ΣΠΑΘΟΧΟΡΤΟ
Το σπαθόχορτο ανήκει στα ποώδη ή θαμνώδη φυτά. Τα στελέχη του είναι όρθια, διακλαδισμένα στο άνω τμήμα και μπορούν να φτάσουν το 1μ. σε ύψος. Τα φύλλα του είναι στενόμακρα, φτάνουν τα 2 εκ., έχουν κιτρινοπράσινο χρώμα με διάσπαρτα, ημιδιαφανή στίγματα. Τα άνθη του έχουν φωτεινό κίτρινο χρώμα με εμφανή μαύρα στίγματα και μήκος 2.5 εκ. Πολλαπλασιάζεται με σπόρο και η καλλιέργεια του φτάνει σε πλήρη απόδοση το δεύτερο έτος. Η άνθηση του αρχίζει τον Ιούνιο και διαρκεί μέχρι και δύο μήνες. Η συλλογή του υπέργειου τμήματος του φυτού γίνεται στο στάδιο της ανθοφορίας και ακολουθεί ξήρανση.
Το σπαθόχορτο είναι ένα καθαρώς φαρμακευτικό φυτό. Στην Αρχαία Σπάρτη το χρησιμοποιούσαν ως επουλωτικό στις πληγές που γινόντουσαν από τα σπαθιά, εξ’ ου και η ονομασία σπαθόχορτο. Η δρόγη του, που αποτελείται από τις αποξηραμένες ανθοφόρες κορυφές και τα φύλλα του, αποτελούν την πρώτη ύλη για τις φαρμακοβιομηχανίες. Πολλά εμπορικά σκευάσματα που βασίζονται σε αυτό το φυτό χρησιμοποιούνται για την θεραπεία της κατάθλιψης αφού στο σπαθόχορτο έχει αποδοθεί αντικαταθλιπτική δράση, κατά την εσωτερική χρήση (κατάποση), και επουλωτική δράση σε πληγές και εγκαύματα κατά την εξωτερική χρήση (επάλειψη). Τα φύλλα λιωμένα τοποθετούνται πάνω σε πληγές, καψίματα και έλκη ενώ μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ως αφέψημα με βρασμό των ανθέων και των σπόρων του αλλά με προσοχή να μην χορηγείται ποτέ σε βρέφη και παιδιά. Το αφέψημα είναι διουρητικό και δρα κατά της πέτρας της ουροδόχου κύστεως.
Επιπλέον, τα ελαϊκά εκχυλίσματα του σπαθόχορτου είναι μια δημοφιλής εξωτερική θεραπεία για την ταχεία αποκατάσταση τομών και εγκαυμάτων στην επιφάνεια του δέρματος. Για την παρασκευή του τα φρέσκα ή αποξηραμένα ανθοφόρα στελέχη του φυτού τοποθετούνται σε ένα βάζο με λάδι και εκτίθενται στον ήλιο για περίπου 4 εβδομάδες. Η αναλογία φυτού/ ελαιολάδου διαφέρει ανά περιοχή όμως κυμαίνεται περίπου στο 1:4. Με το πέρας του χρόνου αυτού το σπαθόχορτο (σπαθόλαδο) είναι έτοιμο και ακολουθεί η στράγγιση του φυτικού υλικού και η απομάκρυνση του. Το χρώμα του ελαιόλαδου έχει μέχρι εκείνη τη στιγμή μετατραπεί σε κόκκινο (συνήθως πολύ σκούρο) λόγω της εκχύλισης των βιοδραστικών ουσιών του βαλσάμου στο λάδι. Παραδοσιακά το σπαθόλαδο παρασκευάζεται με εξτρα παρθένο ελαιόλαδο, ως βάση εκχύλισης, παρότι διάφορα έλαια έχουν χρησιμοποιηθεί κατά καιρούς για την παρασκευή του.
Σύμφωνα με την παραδοσιακή ιατρική το σπαθόλαδο έχει πολλές θεραπευτικές ιδιότητες κάποιες εκ των οποίων είναι: αντιοξειδωτικό, αντιφλεγμονώδες, αντιμικροβιακό, αντινεοπλασματική και νευροπλαστική δράση.
Αγγελιδάκη Αργυρώ
Διδασκάλου Δήμητρα
Χατζηευθυμίου Δέσποινα
Τσιρώνη Ελένη
Πηγές:
Βάλσαμο – Βικιπαίδεια (wikipedia.org)
1.Χημική σύσταση και βιολογική δράση υπερικου.pdf (uniwa.gr)
