Ο Ψηλορείτης είναι ορεινός όγκος στην κεντρική Κρήτη. Έχει πλούσια χλωρίδα και πανίδα που περιλαμβάνει ενδημικά είδη τα οποία υπάρχουν μόνο στις πλαγιές του.
Λόγω του κλίματος της Κρήτης, επικρατεί ξηρασία το Καλοκαίρι. Για να μπορούν τα φυτά να επιβιώσουν, τα περισσότερα έχουν σκληρά δερματώδη φύλλα και βαθιές ρίζες. Μερικά φυτά που μπορούμε να βρούμε στις πλαγιές του Ψηλορείτη όλο τον χρόνο είναι ασφόδελοι, κυκλάμινα, ορέαστρα, τουλίπες, δρακοντιές και ποικιλία από ορχιδέες.
Την Άνοιξη και το Καλοκαίρι φύονται επίσης ασπάλαθοι, αχινοπόδια, θρούμπι, θυμάρια, φασκομηλιές, ρείκι ή έρικα, αστοιβίδες και φλόμοι.
Για να εξασφαλίσουν την επιβίωσή τους, χρησιμοποιούν μέσα όπως αγκάθια, ώστε να προστατευτούν από ζώα, χνούδια και αλλαγή φυλλώματος για προστασία από την αφυδάτωση, έντονα αρώματα για προσέλκυση εντόμων, και άλλους τρόπους.
Καθώς ανεβαίνουμε πιο ψηλά και αυξάνεται το υψόμετρο, μπορούμε να βρούμε σπάνια και μοναδικά φυτά, όπως γαλαστοιβίδες, αστράγαλοι, κεντούκλες, λουτσιές, ακανθολιμόνες, χιονοδόξες και κρόκοι.
Ο Ψηλορείτης έχει κυρίως μακία (τύπος θαμνώδους βλάστησης) βλάστηση και αποτελείται από φυτά όπως οι χαρουπιές, αγριελιές, σκίνοι, θαμνοκυπάρισσα, δάφνες και κουμαριές.
Λόγω της γεωλογίας και της γεωμορφολογίας του Ψηλορείτη, καθίσταται ένα από τα σπουδαιότερα σημεία υψηλής βιοποικιλότητας και ενδημισμού.
Η πανίδα του βουνού περιλαμβάνει ζώα όπως όρνια, τα οποία τρέφονται με νεκρά ζώα, γυπαετοί, οι οποίοι τρέφονται με κόκκαλα, και αλλα ζωα οπως σκαθάρια, ζωύφια, σαλιγκάρια,
ισόποδα, χρυσαετοί, πετρίτες, σπιζαετοί, γερακίνες, βραχοκιρκίνεζα και νυκτερίδες.
Υπάρχουν επίσης αμφίβια, όπως ο πράσινος φρύνος, ο κρητικός βάτραχος και ο κρητικός δενδροβάτραχος, ερπετά, σαμιαμίθια, σαύρες και φίδια. Υπήρχε και το αγρίμι, αλλά λόγω του κυνηγιού εξαφανίστηκε απο τον Ψηλορείτη.
Εξαιτίας των ιδιαίτερων συνθηκών του Ψηλορείτη, τα ενδημικά είδη που βρίσκονται σε αυτόν τον τόπο ξεπερνούν τα 100.
Ένα από τα σημαντικότερα είναι ο αγριόγατος, η αλλιώς ο φουρόγατος, ο οποίος βρίσκεται υπό εξαφάνιση λόγω του κυνηγιού. Τρέφεται κυρίως με λαγούς.
Στον Ψηλορείτη βρίσκεται επίσης η Κρητική μυγαλή, το μόνο ενδημικό θηλαστικό της Ελλάδας. Έχει εκτοπιστεί όμως από ένα άλλο είδος, την Κηπομυγαλή, και απειλείται και από την κλιματική αλλαγή. Τρέφεται κυρίως με έντομα, σκουλήκια και ασπόνδυλα.
Τέλος, ένα από τα σπάνια φυτά που βρίσκεται στον Ψηλορείτη είναι η Horstrissea dolinicola, που για να επιβιώσει και να αντισταθεί στην ξηρασία, έχει μεγάλες ρίζες. Κινδυνεύει όμως από την κτηνοτροφία, τον ευτροφισμό του εδάφους, και την οδοποιία. Εξαιτίας της περιορισμένης εξάπλωσης και των απειλών που δέχεται το είδος, έχει χαρακτηρισθεί ως CR (Κρισίμως Κινδυνεύον) σύμφωνα με τα κριτήρια της Διεθνούς Ένωσης για την Προστασία της Φύσης (IUCN) και περιλαμβάνεται στο Βιβλίο Ερυθρών Δεδομένων των Σπάνιων και Απειλούμενων Φυτών της Ελλάδας. Συμπεριλαμβάνεται στα 50 Κορυφαία (TOP 50) Φυτά των Νησιών της Μεσογείου σύμφωνα με ομάδα ειδικών (IUCN/SSC).
Η Κρήτη έχει απίστευτα μέρη με υψηλή βιοποικιλότητα και γεωποικιλότητα, και ένα από αυτά είναι ο Ψηλορείτης. Για να διατηρήσει όμως το περιβάλλον την ομορφιά του, πρέπει να το προσέχουμε και να το σεβόμαστε.
Αξίζει να επισκεφτείτε το παγκόσμιο Γεωπάρκο Unesco του Ψηλορείτη το οποίο συνδυάζει ευκαιρίες για αναψυχή και εκπαίδευση .
Τσίρα Μπεν ( Β Λυκείου )
ΠΗΓΕΣ
Η χλωρίδα και η πανίδα του Ψηλορείτη – Kedros Travel
⭐ Ταξιδιωτικός Οδηγός Κρήτης⛵⭐ – Μυγαλή (cretanbeaches.com)
