ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ

των  Δήμητρας Γηράση, Βίκυς Ευθυμίου, Εβίτας Γαλουζή, Αλέξανδρου Ζερβού

 Με τον όρο κλιματική αλλαγή αναφερόμαστε στη μεταβολή του παγκοσμίου κλίματοςκαι, ειδικότερα, σε μεταβολές των μετεωρολογικών συνθηκών που εκτείνονται σε μεγάλη χρονική κλίμακα. Τέτοιου τύπου μεταβολές περιλαμβάνουν σημαντικές διακυμάνσεις ως προς τη μέση κατάσταση του κλίματος ή τη μεταβλητότητά του, που εκτείνονται σε βάθος χρόνου δεκαετιών ή περισσότερων ακόμα ετών. Οι κλιματικές αλλαγές οφείλονται σε φυσικές διαδικασίες καθώς και σε ανθρώπινες δραστηριότητες με επιπτώσεις στο κλίμα, όπως η τροποποίηση της σύνθεσης της ατμόσφαιρας.

Αίτια κλιματικής αλλαγής

Η καύση ορυκτών καυσίμων, η αποψίλωση των δασών και η κτηνοτροφία επηρεάζουν ολοένα και περισσότερο το κλίμα και τη θερμοκρασία της γης. Οι συγκεκριμένες δραστηριότητες απελευθερώνουν τεράστιες ποσότητες αερίων του θερμοκηπίου πέραν από τα όσα απαντούν φυσικά στην ατμόσφαιρα, επιδεινώνοντας την υπερθέρμανση του πλανήτη και το φαινόμενο του θερμοκηπίου.

•  Η υπερθέρμανση του πλανήτη

Η περίοδος 2011-2020 ήταν η θερμότερη δεκαετία που έχει καταγραφεί ποτέ, καθώς η παγκόσμια μέση θερμοκρασία ξεπέρασε τα προβιομηχανικά επίπεδα κατά 1,1 °C το 2019. Επί του παρόντος, η ανθρωπογενής υπερθέρμανση του πλανήτη αυξάνεται με ρυθμό 0,2 °C ανά δεκαετία.

Μια αύξηση της θερμοκρασίας κατά 2 °C σε σχέση με την προβιομηχανική εποχή συνδέεται με σοβαρές δυσμενείς επιπτώσεις για το φυσικό περιβάλλον και την ανθρώπινη υγεία και ευεξία, καθώς και με πολύ υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης επικίνδυνων και πιθανώς καταστροφικών αλλαγών στο παγκόσμιο περιβάλλον. Για τον λόγο αυτό, η διεθνής κοινότητα έχει αναγνωρίσει την ανάγκη να διατηρηθεί η αύξηση της θερμοκρασίας αρκετά πιο κάτω από τους 2 °C και να συνεχιστούν οι προσπάθειες για τον περιορισμό της στους 1,5 °C.

•  Το φαινόμενο του θερμοκηπίου

Το κύριο αίτιο της κλιματικής αλλαγής είναι το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Ορισμένα αέρια στην ατμόσφαιρα της Γης λειτουργούν όπως το γυαλί των θερμοκηπίων. Παγιδεύουν τη θερμότητα του ήλιου και εμποδίζουν τη διάχυσή της στο διάστημα, προκαλώντας την υπερθέρμανση του πλανήτη. Πολλά από αυτά τα αέρια του θερμοκηπίου υπάρχουν στη φύση, αλλά η ανθρώπινη δραστηριότητα (π.χ. η καύση του άνθρακα, του πετρελαίου και του φυσικού αερίου, η αποψίλωση των δασών, η αύξηση της κτηνοτροφίας, η χρήση αζωτούχων λιπασμάτων)  έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση των συγκεντρώσεων ορισμένων από αυτά στην ατμόσφαιρα (π.χ.  διοξείδιο του άνθρακα, μεθάνιο, υποξείδιο του αζώτου, φθοριούχα αέρια).

Τα φυσικά αίτια, όπως οι μεταβολές της ηλιακής ακτινοβολίας ή της ηφαιστειακής δραστηριότητας, εκτιμάται ότι έχουν συμβάλει λιγότερο από περίπου 0,1 °C στη συνολική αύξηση της θερμοκρασίας μεταξύ 1890 και 2010.

 

Αποτελέσματα της κλιματικής αλλαγής

Η κλιματική αλλαγή έχει πολλά και σοβαρά αποτελέσματα σε πολλούς τομείς της ζωής  και του περιβάλλοντος. Σε παγκόσμιο επίπεδο, παρατηρείται αύξηση της γενικής θερμοκρασίας με επιπτώσεις σε οικονομικά αλλά και κοινωνικά συστήματα.

Ειδικότερα, ως αποτέλεσμα της κλιματικής παρατηρούνται ακραία καιρικά φαινόμενα, όπως πλημμύρες, ξηρασίες και καταστροφικοί κυκλώνες που επηρεάζουν τη γεωργία, την υδροδότηση και την ενέργεια και οδηγούν σε οικονομική και κοινωνική κρίση.

