Ο όρος κλιματική κρίση αναφέρεται στην επιτάχυνση, λόγω ανθρώπινων δραστηριοτήτων, της αλλαγής του παγκοσμίου κλίματος και, κυρίως, στις αλλαγές των καιρικών φαινομένων και συνθηκών.
Η κλιματική αλλαγή συνδέεται άμεσα με την διαταραχή του φαινομένου του θερμοκηπίου, παράγοντες οι οποίοι αποτελούν σύμφωνα με επιστήμονες, τους δυο μεγαλύτερους κινδύνους για την ύπαρξη ανθρώπινης ζωής στο πλανήτη. Ακόμα, σύμφωνα με τον Ο.Η.Ε, αν συνεχιστεί έτσι η εξέλιξη αυτών των φαινομένων μέσα σε δέκα χρόνια ο τραυματισμός που θα έχει δεχτεί ο πλανήτης μας θα είναι μη αναστρέψιμος, και σε αυτήν την περίπτωση θα γίνεται λόγος για κλιματική κατάρρευση, σύμφωνα με την ομιλία του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτιέρες.
Το φαινόμενο αυτό προκαλείται από το πλεόνασμα των αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα. Τα αέρια αυτά είναι το διοξείδιο του άνθρακα, το μεθάνιο και το οξείδιο του αζώτου. Οι ανθρώπινες δραστηριότητες που παράγουν σε μεγάλη ποσότητα το πλεόνασμα αυτών των βλαβερών για τον πλανήτη μας αερίων, είναι η χρήση ορυκτών καυσίμων, η αποψίλωση ομβρόφυλων δασών και η κτηνοτροφία.
Δυστυχώς, η κλιματική κρίση δεν επηρεάζει μονάχα την ποιότητα ζωής των ανθρώπων αλλά και την πανίδα και την χλωρίδα του πλανήτη. Η αύξηση της στάθμης της θάλασσας εξαιτίας του λιώσιμου των πάγων, οι απότομες ξηρασίες αλλά και οι βίαιες πλημμύρες, μειώνουν δραστικά τις πιθανότητες επιβίωσης πολλών ζωών και φυτών. Η Δ.Ε.Δ.Φ. (Διεθνής Ένωση για την Διατήρηση της Φύσης) έχει καταλήξει στο συμπέρασμα ότι αυτή τη στιγμή 10,967 ειδή ζωών και φυτών βρίσκονται υπό τον κίνδυνο εξαφάνισης, εξαιτίας του φαινομένου, με τον αριθμό να αυξάνεται συνεχώς.
Η μόνη επιλογή για να σωθεί ο πλανήτης μας είναι η άμεση προσαρμογή των οικονομιών των κρατών της οικουμένης σε ανανεώσιμες πήγες ενέργειας και απομάκρυνση τους από τα ορυκτά καύσιμα και άνθρακες.
Το 2022, η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας στην ΕΕ προήλθε κατά 41% από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, σύμφωνα με στοιχεία της Εurostat που δόθηκαν τη δημοσιότητα.
Στην Ελλάδα, το ποσοστό των ανανεώσιμων πηγών στην κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας το 2022, ξεπέρασε τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, περίπου στο 43%.
Η ηλεκτρική ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας κυριαρχεί στη Σουηδία, όπου το ποσοστό της το 2022 έφτασε το 83,3% (κυρίως υδροηλεκτρικές και αιολικές).
Ακολουθούν η Δανία (77,2%, κυρίως αιολική) και η Αυστρία (74,7%, κυρίως υδροηλεκτρική). Ποσοστά άνω του 50% καταγράφηκαν επίσης στην Πορτογαλία (61%), στην Κροατία (55,5%), στη Λετονία (53,3%) και στην Ισπανία (50,9%).
