των Αθηνάς Μηλιατζόγλου και Πέρσας Σιμσιρή
Λέξεις που μπορεί να μην ξέρετε πως έχουν ελληνική ρίζα. Το ξέρατε ότι το «yes» είναι ελληνικό; Το «turbo»; Το «kiss»;
Δέκα αγγλικές λέξεις που δεν φανταζόμαστε ότι έχουν ελληνική ρίζα. Πάμε να τις δούμε.
Ajax:
Την ξέρουν οι πάντες, η πασίγνωστη λέξη ajax προέρχεται από την ελληνική Αἴας, τον μυθικό ήρωα του Τρωϊκού Πολέμου. Και αν καταλαβαίνουμε πως μια ποδοσφαιρική ομάδα πήρε το όνομά της από έναν ήρωα, δεν καταλαβαίνουμε από που κι ως που, ονομάστηκε έτσι ένα απορρυπαντικό.
Turbo:
Υπάρχει άνθρωπος που δεν ξέρει την συγκεκριμένη λέξη; Από τις ηλεκτρικές σκούπες μέχρι τα αγωνιστικά αυτοκίνητα, το turbo έχει χαρακτηρίσει την απόδοση πληθώρας συσκευών και κινητήρων.Και όμως, προέρχεται από την αρχαία ελληνική τύρβη που σημαίνει την κυκλική και ταραχώδη κίνηση.
Yes:
Kι όμως, προέρχεται από το αρχαιοελληνικό μόριο γε που έχει μεγάλο σημασιολογικό εύρος, μέσα σε αυτό και το “βεβαίως”. Το γε δίνει έμφαση στην λέξη που συνοδεύει και το συναντάμε συχνότατα στην ελληνιστική περίοδο.
Sponsor:
Η λέξη προέρχεται από το ρήμα σπένδω και το ομμόριζο σπονδή που σημαίνουν “προσφέρω” και “προσφορά” αντίστοιχα. Αλήθεια, πόσες φορές δεν πέσαμε πάνω στην λέξη σπονδή στα μαθητικά μας χρόνια;
Kiss:
Η ετυμολογική της ιστορία έχει “παρελθόν”. Οι γλωσσολόγοι ερίζουν για το κατά πόσο η αγγλική λέξη kiss προέρχεται από το αρχαιοελληνικό ρηματικό τύπο κυνέω που σημαίνει “φιλώ”. Υπάρχουν πάντως μελετητές που υποστηρίζουν ότι υπήρχε η κοινή ινδο-ευρωπαϊκή ρίζα Ku, την οποία οι λατινογενείς γλώσσες , χρησιμοποίησαν ως βάση για τις δικές τους λέξεις. Η θεωρία στηρίζεται στο γεγονός ότι η σημασία του φιλιού ήταν πρωτεύουσας θρησκευτικής σημασίας στην λατρεία όλων των λαών, εξ’ ου και η κοινή ρίζα.
Μarmalade:
Η γνωστή σε όλους μας “μαρμελάδα”, έλκει την καταγωγή της από το λατινικό “melimelum” το οποίο προέρχεται από τις ελληνικές λέξεις μέλι και μῆλον, που σημαίνει το “μήλο” αν και είχε ευρύτερη σημασία καθώς σήμαινε γενικά τα φρούτα, ειδικά τα εξωτικά.
Disaster:
Η αγγλική λέξη για την “καταστροφή” προέρχεται από τον συνδυασμό των λέξεων dis (λατ.) και ἀστήρ και έχει την έννοια της αναποδιάς που προέρχεται από την δυσμενή θέση ενός πλανήτη.
Pause:
Η λέξη προέρχεται από την ελληνική παῦσις και σημαίνει “σταμάτημα”. Η αγγλική λέξη διατήρησε αρκετά την ηχητική απόδοση της αντίστοιχης ελληνικής.
Mentor:
Όλοι γνωρίζουμε την σημασία του μέντορα. Αυτό που ίσως δεν θυμόμαστε είναι ότι ο Μέντωρ ήταν φίλος του Οδυσσέα και σύμβουλος του Τηλέμαχου όπως διαβάζουμε στην “Οδύσσεια” του Ομήρου. Με αυτήν την σημασία, του σοφού ανθρώπου, κάνει πλέον διεθνή καριέρα.
Carat
Η μονάδα μέτρησης των πολύτιμων λίθων έχει πιθανότατα ελληνική καταγωγή, καθώς προέρχεται από την λέξη κεράτιον που κυριολεκτικά σημαίνει το μικρό κέρατο. Παράλληλα ήταν και η μονάδα μέτρησης για αντικείμενα μικρού βάρους (το 1/3 του οβολού). Αληθινό διαμάντι η ανακάλυψή της!
ΠΗΓΕΣ
- Οnline Etymology Dictionary
- Oxford University Press’s Academic Insights for the Thinking World
- Oxford English-Greek Learner’s Dictionary
- H.G. Liddell & R. Scott, Λεξικόν της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας
