6/1/2024
Ανοίγοντας την τηλεόραση σήμερα, στο κανάλι των ειδήσεων, κατακλύστηκα από τρομακτικά περιστατικά βίας μεταξύ ανηλίκων. Όπως και όλοι οι υπόλοιποι, το έχω συνηθίσει και δεν πτοούμαι τόσο, καθώς τον τελευταίο μήνα τέτοια φαινόμενα παρουσιάζονται σχεδόν καθημερινά στις ειδήσεις – νέοι να επιτίθενται σε αστυνομικούς, νέοι να παλεύουν μεταξύ τους, αυτοκτονίες κ.ο.κ. – και κάθε φορά η ηλικία των εμπλεκομένων κατεβαίνει προς τα κάτω. Αυτή η κατάσταση, λοιπόν, με έβαλε σε σκέψεις. Πώς γίνεται συνομήλικοί μου να κάνουν τέτοιες φρικαλεότητες; Τι τους οδηγεί σε αυτό; Πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο; Και επειδή πολλοί αναρωτιούνται τα ίδια, οι απαντήσεις αναλύονται παρακάτω.
Τα κυριότερα αίτια αυτής της έντονης βίαιης συμπεριφοράς σε τόσο μικρή ηλικία αναζητούνται στην οικογένεια, στην ευρύτερη κοινωνία και στην Πολιτεία. Αρχικά, όταν το οικογενειακό περιβάλλον είναι το ίδιο βίαιο και χαρακτηρίζεται από συγκρούσεις και πίεση, τα παιδιά μεγαλώνουν θεωρώντας αυτή τη συμπεριφορά ως φυσιολογική και συνετή και, καθώς δεν έχουν αναπτύξει την κριτική τους σκέψη στο έπακρο, αναπαράγουν τις εικόνες του σπιτιού στις κοινωνικές συναναστροφές τους. Σε άλλη περίπτωση, τα ψυχολογικά προβλήματα και συμπλέγματα που βασανίζουν τους νέους μιας τέτοιας ανατροφής, τους στρέφουν στη βία προς άλλους ή προς τον εαυτό τους, για να αποδείξουν στον τελευταίο ότι είναι φυσιολογικοί ή να τον τιμωρήσουν. Στη συνέχεια, αυτοί οι άνθρωποι περιθωριοποιούνται, δέχονται ή κάνουν εκφοβισμό εντός και εκτός σχολείου ή ακόμα πιο εξτρεμιστικές παραβατικές ενέργειες και οι καθηγητές μένουν αμέτοχοι, ενώ αν τους πιάσουν οι αστυνομικοί και καταφέρουν να τους περιορίσουν χωρίς οι ίδιοι να τραυματιστούν τραγικά, οι έφηβοι παραβάτες λαμβάνουν ελάχιστη τιμωρία συγκριτικά με τα παραπτώματά τους, γεγονός που τους ενθαρρύνει να συνεχίσουν στον ίδιο δρόμο και τους κάνει να αισθάνονται «ανίκητοι» και να αμφισβητούν ή να κακοποιούν τις αρχές.
Η κατάσταση αυτή χαρακτηρίζεται από ανάγκη για άμεση και δραστική αντιμετώπιση, ειδικά από το σχολείο και την Πολιτεία. Το σχολείο, καθώς αποτελεί το κύριο μέσο κοινωνικοποίησης των νέων, πρέπει να μεριμνά για την μετάγγιση αξιακού κώδικα σε όλους τους μαθητές και όχι απλά στείρων γνώσεων, κάτι που έχει παραμεληθεί τα τελευταία χρόνια. Πρέπει, επίσης, να τους αντιμετωπίζει με δικαιοσύνη και ισότητα. Παράλληλα, οι καθηγητές δεν πρέπει να παραμένουν παθητικοί απέναντι στο πρόβλημα, αλλά να λαμβάνουν ενεργό ρόλο για την επίλυση των διαφορών και να αποτελούν πρότυπα για τους μαθητές. Επιπλέον, σε συνδυασμό με την Πολιτεία, πρέπει να προσλαμβάνονται ψυχολόγοι στα σχολεία, για να είναι διαθέσιμοι για όλους τους μαθητές που θέλουν να συζητήσουν και να επιλύσουν τα προβλήματά τους. Τέλος, απαιτείται η αξιοκρατική αντιμετώπιση και τιμωρία και των νέων παραβατών και εν μέρει, τα δραστικά μέτρα προκειμένου να εξαλειφθούν από νωρίς τα φαινόμενα νεανικής βίας.
Συνοψίζοντας, παρόλο που έχουν ληφθεί μέτρα από μερικά σχολεία για την αντιμετώπιση του προβλήματος, εξακολουθεί η διαδικασία αυτή να βρίσκεται σε πολύ πρώιμο στάδιο. Ωστόσο, μέσω της συλλογικής προσπάθειας και της ευαισθητοποίησης των προαναφερθεισών φορέων, μπορεί η Ελλάδα να απαλλαχθεί από πολλά τέτοια φαινόμενα.
Μάρκου Ελευθερία
