της Ανδριάνας Χονδροκώστα
Ως εξάρτηση από μια ουσία ορίζεται η έντονη προσήλωση από το εξαρτημένο άτομο σε αυτήν, σε σημείο που ο εξαρτημένος χτίζει τη ζωή του γύρω απ” αυτό και κυριαρχείται από την έντονη ανάγκη λήψης της. Αυτός ο γενικός ορισμός διαφοροποιείται ανάλογα με την περίσταση ή με την επιστήμη την οποία αφορά.
Η επιστήμη της ιατρικής έχει ορίσει την εξάρτηση ως μία ασθένεια, σύμφωνα με 3 κριτήρια: την αιτιολογία, τη συμπτωματολογία και την παθολογία. Αιτιολογία είναι η εύρεση ενός αναγνωρισμένου παράγοντα ως αίτιο, συνήθως γενετικού, ψυχοκοινωνικού ή περιβαλλοντικού. Συμπτωματολογία είναι η ύπαρξη μιας ταυτοποιήσιμης ομάδας συμπτωμάτων, όπως η παρουσία στερητικού συνδρόμου με τη μείωση χρήσης της ουσίας ή η επαναλαμβανόμενη χρήση της ουσίας σε σημείο που γίνεται επικίνδυνη προς τον οργανισμό του ατόμου. Τέλος, παθολογία είναι η δημιουργία μόνιμων αλλοιώσεων στον ανθρώπινο οργανισμό. Συγκεκριμένα, λόγω της συνεχής χρήσης των τοξικών ουσιών αλλάζει ο τρόπος που ο οργανισμός αντιδρά σε αυτές και επομένως αλλάζει η νευροανατομία του εγκεφάλου των χρηστών. Για να θεωρηθεί ένα άτομο εξαρτημένο, σύμφωνα με την ιατρική, πρέπει να εμφανίζονται τουλάχιστον 2 από αυτούς τους παράγοντες.
Η κοινωνία από τη μεριά της ορίζει ως εξαρτημένο ένα άτομο του οποίου η ανάγκη χρήσης της ουσίας κυριαρχεί αυτό το άτομο σε βαθμό που εγκαταλείπει κοινωνικές και επαγγελματικές υποχρεώσεις εξαιτίας της. Παραδείγματος χάριν, ένα άτομο εθισμένο σε τοξικές ουσίες περνάει μεγάλο μέρος του χρόνου του υπό την επήρεια αυτών των ουσιών. Έτσι, συνήθως αδυνατεί τόσο να ανταπεξέλθει στις υποχρεώσεις του στη δουλειά, το σχολείο ή το σπίτι όσο και να παραστεί σε επαγγελματικές, κοινωνικές και ψυχαγωγικές δραστηριότητες.
Είναι σημαντικό, λοιπόν, να ξεχωρίσει κανείς τη λεπτή αυτή γραμμή που ξεχωρίζει το πάθος από την εξάρτηση. Η εξάρτηση, όπως δείχνουν οι αναλύσεις της ιατρικής και της κοινωνιολογίας έχει αρνητικές επιπτώσεις τόσο στο άτομο όσο και στους γύρω του, ενώ το πάθος δηλώνει απλά μια έντονη απόλαυση κάποιας δραστηριότητας, χωρίς όμως να προξενεί κακό στο ίδιο το άτομο και τους γύρω του. Αυτός είναι άλλωστε και ο λόγος που ο όρος της εξάρτησης έχει αναλυθεί τόσο πολύ και έχει αυτή την αρνητική χροιά.
Βιβλιογραφία:
FAQ (2018). Τι είναι εξάρτηση; Κέντρο Έρευνας Συμπεριφορών Εθισμού (Κ.Ε.Σ.Ε.). προσπέλαση 22/1/2024.
Κοκκώλης, Κ. (). Είναι η Εξάρτηση Ασθένεια ή Επιλογή; ΟΚΑΝΑ. Προσπέλαση 22/1/2024.
Σείριος (n.d.). Τι είναι εξάρτηση; Κέντρα Πρόληψης των εξαρτήσεων και προαγωγής της ψυχοκοινωνικής υγείας. Προσπέλαση 22/1/2024.