Συνέπεια της κλιματικής αλλαγής είναι η άνοδος της στάθμης της θάλασσας, φαινόμενο το οποίο απειλεί παράκτιες κοινότητες παγκοσμίως, ενώ η μείωση του παγκόσμιου χιονοκαλύμματος και των παγετώνων επηρεάζει τη διαθεσιμότητα νερού, φέρνει στην επιφάνεια μικρόβια που αναπτύχθηκαν σε παλαιότερες εποχές και έχει τραγικές επιπτώσεις για τα ζώα όπως οι πολικές αρκούδες που απειλούνται με εξαφάνιση, καθώς καταστρέφεται καθημερινά το φυσικό τους περιβάλλον, δεν μπορούν να βρουν τροφή και πολλές πνίγονται.

Όσον αφορά στη βιοποικιλότητα, η κλιματική αλλαγή προκαλεί μετατοπίσεις στους οικοτόπους και έτσι γίνεται ακόμα πιο δύσκολο για τα απειλούμενα είδη της πανίδας να επιβιώσουν.

Επιπλέον, η κλιματική αλλαγή έχει επιπτώσεις στην υγεία, γιατί η αύξηση των θερμοκρασιών δημιουργεί αλλεργίες και εξάπλωση ασθενειών που συνδέονται με το κλίμα.

 Τρόποι αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής

Η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής απαιτεί ολοκληρωμένη προσέγγιση και συνεργασία σε διάφορα επίπεδα. Μερικοί τρόποι που μπορούν να βοηθήσουν είναι οι εξής:

• Η προώθηση της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, όπως η ηλιακή ή η αιολική ενέργεια, και των ενεργειακά αποδοτικών επιλογών στην καθημερινή ζωή, όπως η χρήση λαμπτήρων LED και η απενεργοποίηση συσκευών όταν δεν χρησιμοποιούνται.
• Η μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα μέσω της επιλογής για τις μετακινήσεις των μέσων μαζικής μεταφοράς, της ομαδικής χρήσης αυτοκινήτου, του ποδηλάτου ή ακόμα και του περπατήματος, όπου είναι δυνατόν.
• Η υποστήριξη βιώσιμων πρακτικών όπως η ανακύκλωση, η εξοικονόμηση νερού και η φύτευση δέντρων.
• Η προώθηση της βιώσιμης γεωργίας και η μείωση της σπατάλης τροφίμων. Η υποστήριξη των τοπικών και βιολογικών γεωργών συμβάλλει στη μείωση του αποτυπώματος άνθρακα που σχετίζεται με τη μεταφορά και τη χρήση χημικών.
• Ο έλεγχος των διατροφικών επιλογών, με τη μείωση της κατανάλωσης κρέατος και την επιλογή εναλλακτικών φυτικών προϊόντων, μπορεί να έχει θετικό αντίκτυπο στο περιβάλλον.
• Η προστασία και η αποκατάσταση οικοσυστημάτων, όπως τα δάση και οι υγρότοποι, που λειτουργούν ως φυσικές καταβόθρες άνθρακα.
• Η ενίσχυση της ενημέρωσης και της ευαισθητοποίησης του κοινού σχετικά με τις κλιματικές αλλαγές και τις προσωπικές τους επιδράσεις.

Υποστηρίζοντας πολιτικές που δίνουν προτεραιότητα στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, τη διατήρηση και τις βιώσιμες πρακτικές, μπορούμε συλλογικά να έχουμε σημαντικό αντίκτυπο στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής. Το παν είναι να δουλεύουμε μαζί και να κάνουμε συνειδητές επιλογές κάθε μέρα.

Πηγές:

1. European Unionhttps://climate.ec.europa.eu › causes…Les causes du changement climatique – Commission européenne
2. European Climate Pacthttps://climate-pact.europa.eu › aboutΚλιματική αλλαγή – Ευρωπαϊκή Ένωση
3. Wikipediahttps://el.wikipedia.org › wiki › Επι…Επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής
4. https://el.m.wikipedia.org/wiki
5. https://climate.ec.europa.eu/climate-change/causes-climate-change_el#:~:text=%CE%A4%CE%BF%20%CE%BA%CF%8D%CF%81%CE%B9%CE%BF%20%CE%B1%CE%AF%CF%84%CE%B9%CE%BF%20%CF%84%CE%B7%CF%82%20%CE%BA%CE%BB%CE%B9%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE%CF%82,%CF%80%CF%81%CE%BF%CE%BA%CE%B1%CE%BB%CF%8E%CE%BD%CF%84%CE%B1%CF%82%20%CF%84%CE%B7%CE%BD%20%CF%85%CF%80%CE%B5%CF%81%CE%B8%CE%AD%CF%81%CE%BC%CE%B1%CE%BD%CF%83%CE%B7%20%CF%84%CE%BF%CF%85%20%CF%80%CE%BB%CE%B1%CE%BD%CE%AE%CF%84%CE%B7
6. Κλιματική αλλαγή: Πώς θα αποτρέψουμε την επόμενη κρίση (naftemporiki.gr)