Τσουκνίδα
Η τσουκνίδα ή τσουκνίθα ανήκει στο γένος των αγγειόσπερμων φυτών Κνίδη και στην οικογένεια των κνιδοειδών. Πρόκειται για μονοετές ή πολυετές, ποώδες, αυτοφυές φυτό με 40 περίπου είδη παγκοσμίως. Στην Ελλάδα απαντώνται 4 είδη:
-
Κνίδη η δίοικος
-
Κνίδη η καυστηρά
-
Κνίδη η μεμβρανώδης
-
Κνίδη η σφαιριδιοφόρος
Χαρακτηριστικά
Ο βλαστός της φτάνει σε ύψος το 1μ. ενώ τα άνθη της είναι μικρά και άοσμα. Ολόκληρο το φυτό καλύπτεται από αδενώδεις τρίχες που κατά την επαφή τους με το δέρμα προκαλούν φαγούρα, πολλές φορές έντονη, τσούξιμο και κοκκινίλα σαν τσίμπημα κουνουπιού, ενώ σπανιότερα αλλεργικές διαταραχές. Αυτό οφείλεται σε ένα δηλητηριώδες υγρό, που περιέχουν οι λεπτές βελόνες του φυτού, στη σύσταση του οποίου υπάρχει μυρμηκικό οξύ, ισταμίνες και ακετυλοχολίνες, οι οποίες όμως βελόνες καταστρέφονται με το βράσιμο ή το ψήσιμο. Τα πιο επικίνδυνα είδη τσουκνίδας είναι η κνίδη η καυστηρωτάτη (ή φύλλο του διαβόλου) και η κνίδη η θηριώδης, ενδημικό είδος της Νέας Ζηλανδίας, το τσίμπημα του οποίου μπορεί να προκαλέσει ακόμα και τον θάνατο.
Χρήσεις
Οι τσουκνίδες ουσιαστικά είναι ζιζάνια, όμως σε μερικές περιοχές κάποια είδη έχουν οικονομική σημασία. Για παράδειγμα, από τον βλαστό ενός είδους τσουκνίδας στην Ασία λαμβάνονται κλωστικές ίνες για την παραγωγή υφασμάτων ενώ αποξηραμένες τσουκνίδες χρησιμοποιούνται ως ζωοτροφές.
Οι τσουκνίδες μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην κηπουρική για την καταπολέμηση της ψώρας. Για τον σκοπό αυτό αναμιγνύονται 500-700 γρ. χλωρής ή 200 γρ. αποξηραμένης τσουκνίδας με 5 λίτρα κρύου νερού και αφήνονται για 24 ώρες. Στην συνέχεια το μίγμα χρησιμοποιείται για τον ψεκασμό των προσβεβλημένων φυτών.
Χάρη στην υψηλή περιεκτικότητα της σε θρεπτικά συστατικά, όπως η βιταμίνη C και μεταλλικά στοιχεία (ασβέστιο, χαλκό, κάλιο, χλώριο, σίδηρο, νάτριο και χλώριο), η τσουκνίδα καταναλώνεται ως σαλάτα, συστατικό σε σούπες και χορτόπιτες και ως ρόφημα. Για την κατανάλωση θεωρούνται καλύτεροι οι νεαροί, τρυφεροί βλαστοί, ενώ η καυστικότητα των τριχιδίων της εξουδετερώνεται με στύψιμο ή βραστό νερό. Για την παρασκευή ροφήματος 2 κουταλιές αποξηραμένης τσουκνίδας βράζονται σε 1 λίτρο νερό για 15΄. Προστίθεται χυμός λεμονιού ή και 1κ.γ. μέλι. Το ρόφημα καταναλώνεται ζεστό ή κρύο.
Επίσης, όσον αφορά στην εξωτερική τους χρήση θεωρούνται ένα από τα καλύτερα βότανα για την αντιμετώπιση της λιπαρότητας των μαλλιών και της πιτυρίδας.
Οφέλη από την κατανάλωση τσουκνίδας
Η τσουκνίδα είναι γνωστή για τις θεραπευτικές της ιδιότητες από την αρχαιότητα. Συγκεκριμένα:
-
είναι πλούσια σε ασβέστιο, που ωφελεί τα οστά και τα δόντια αλλά και σε κάλιο που συμβάλει στην καλή αρτηριακή πίεση και στην λειτουργία της καρδιάς.
-
έχει υψηλή περιεκτικότητα σε βιταμίνη C, που ενισχύει την άμυνα του οργανισμού και βοηθάει την καλύτερη απορρόφηση σιδήρου, που επίσης περιέχει, γι’αυτό συστήνεται σε περιπτώσεις σιδηροπενικής αναιμίας.
-
έχει υψηλή περιεκτικότητα σε βιταμίνη Κ, η οποία συμμετέχει στην πήξη του αίματος και βιταμίνες του συμπλέγματος Β, που κάνουν καλό στο νευρικό σύστημα.
-
εκδηλώνει αντιμικροβιακή, αντιφλεγμονώδη και αντιρευματική δράση, καταπραΰνει τις φλεγμονές και πολεμά τα μικρόβια, ενώ είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική στην θεραπεία του βήχα και της αλλεργικής ρινίτιδας.
-
βοηθά στην αντιμετώπιση δερματικών εκζεμάτων.
-
συμβάλλει στην μείωση του ουρικού οξέος.
-
εκδηλώνει ισχυρή αντιοξειδωτική δράση γι’αυτό και καταπολεμά τις ελεύθερες ρίζες και εμποδίζει την πρόωρη γήρανση του οργανισμού.
-
έχει στυπτικές, διουρητικές και τονωτικές ιδιότητες, καθαρίζει τον οργανισμό από τις τοξίνες, ελέγχει τις αιμορραγίες, αυξάνει την αιμοσφαιρίνη και δρα κατά του σχηματισμού πέτρας στην χολή.
Μπατσασβίλι Νίνα
Μπομπότα Παναγιώτα
Ντεμολλάρι Μπλέρτα
Πηγές:
Τσουκνίδα – Βικιπαίδεια (wikipedia.org)
Τσουκνίδα: Ένα ρόφημα που κάνει θαύματα – Δείτε αναλυτικά (onmed.gr)
