της Αναστασίας Τσεσμετζή
Η σημερινή εποχή χαρακτηρίζεται από συνεχείς εξελίξεις, κυρίως στον τομέα της τεχνολογίας, όπου παρατηρούμε μεγάλη κινητοποίηση ώστε να επινοηθούν νέες μέθοδοι αξιοποίησής της. Συγκεκριμένα, είναι γνωστό πως η χρήση της Τεχνητής Νοημοσύνης (ΤΝ) βρίσκεται στην ακμή της σε διάφορες εκφάνσεις της καθημερινότητας του ανθρώπου, όπως και σε επαγγελματικό επίπεδο, όπου επηρεάζει άμεσα ως προς την γενικότερη λειτουργία ορισμένων επαγγελμάτων καθώς και στο ρόλο του ίδιου του ανθρώπου σε αυτά.
Η ψυχολογία, λοιπόν, αποτελεί μία επιστήμη που έχει αναπτυχθεί ιδιαίτερα λόγω της πολυάσχολης καθημερινότητας των ενεργών ατόμων η οποία συνεπάγεται άγχος και παραμέληση της ψυχικής υγείας. Όπως πολλά επαγγέλματα, έτσι και η ψυχολογία αρχίζει να συνδέεται με την ΤΝ, με απώτερο στόχο να επιτευχθεί η καλύτερη κατανόηση της ανθρώπινης συμπεριφοράς και τρόπου σκέψης. Η ΤΝ αρχίζει να καταλαμβάνει κεντρικό σημείο κομμάτι στην έρευνα της ψυχολογίας, καθώς με τη βοήθειά της οι επιστήμονες μπορούν να αναλύσουν μεγάλο πλήθος δεδομένων γρηγορότερα και να δημιουργήσουν μοντέλα τα οποία να είναι προγραμματισμένα να αντιγράφουν την ανθρώπινη συμπεριφορά και τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι λαμβάνουν αποφάσεις. Έτσι μπορούν ως μηχανήματα τα οποία, προσωρινά τουλάχιστον, δε διαθέτουν συναισθήματα να παρέχουν αντικειμενικά, με βάση στατιστικά στοιχεία, χρήσιμες πληροφορίες σε σχέση με τις σκέψεις, τα συναισθήματα ή και τους λόγους που δρουν κατά κάποιο συγκεκριμένο τρόπο οι άνθρωποι. Επιπλέον, μέσα από την πρόβλεψη της συμπεριφοράς μπορούν να αναπτυχθούν πιο αποτελεσματικά και άλλοι τομείς όπως αυτός του μάρκετινγκ.
Πέρα από το κομμάτι της έρευνας, όμως, θα πιστεύατε ότι στην ψυχολογία σήμερα χρησιμοποιούνται και εικονικοί θεραπευτές (συνήθως chatbots) βασισμένοι στην ΤΝ; Αν και είναι φανερό πως αυτό μπορεί στο μέλλον να εξαλείψει ένα ακόμα ανθρώπινο επάγγελμα, είναι λογικό να υπάρχουν δισταγμοί απέναντί τους, μπορούμε να αναγνωρίσουμε και τα αρκετά οφέλη που έχει. Μέσα από αλγορίθμους ΤΝ, μπορούν να αναλύσουν τον τόνο της φωνής, τις εκφράσεις και τη γλώσσα του σώματος, την επιλογή των λέξεων και σε συνδυασμό με τις πληροφορίες που του παρέχει το άτομο να είναι σε θέση να διατυπώσει εξατομικευμένες συμβουλές. Έτσι, υπάρχει η δυνατότητα ψυχολογικής υποστήριξης σε κάθε άτομο, ανεξάρτητα με την περιοχή που ζει και τις υποδομές ή τους επαγγελματίες ψυχικής υγείας που διαθέτει.
Η σύνδεση της ψυχολογίας με την ΤΝ, ωστόσο, μπορεί να εξεταστεί και από την αντίθετη πλευρά, τη δημιουργία ενός νέου, μελλοντικού επαγγέλματος, του ψυχολόγου της ίδιας της ΤΝ. Αυτό μπορεί να προκύψει, εξαιτίας της συνεργασίας διαφόρων λογισμικών ΤΝ με τις πληροφορίες που λαμβάνουν για την πρακτική τους χρήση, τον σκοπό κατασκευής τους και τη συμβολή τους μέσα στο σύστημα. Σύμφωνα με μία μελέτη «ψυχολόγοι θα βελτιώσουν τις δεξιότητές τους για να κατανοήσουν τις μικροδιαφορές της ΤΝ και το πώς μαθαίνουν οι μηχανές. Θα απαιτηθεί παράλληλη εκπαίδευση σε τομείς όπως η πληροφορική και η νευρογλωσσολογία».
Σε κάθε περίπτωση, μπορούμε να συμπεράνουμε πως η σύνδεση της ψυχολογίας με την ΤΝ μπορεί να βοηθήσει τους επιστήμονες να κατανοήσουν καλύτερα την ανθρώπινη συμπεριφορά, την διαδικασία σκέψεις, τα κριτήρια επιλογών για οποιαδήποτε απόφαση των ατόμων και γενικότερα τη λειτουργία του ανθρώπινου εγκεφάλου.
Πηγές:
Mersinias, T. (χ.χ.). Η τεχνητή νοημοσύνη στον ρόλο του Ψυχολόγου. Ψυχοθεραπεία & Συμβουλευτική. Διαθέσιμο: εδώ (προσπέλαση 3/03/2024).
Βεργολιά, Μ. (2022). Αρχιτέκτονες metaverse, μεταφραστές ρομπότ και… ψυχολόγοι τεχνητής νοημοσύνης. Διαθέσιμο: εδώ (προσπέλαση 2/03/2024).
Κυριαφίνης, Δ. (2023).Τεχνητή Νοημοσύνη (AI) και Ψυχολογία. Διαθέσιμο: εδώ (προσπέλαση 5/03/2024).
