Η ελληνική επικράτεια περιλαμβάνει 6.000 νησιά και νησίδες διάσπαρτα στα πελάγη του Αιγαίου και του Ιονίου. Από αυτά μόνο τα 227 είναι κατοικημένα. Πρόκειται για φαινόμενο μοναδικό στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Το ελληνικό νησί όμως το οποίο ξεχωρίζω γιατί έχω επισκεφθεί περισσότερο είναι η Λέσβος, καθώς από εκεί κατάγεται η μητέρα μου.
Η Λέσβος είναι νησί του βορειοανατολικού Αιγαίου, το τρίτο σε μέγεθος στην Ελλάδα μετά την Κρήτη και την Εύβοια. Το φυσικό της τοπίο παρουσιάζει εντυπωσιακές εναλλαγές. Δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι το νησί συγκεντρώνει όλα τα φυσικά τοπία της Ελλάδας. Το έδαφός της καλύπτεται από πεύκα, ελαιώνες, καστανιές, καλλιέργειες και ηφαιστειακή βλάστηση. Η Λέσβος δεν είναι μόνο παραλίες˙ έχει δύο ψηλές κορφές, τον Όλυμπο και τον Λεπέτυμνο με ορεινή βλάστηση. Επίσης, ποτάμια, καταρράκτες, πεδιάδες, αλυκές, υγροβιότοπους, σπήλαια και θερμές πηγές. Έχει δύο κόλπους, ο μεγαλύτερος της Καλλονής, φημισμένος για τη σαρδέλα του, και ο μικρότερος της Γέρας με τα πανέμορφα χωριά του και το «κρυμμένο» άνοιγμά του στη θάλασσα.
Η Λέσβος παρουσιάζει έντονο γεωλογικό ενδιαφέρον, καθώς στο δυτικό τμήμα της με τα ηφαιστειακά εδάφη βρίσκεται το απολιθωμένο δάσος. Πρόκειται για απομεινάρια τροπικού δάσους που υπήρχε στην περιοχή, το οποίο απολιθώθηκε πριν από εκατομμύρια χρόνια μετά από έκρηξη ηφαιστείου. Σήμερα, το εντυπωσιακό φαινόμενο μπορεί κανείς να το θαυμάσει στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Λέσβου που βρίσκεται στο Σίγρι, με περιήγηση στην περιοχή ανάμεσα στους πεσμένους, πετρωμένους κορμούς στο φυσικό τους περιβάλλον, καθώς και με βαρκάδα με ειδικό σκάφος με γυάλινο πάτωμα, αφού πολλά ευρήματα βρίσκονται στη θάλασσα κοντά στα παράλια της περιοχής. Το Απολιθωμένο Δάσος έχει χαρακτηριστεί διατηρητέο φυσικό μνημείο από την UNESCO.
Εκτός από γεωλογικό ενδιαφέρον, η Λέσβος έχει και πλούσια αρχαιολογικά μνημεία, με σημαντικότερα τα καλοδιατηρημένα κάστρα της Μυτιλήνης, της Μήθυμνας και του Σιγρίου. Επιπλέον στην Ερεσσό, σε κορυφή λόφου, δεσπόζουν λείψανα μεσαιωνικής ακρόπολης της εποχής των Γατελούζων. Επίσης, σώζονται απομεινάρια αρχαίου θεάτρου στην πόλη της Μυτιλήνης, χωρητικότητας 10.000 θεατών. Στο χωριό Μόρια βρίσκονται κατάλοιπα ρωμαϊκού υδραγωγείου του 2ου αιώνα μ.Χ. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν ακόμη απομεινάρια μνημείων της Τουρκοκρατίας, παλαιά γεφύρια καθώς και καλοδιατηρημένα αρχοντικά περασμένων αιώνων εξαιρετικής αρχιτεκτονικής.
