι ετών και μεγάλωσε με την γιαγιά του. Τα παιδικά του χρόνια τα πέρασε στις Βρυξέλλες, όπου ο πατέρας του ήταν πρέσβης της Υψηλής Πύλης από το 1875 για αυτό και είχε τα ελληνικά και φλαμανδικά ως μητρική γλώσσα, ενώ μέχρι την εφηβεία μιλούσε γερμανικά και τούρκικα. Το 1908 παντρεύτηκε την Ευφροσύνη με την οποία απέκτησε δύο παιδιά, τον Στέφανο και τη Δέσποινα.
Σπούδασε πολιτικός μηχανικός στη Στρατιωτική Σχολή του Βελγίου στις Βρυξέλλες. Σε ηλικία 27 ετών συνειδητοποίησε πως η δουλειά του μηχανικού δεν ήταν εκείνη που ήθελε πραγματικά και αποφάσισε να εγκαταλείψει το επάγγελμα του μηχανικού και να πάει στη Γερμανία να σπουδάσει Μαθηματικά.
Έκανε μετεγγραφή στο Πανεπιστήμιο του Γκέτιγκεν όπου εκεί υπό την επίβλεψη του Χέρμαν Μινκόβσκι έκανε τη διδακτορική του διατριβή. Στη συνέχεια έγινε διδάκτορας στο πανεπιστήμιο αυτό και αμέσως μετά ζήτησε να εργαστεί στην Ελλάδα. Οι αρμόδιοι του απάντησαν ότι θα μπορούσε να διοριστεί μόνο σε σχολεία της επαρχίας . Επέστρεψε στη Γερμανία , όπου μετά από έναν χρόνο περίπου αναγορεύτηκε υφηγητής των Μαθηματικών στο Πανεπιστήμιο του Γκέτινγκεν.
Είχε πολύ καλές φιλικές και επαγγελματικές σχέσεις με άλλους μεγάλους της εποχής του όπως ο Σβαρτς, ο Μαξ Πλανκ, ο Σμιτ. Ιδιαίτερα όμως ξεχωριστή ήταν η σχέση του με τον Άλμπερτ Αϊνστάιν. Γνωρίστηκαν το 1915 και είχαν μια επιστημονική σχέση που βασίζονταν στο σεβασμό και στην αλληλοεκτίμηση. Μάλιστα με τη συμβολή του στον Λογισμό των Μεταβολών βοήθησε στην ανάπτυξη της Γενικής Θεωρίας της Σχετικότητας όπου προκάλεσε το θαυμασμό του Αϊνστάιν ο οποίος του έστειλε μια επιστολή το 1916:
«Αν θέλετε να μπείτε στον κόπο να μου εξηγήσετε ακόμα και τους κανονικούς μετασχηματισμούς θα βρείτε έναν ευγνώμονα και ευσυνείδητο ακροατή. Αν όμως λύσετε και το πρόβλημα των κλειστών γραμμών του χρόνου, θα σταθώ μπροστά σας με σταυρωμένα χέρια. Πίσω από αυτό υπάρχει κρυμμένο κάτι που είναι αντάξιο του ιδρώτα των καλύτερων».
Το 1911, μετά από πρόσκληση του Ελευθέριου Βενιζέλου, ο Καραθεοδωρή συμμετείχε στην επιτροπή επιλογής καθηγητών για το Πανεπιστήμιο Αθηνών. Το 1920, πάλι με πρόσκληση του Βενιζέλου, ανέλαβε να οργανώσει το Ιωνικό Πανεπιστήμιο στη Σμύρνη.
Στη Σμύρνη ο Καραθεοδωρή έμεινε μέχρι την κατάρρευση τον Αύγουστο του 1922. Όταν οι Τούρκοι εισέβαλαν στην πόλη, ο 49χρονος Καραθεοδωρή κατόρθωσε να διασώσει τη βιβλιοθήκη και πολλά από τα εργαστηριακά όργανα του Ιωνικού Πανεπιστημίου και να τα μεταφέρει στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Η δωρεά Καραθεοδωρή βρίσκεται μέχρι τις μέρες μας στο Μουσείο Φυσικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το 1922 διορίστηκε καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και το 1923 διορίσθηκε καθηγητής στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο.
Για τρίτη φορά, το 1929, ο Ελευθέριος Βενιζέλος τον κάλεσε πάλι να προσφέρει στην Ελλάδα. Του ανέθεσε τη μεταρρύθμιση της λειτουργίας της Ανώτατης Εκπαίδευσης. Ανέλαβε προς τούτο, τη θέση του κυβερνητικού επιτρόπου στα Πανεπιστήμια Αθηνών και Θεσσαλονίκης για την οργάνωσή τους. Έφτιαξε έναν κανονισμό, που αποτέλεσε τον πυρήνα του βασικού πλαισίου λειτουργίας των ελληνικών πανεπιστημίων (Ν.5343/1932) για τα επόμενα 50 χρόνια, έως το 1982.
Γενικά καταπιάστηκε με όλους σχεδόν τους κλάδους των Μαθηματικών: θεωρία πραγματικών συναρτήσεων , θεωρία μιγαδικών συναρτήσεων , διαφορικές εξισώσεις , θεωρία συνόλων και διαφορική γεωμετρία , σύμμορφες απεικονίσεις κ.α. Επίσης μεγάλη ήταν η συμβολή του στη Θεωρητική φυσική και συγκεκριμένα στη μαθηματική θεμελίωση τομέων της Φυσικής όπως η Θερμοδυναμική, η γεωμετρική Οπτική, η Μηχανική και η Σχετικότητα.
Μια σπουδαία μελέτη του ήταν αυτή για τους κίονες του Παρθενώνα υπό τον τίτλο «Περί των καμπυλών του στυλοβάτου του Παρθενώνα και περί της αποστάσεως των κιόνων αυτών». Ανακάλυψε ότι οι μπροστινοί κίονες του Παρθενώνα έχουν τόξα από κύκλους με ακτίνα πέντε χιλιομέτρων, ενώ οι πίσω κίονες έχουν ακτίνα δέκα χιλιόμετρα, με αποτέλεσμα να μοιράζεται καλύτερα το βάρος πάνω στον κάθε κίονα.
Προς τιμήν του ιδρύθηκε και λειτουργεί στην Κομοτηνή το Μουσείο Καραθεοδωρή όπου εκεί εκτίθενται βιβλία , χειρόγραφες επιστολές από και προς τους Einstein, Rosenthal, Κneser, αυθεντικά έγγραφα , και φωτογραφίες της οικογένειας Καραθεοδωρή.
Πηγή: Wikipedia
