Η Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας εορτάζεται στις 8 Μαρτίου κάθε χρόνο ως ημέρα μνήμης των αγώνων για τα δικαιώματα των γυναικών. Ο πρώτος εορτασμός της «Ημέρας της Γυναίκας» ονομάστηκε «Εθνική ημέρα της Γυναίκας» και πραγματοποιήθηκε στις 28 Φεβρουαρίου του 1909 στην Νέα Υόρκη. Υπήρξαν ισχυρισμοί ότι η συγκεκριμένη ημέρα αποτελούσε επέτειο μνήμης της διαμαρτυρίας των εργατριών στην κατασκευή ενδυμάτων στη Νέα Υόρκη, στις 8 Μαρτίου του 1857, οι ερευνητές, όμως, τους απέρριψαν ως μυθοπλασία. Το 1911, την ίδια ημέρα, οι γυναίκες ζήτησαν να τους δοθεί το δικαίωμα του εκλέγειν αλλά και της κατοχής δημοσίων αξιωμάτων, ενώ ταυτόχρονα διαμαρτυρήθηκαν για τις διακρίσεις σε βάρος τους στον χώρο εργασίας λόγω του φύλου τους.
Η συγκεκριμένη ημέρα είναι επίσημη αργία στο Αφγανιστάν, στην Ανγκόλα, στην Αρμενία, στο Αζερμπαϊτζάν, στη Λευκορωσία, στη Μογγολία, στο Νεπάλ, στη Ρωσία, στην Ουγκάντα, στην Ουκρανία, στο Βιετνάμ κ.α. Σε άλλες χώρες όπως η Κροατία και η Ρουμανία, η ημέρα δεν είναι αργία αλλά εορτάζεται ευρέως. Την ημέρα αυτή συνηθίζεται οι άντρες να δίνουν δώρο στις γυναίκες τους λουλούδια και μικρά συμβολικά δώρα. Στην Ιταλία, για τον εορτασμό της ημέρας, οι άντρες δίνουν κίτρινες μιμόζες στις γυναίκες της καρδιάς τους!
Τα δικαιώματα των γυναικών αποτελούν τη βάση για το γυναικείο και το φεμινιστικό κίνημα, που παλεύουν αδιάκοπα για τα δικαιώματα των κοριτσιών και των γυναικών ανά τον κόσμο. Σε ορισμένες χώρες τα δικαιώματα αυτά θεσμοθετούνται ή υποστηρίζονται από τον νόμο, τα τοπικά έθιμα και τη συμπεριφορά, ενώ σε άλλες μπορεί να αγνοούνται, να απαξιώνονται και να καταπατώνται, ακόμα και στις μέρες μας. Τα δικαιώματα για τα οποία αγωνίζονται τα γυναικεία κινήματα είναι η σωματική ακεραιότητα και η αυτονομία, η προστασία από τη σεξουαλική βία, η συμμετοχή στα δημόσια αξιώματα, η σύναψη νομικών συμβάσεων, το δικαίωμα στην αξιοπρεπή εργασία, η δίκαιη και ίση αμοιβή με αυτή των ανδρών, το δικαίωμα στην ιδιοκτησία και στη μόρφωση κ.ά.
Στην αρχαία Ελλάδα, οι περισσότερες γυναίκες δεν είχαν πολιτικά και ίσα δικαιώματα με τους άνδρες, κατείχαν, όμως, κάποια ελευθερία κινήσεων μέχρι την Αρχαϊκή Εποχή. Οι γυναίκες στην κλασική Αθήνα δεν είχαν κάποια νομική υπόσταση και θεωρούνταν μέρος του «οίκου», όπου επικεφαλής ήταν ένας άντρας. Μέχρι τον γάμο τους οι γυναίκες ήταν υπό την κηδεμονία του πατέρα ή άλλου συγγενή. Μετά τον γάμο, ο σύζυγος γινόταν ο κύριος της γυναίκας. Ωστόσο, οι γυναίκες μπορούσαν να αποκτήσουν δικαιώματα σε ακίνητα μέσα από τα δώρα, την προίκα και την κληρονομιά. Όμως, στην αρχαία Αθήνα οι γυναίκες δεν απέκτησαν ποτέ ιθαγένεια και επομένως παραμερίζονταν επί της αρχής και άσκησης από την αρχαία αθηναϊκή δημοκρατία.
Αντίθετα, οι γυναίκες στην αρχαία Σπάρτη κατείχαν δικαιώματα κοινωνικής θέσης, δύναμης και σεβασμού, δικαιώματα που ήταν άγνωστα στον υπόλοιπο κλασικό κόσμο. Οι Σπαρτιάτισσες βέβαια, είχαν εξαιρεθεί από τη στρατιωτική και πολιτική ζωή, είχαν όμως σημαντική θέση ως μητέρες των Σπαρτιατών πολεμιστών. Σπάνια παντρεύονταν πριν από την ηλικία των 20, σε αντίθεση με τις Αθηναίες. Παρά την ομολογούμενη ελευθερία των γυναικών της Σπάρτης, ωστόσο δεν μπορούσαν να λάβουν μέρος στα κοινά, καθώς αποκλείονταν από οποιαδήποτε συνέλευση και πολιτική δραστηριότητα όπως και οι γυναίκες στην Αθήνα.
Σήμερα, καθώς η Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας πλησιάζει, η σκέψη μας βρίσκεται δίπλα στις γυναίκες που βιώνουν τον πόλεμο, την αδικία και τον διχασμό σε κάθε σημείο της γης, αντιμετωπίζοντας με θάρρος και σθένος την βία, την καταστροφή, την απώλεια, το προσφυγικό δράμα και τον αδόκητο θάνατο.. Συνεχίζουμε να εμπνεόμαστε και να θαυμάζουμε αυτές τις γυναίκες που μετά από τόσους αγώνες για ισότητα και δικαιώματα εξακολουθούν να δείχνουν ακόμη τον δρόμο για ένα μέλλον ειρηνικό, βιώσιμο και ελπιδοφόρο.
Οι Μαθητές του Τμήματος Ένταξης του σχολείου μας και η Φιλόλογός τους, κ. Ιασωνίδου Άννα
