Η Θάλεια Φλωρά-Καραβία (Σιάτιστα, 1871- Αθήνα, 1960) αναδείχθηκε σε γυναίκα-πρότυπο, που δεν δίστασε παρά τις αντιξοότητες να κυνηγήσει τα όνειρά της, μια γυναίκα που τόλμησε να ζήσει όπως ήθελε και να μεγαλουργήσει σε δύσκολες εποχές για το φύλο της, στο μεταίχμιο από τον 19ο στον 20ο αιώνα. Γενικά, υπήρξε μια από τις σημαντικότερες και παραγωγικότερες Ελληνίδες ζωγράφους του 20ου αιώνα.
Η ζωή
Η Θάλεια Φλωρά-Καραβία εγκαταστάθηκε το 1874 με την οικογένειά της από τη Δυτική Μακεδονία στην Κωνσταντινούπολη, εκεί οπού αποφοίτησε από το Ζάππειο Παρθεναγωγείο της Κων/πολης το 1888 και προσπάθησε να σπουδάσει ζωγραφική στο Σχολείο των Τεχνών, αλλά το ίδρυμα δεν τη δέχθηκε επειδή ήταν γυναίκα. Έτσι, η ζωγράφος σπούδασε ζωγραφική στο Μόναχο και κατόπιν στο Παρίσι. Το 1898 γύρισε στην Κωνσταντινούπολη, για να ασχοληθεί επαγγελματικά με τη ζωγραφική, ενώ από το 1907 και για περισσότερα από τριάντα χρόνια, έζησε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, όπου παντρεύτηκε τον Νίκο Καραβία. Στην Ελλάδα επέστρεψε οριστικά το 1939 και δεν σταμάτησε να ζωγραφίζει μέχρι τον θάνατό της, το 1960.
Κορίτσι στην ακρογιαλιά, Εθνική Πινακοθήκη
Το έργο
Όσον αφορά το έργο της, δεν έχει ακόμη καταλογογραφηθεί πλήρως, μα είναι βέβαιο ότι οι ελαιογραφίες της ξεπερνούν τις 2.500, ενώ μεγάλος είναι και ο αριθμός των σχεδίων και υδατογραφιών της. Αρχικά, η Θάλεια Φλωρά-Καραβία είχε άμεση, βιωματική σχέση με τη βία του πολέμου. Αυτή, ως ζωγράφος-ανταποκρίτρια του βαλκανικού μετώπου και ενίοτε ως συγγραφέας, έδωσε με τη γυναικεία ευαισθησία στην αντρική υπόθεση του πολέμου μια άλλη οπτική και αποτύπωσε σε πάνω από 100 σχέδια με κάρβουνο, κιμωλία και παστέλ, την καθημερινότητα των στρατιωτών, τα κρεβάτια με τους τραυματίες, τα πεδία των μαχών, αλλά και προσωπογραφίες επώνυμων και ανώνυμων πρωταγωνιστών του πολέμου, νοσοκόμες, κορίτσια με ντόπιες φορεσιές και όμορφα βαλκανικά τοπία, από όπου περνούσε ο ελληνικός στρατός. Επίσης, πέρα από τις πολεμικές απεικονίσεις, η Φλωρά – Καραβία έγινε εξίσου γνωστή και για τα 500 περίπου πορτραίτα της. Ανάμεσα στις διασημότητες που σχεδίασε περιλαμβάνονται ο ποιητής Κ.Π. Καβάφης, η συγγραφέας Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου κ.ά. Επιπλέον, εικονογράφησε βιβλία και ασχολήθηκε με τη δημοσιογραφία. Τέλος, για την προσφορά της στη ζωγραφική, τιμήθηκε με το Αργυρό Μετάλλιο της Ακαδημίας των Αθηνών το 1945 και με τον Σταυρό Ταξιαρχών του Τάγματος της Ευποιίας το 1954, ενώ έργα της εκτίθενται στην Εθνική Πινακοθήκη της Ελλάδας, στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, στη Δημοτική Πινακοθήκη Ιωαννίνων, στην Πινακοθήκη Ε. Αβέρωφ και αλλού. Ένα σημαντικό μέρος των σχεδίων της από τους πολέμους βρίσκονται στο Στρατηγείο του Γ’ Σώματος Στρατού στη Θεσσαλονίκη και στο Πολεμικό Μουσείο της Αθήνας.
Η ζωγράφος στο μέτωπο της Ηπείρου, (Εμίν Αγά) 1913/φωτογραφία Αρ. Ρωμαϊδη-F. Zeitz. Φωτ.: Οικογενειακό αρχείο της ζωγράφου
Η Θάλεια Φλωρά–Καραβία. Φωτ.: Οικογενειακό αρχείο της ζωγράφου
Γράφει ο Αργύρης Πλιάτσιος Γ3
ΠΗΓΕΣ-ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Θάλεια Φλωρά – Καραβία: η ανταποκρίτρια και ζωγράφος των Βαλκανικών πολέμων, Μαρία Βατάλη, φιλόλογος