Στην άλλη άκρη της κλίμακας, τα χαμηλότερα ποσοστά ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές αναφέρθηκαν στη Μάλτα (10,1%), στην Ουγγαρία (15,3%), στην Τσεχία (15,5%) και στο Λουξεμβούργο (15,9%).
Ένα χρόνο πριν, το 2021, η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ήταν στο 37,8%. Συνολικά, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας αυξήθηκαν κατά 5,7% από το 2021 έως το 2022.
Η αιολική και η υδροηλεκτρική ενέργεια αντιπροσώπευαν πάνω από τα δύο τρίτα της συνολικής ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές (37,5% και 29,9%, αντίστοιχα). Το υπόλοιπο ένα τρίτο της ηλεκτρικής ενέργειας προερχόταν από ηλιακή ενέργεια (18,2%), στερεά βιοκαύσιμα (6,9%) και άλλες ανανεώσιμες πηγές (7,5%). Η ηλιακή ενέργεια είναι η ταχύτερα αναπτυσσόμενη πηγή: το 2008 αντιπροσώπευε μόνο το 1% της ηλεκτρικής ενέργειας που καταναλώθηκε στην ΕΕ.
To 2023 για πρώτη φορά, η συνεισφορά των ανανεώσιμων πηγών στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, στο παγκόσμιο ενεργειακό μείγμα, ξεπέρασε το επίπεδο του 30%, τονίζει έκθεση του κέντρου έρευνας για ενεργειακά θέματα Ember.
Το ποσοστό της «καθαρής» ενέργειας θα ήταν ακόμη υψηλότερο αν η υδροηλεκτρική παραγωγή δεν είχε υποχωρήσει στο χαμηλότερο επίπεδο της τελευταίας πενταετίας, εξαιτίας ξηρασιών, ιδίως στην Κίνα.
Οι φωτοβολταϊκές και αιολικές εγκαταστάσεις συνεισέφεραν το 13,4% του ηλεκτρισμού που παρήχθη διεθνώς και το υπόλοιπο ποσοστό της «καθαρής» ενέργειας προήλθε από άλλες ανανεώσιμες πηγές, ιδίως υδροηλεκτρικές μονάδες. Το ποσοστό της ενέργειας από καθαρές πηγές στο μείγμα δεν ξεπερνούσε το 2% το 2010.
Για το Ember, με την αύξηση αυτή ενδέχεται, «πιθανόν από φέτος», να μειωθεί δραστικά την παραγωγή ενέργειας με την καύση ορυκτών καυσίμων.
«Η μείωση των εκπομπών του ενεργειακού τομέα είναι πλέον αναπόφευκτη», σημείωσε ο Ντέιβ Τζόουνς, ειδικός της Ember, κατά τον οποίο «το 2023 ίσως ήταν (…) σημείο καμπής στην ιστορία» της παραγωγής ηλεκτρισμού.
Ωστόσο «ο ρυθμός μείωσης των εκπομπών θα εξαρτηθεί από την ταχύτητα με την οποία θα συνεχιστεί η επανάσταση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας», πρόσθεσε.
Τα κράτη δεσμεύτηκαν στη σύνοδο του ΟΗΕ για το κλίμα στα τέλη του 2023, την COP28, να δράσουν για να τριπλασιαστεί το παγκόσμιο παραγωγικό δυναμικό από τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ως το 2030. Αυτό θα επέτρεπε η συνεισφορά ανανεώσιμων πηγών στο παγκόσμιο ενεργειακό μείγμα να φθάσει το 60%, τονίζει το Ember.
Ευελπιστώ πως αν τα καταλληλά μετρά παρθούν απευθείας, αν η προσωπική αγνοία υποχωρήσει και αν η απληστία των μεγαλοεταιριών κάνουν ένα βήμα πίσω, τότε υπάρχει χρόνος να σταματήσουμε αυτό το καταστροφικό φαινόμενο και να κάνουμε το σημαντικό και μεγάλο βήμα για την διάσωση της γης.