Η Λέσβος έχει να επιδείξει πλούσια ιστορία στα γράμματα και τις τέχνες. Πατρίδα του Τέρπανδρου, δημιουργού της λυρικής ποίησης, του Πιττακού, ενός από τους επτά σοφούς της αρχαιότητας, του λυρικού ποιητή και κιθαρωδού Αρίωνα, του ποιητή Αλκαίου και της ποιήτριας Σαπφούς στην αρχαιότητα καθώς και του φιλόσοφου-βοτανολόγου Θεόφραστου και του ιστορικού Θεοφάνη. Από τη νεότερη ιστορία της (18ο αιώνα), αναφέρεται ο Βενιαμίν ο Λέσβιος, Δάσκαλος του Έθνους, ο οποίος κατάγεται από το νησί. Τον 19ο αιώνα έζησαν στη Λέσβο οι αδερφοί Βερναρδάκη, άνθρωποι των γραμμάτων και του πνεύματος. Τον 19ο αιώνα από εδώ ξεκίνησαν οι λογοτέχνες Αργύρης Εφταλιώτης, Στρατής Μυριβήλης, Ηλίας Βενέζης, Ασημάκης Πανσέληνος, ο Οδυσσέας Ελύτης και πολλοί άλλοι. Γνωστοί ζωγράφοι με καταγωγή από τη Λέσβο είναι ο Φώτης Κόντογλου, ο λαϊκός ζωγράφος Θεόφιλος Χατζημιχαήλ και ο γνωστός εκδότης καλλιτεχνικών εντύπων, τεχνοκριτικός και συλλέκτης έργων τέχνης Στρατής Ελευθεριάδης – Τεριάντ, όπως ήταν γνωστός στο Παρίσι όπου έδρασε.
Κατά το πέρασμά της μέσα στην ιστορία, από την αθηναϊκή συμμαχία, τη Βυζαντινή εποχή, τη Γενουατοκρατία και την Τουρκοκρατία, απελευθερώθηκε το 1912 και προσαρτήθηκε πλήρως στο ελληνικό κράτος το 1914. Πρωτεύουσα του νησιού είναι η Μυτιλήνη, στο νοτιοανατολικό τμήμα του νησιού, απέναντι από τα παράλια της Μικράς Ασίας, με το μεγαλύτερο λιμάνι και όλες τις κεντρικές, διοικητικές υπηρεσίες. Άλλες μεγάλες κωμοπόλεις είναι η Καλλονή, η Μήθυμνα, η Αγία Παρασκευή, το Πλωμάρι, ο Πολυχνίτος, η Άντισσα, ο Μανταμάδος.
Το νησί διαθέτει τουριστικές υποδομές υψηλών προδιαγραφών και μπορεί να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις κάθε επισκέπτη. Εκτός από τις παραλίες, ο ταξιδιώτης μπορεί να επισκεφτεί μουσεία, μοναστήρια, ιαματικές πηγές, να γευτεί παραδοσιακές συνταγές, όπως κισκέκ (κρέας, στάρι και κρεμμύδια βρασμένα και κοπανισμένα όλα μαζί), γκιουζλεμέδες (τηγανιτά τυροπιτάκια), γιαπράκια (ντολμαδάκια με αμπελόφυλλα), σελινάτο (χοιρινό με σέλινο) και υπέροχα γλυκά κουταλιού. Φεύγοντας μπορεί να πάρει μαζί του τραχανά, χάχλες (τραχανάς πλασμένος σε «κουπάκια»), ελαιόλαδο, σαρδέλα Καλλονής, ούζο, γαλακτοκομικά προϊόντα και πολλά ακόμη τοπικά καλούδια.
Από το 2015 η Λέσβος έχει «σηκώσει» το μεγαλύτερο βάρος της μεταναστευτικής κρίσης, φιλοξενώντας μεγάλο αριθμό προσφύγων και μεταναστών.
Υπάρχουν τόσα πολλά που μπορεί κανείς να αναφέρει για τη Λέσβο, που χρειάζονται πολλές σελίδες για να καταγραφούν. Επειδή όμως μία εικόνα ισούται με χίλιες λέξεις, μόνο μια επίσκεψη στο νησί θα δώσει στον επισκέπτη την πλήρη εικόνα της. Ανυπομονώ κι εγώ να βρεθώ ξανά εκεί το καλοκαίρι, καθώς δεν την επισκέφτηκα πέρυσι εξαιτίας της Πανδημίας, για να ανακαλύψω περισσότερα.
Παναγιώτης
