Η ποίηση, η οποία αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής κάποιων ανθρώπων, ωστόσο άφταστο ή και μη επιθυμητό στις ζωές κάποιων άλλων, γίνεται πιο προσιτή σε μη αναγνώστες μέσω της μελοποίησης, η οποία ξεκίνησε να ανθίζει από την αρχαιότητα. Η μελοποιημένη ποίηση θεωρείται μία μορφή τέχνης που αποτελείται από ένα ποιητικό κείμενο που έχει εκδοθεί σε κάποιο βιβλίο ή συλλογή, ή έχει δημοσιευθεί σε κάποιο περιοδικό, μαζί με μουσική προσαρμοσμένη στο ύφος και στο μήνυμα που περνάει το ποίημα στον αναγνώστη.
Την πρώτη μορφή ποίησης με μουσική επένδυση την συναντάμε στην γεωμετρική εποχή, με τους αοιδούς (ήταν ποιητές και μουσικοί ταυτοχρόνως), οι οποίοι διασκέδαζαν το κοινό σε συμπόσια, αγώνες ή επίσημες γιορτές εξιστορώντας κατορθώματα και δόξες πολεμιστών στο πεδίο μάχης. Γνωστότερος αοιδός είναι ο Όμηρος, του οποίου τα έπη δεν αποτελούν μόνο πηγή διασκέδασης και ψυχαγωγίας στην εποχή μας, αλλά μας διδάσκουν και για αξίες και θεσμούς της αρχαιότητας. Άλλο εξίσου σημαντικό είδος συνοδευόμενης από μουσική ποίησης που αναπτύχθηκε στην αρχαία Ελλάδα τον 6ο και 7ο αιώνα π.Χ., ήταν η λυρική ποίηση, οπού ο ποιητής εκφράζει κυρίως τα συναισθήματα του. Σπουδαιότεροι εκπρόσωποι του είδους θεωρούνται ο Αλκαίος και η Σαπφώ.
Αργότερα, στην επανάσταση του 1821, η μελοποιημένη ποίηση έπαιξε πολύ σημαντικό ρόλο στην εμψύχωση και στην παρότρυνση του λαού να αντισταθεί στους κατακτητές τους, καθώς το μεγαλύτερο μέρος του λαού ήταν αγράμματο και αδυνατούσε να διαβάσει τα επαναστατικά ποιήματα. Το επαναστατικό πνεύμα επικρατούσε όχι μόνο σε κείμενα εκείνης της εποχής αλλά και στην ποίηση, διότι οι σπουδασμένοι στόχευαν στον ξεσηκωμό του αμόρφωτου πληθυσμού, ο οποίος αποτελούσε την πλειοψηφία. Η μελοποίηση έκανε εφικτό στους φτωχούς να κατανοούν τα μηνύματα των ποιητών και ακόμα να τα μεταδίδουν και οι ίδιοι, τραγουδώντας τα σε συμπατριώτες τους. Την περίοδο της επανάστασης γράφτηκε και ο εθνικός ύμνος, ο «ύμνος εις την ελευθερία» σε στίχους του Διονύσιου Σολωμού και σε μουσική του Νίκου Μάντζαρου.
Η μεταποίηση ποιημάτων σε τραγούδια βοήθησε τους ανθρώπους να εκφραστούν χωρίς να απαγγέλλουν, και σε άλλες σημαντικές στιγμές της Νεοελληνικής Ιστορίας, όπως στην περίοδο της Δικτατορίας, στη Μικρασιατική Καταστροφή κ.α. .
Στην σύγχρονη Ελλάδα, δηλαδή στα μέσα του 20ουαιώνα, ο Μίκης Θεοδωράκης και ο Μάνος Χατζιδάκις ξεχώρισαν στην μελοποίηση ποιημάτων διαφόρων ποιητών, ανοίγοντας έτσι τον δρόμο στους νεότερους καλλιτέχνες των επόμενων γενεών.
Στον 21ο αιώνα, τον οποίον διανύουμε, τραγουδοποιοί και τραγουδιστές χρησιμοποιούν ως βάση ποιήματα, όχι μόνο της σύγχρονης εποχής, αλλά εξίσου μανιωδώς μελοποιούν και ποιητικά κείμενα κλασικών ποιητών σε κάθε είδος μουσικής με τα αγαπημένα τους να είναι το δημοτικό στυλ, το ροκ, και πιο σπάνια το ποπ ύφος.
Ακολουθεί μια λίστα με γνωστά μελοποιημένα ποιήματα:
- Ένα το χελιδόνι (στίχοι: Οδυσσέας Ελύτης/μουσική: Μίκης Θεοδωράκης)
- Της δικαιοσύνης ήλιε νοητέ (στίχοι: Οδυσσέας Ελύτης/μουσική: Μίκης Θεοδωράκης)
- Του μικρού βοριά (στίχοι: Οδυσσέας Ελύτης/μουσική: Μίκης Θεοδωράκης)
- Τη Ρωμιοσύνη μην την κλαις (στίχοι: Γιάννης Ρίτσος/μουσική: Μίκης Θεοδωράκης)
- Το θαλασσινό τριφύλλι (στίχοι: Οδυσσέας Ελύτης/μουσική: Λίνος Κόκοτος)
Γράφει η Μαλαματένια Στεφανίδου Β4
Πηγές
https://www.ertnews.gr/anadromes/pagkosmia-imera-poiisis-afieroma-stin-melopoiimeni-poiisi-video/
https://www.ogdoo.gr/erevna/thema/melopoiimeni-poiisi-2000-2012-a-meros-af
