Τα τσακάλια ….

1. Η  ιστορία της Ηλεκτρονικής  Μουσικής

«Πολλοί απο τους ακροατές μου,έχουν μεταφράσει την μουσική

                μου ως κάτι που θα μπορούσε να βιώσει κάποιος στο διάστημα.

                Αν και δεν είναι εξοικειωμενοι με αυτό μέσα απο την εμπειρία,

                ταυτίζουν αυτή τη μουσική με ονειρικούς φανταστικούς

                κόσμους.Αρκετοί σχολίασαν οτι η ηλεκτρονική  μουσική μου,

                ακούγεται «όπως ενα διαφορετικό αστέρι»ή»όπως το διάστημα»

 Karlheinz Stockhausen, 1967

Η ηλεκτρονική μουσική είναι προγενέστερη της rock ‘n’ roll εποχής κατά πολλές δεκαετίες. Οι περισσότεροι απο εμάς ακόμα δεν είχαμε γεννηθεί όταν άρχισε να εκδηλώνεται δειλά δειλά και να αναπτύσσεται μέσα από απλοϊκές φόρμες, ιδέες και τυχαίες ανακαλύψεις.

Σήμερα, αυτή η “μουσική απο το διάστημα“, που γεννήθηκε πριν απο περίπου έναν αιώνα και πλέον δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως παράξενη και μοναδική, μπορεί να αγκαλιαστεί από τις επόμενες γενιές ως κάτι το “δεδομένο” και φυσικό. Ίσως λόγω της φύσης της, της ιδιομορφίας και της άπειρης γκάμας ήχων και ρυθμών, αυτή η μουσική να γνώριζε απο την αρχή το δύσκολο ταξίδι που την περίμενε στις καρδιές των μουσικών και ακροατών. Ένα ταξίδι ιδιαίτερο, μα τόσο όμορφο και πλούσιο, που πλέον έχει αγγίξει τις καρδιές όλων μας.

Πολλοί μουσικοί έχουν αναπτύξει μια ξεχωριστή αγάπη για τα αναλογικά μουσικά όργανα, για τον ήχο τους και για την ιδέα πίσω απο αυτά. Η χρήση τους απελευθερώνει πολλές φορές τον μουσικό, διότι είναι ελεύθερος να πειράξει την κάθε παράμετρο επάνω στο όργανο, δημιουργώντας έτσι μια ιδιαίτερη σχέση μεταξύ παίκτη και οργάνου, για να φτιάξει τον ήχο που έχει στο μυαλό του.

Τα χρόνια κοντά στα τέλη της δεκαετίας του ’70 και αρχές της δεκαετίας του ’80 σημάδεψαν την γέννηση μιας νέας εποχής για την ηλεκτρονική μουσική, μιας και όλα αυτά τα ηλεκτρονικά μουσικά όργανα που άλλοτε χρειάζονταν χώρο όσο ένα δωμάτιο για να τοποθετηθούν και κόστιζαν τόσο που υπήρχαν μόνο στα όνειρα του μέσου μουσικού, έχουν πλέον γίνει μικρότερα, εύχρηστα και προσιτά στους κοινούς θνητούς. Ήταν μια νέα εποχή για όλους τους μουσικούς που ήθελαν να πειραματιστούν με νέους ήχους και να δημιουργήσουν την δικιά τους ιδιαίτερη μουσική. Κι αυτό γιατί μέχρι τώρα ανάλογοι πειραματισμοί ήταν προνόμιο για καλλιτέχνες όπως οι Kraftwerk, που το μουσικό τους οπλοστάσιο χτίστηκε κατά παραγγελία και οι μόνοι που γνώριζαν το πως λειτουργούσε κάθε όργανο ήταν οι ίδιοι.

Stockhausen — Hymnen

O Karlheinz Stockhausen (1928 – 2007), με τα λόγια του οποίου ξεκίνησε το άρθρο, ήταν ένας avant-garde Γερμανός συνθέτης και πρωτοπόρος στον τομέα της ηλεκτρονικής μουσικής απο το 1950 και μετά, που επηρέασε το κίνημα της, και τελικά είχε ισχυρό αντίκτυπο σε ονόματα όπως Kraftwerk, Tangerine Dream, Brian Eno, Cabaret Voltaire, Depeche Mode — μέχρι και την πειραματική δουλειά των Beatles στην δεκαετία του ’60. Απόδειξη για το τελευταίο είναι τ’ ότι το πρόσωπο του υπάρχει στον δίσκο των Beatles, “Stg. Peppers Lonely Club Heart Band“. Άς αρχίσουμε όμως το ταξίδι λίγο πιο πίσω στον χρόνο…

Η πρώτη ηλεκτρονική μουσική συναυλία δεν είχε πραγματοποιηθεί το 1970 ή 1960, αλλα την δεκαετία του ’20. Το πρώτο καθαρά ηλεκτρονικό όργανο, το Theremin, που όπως κάποιοι θα γνωρίζετε είναι το μόνο όργανο που παράγει ήχο χωρίς να το ακουμπήσουμε (για την ακρίβεια τον παράγει ανάλογα με την θέση που έχουμε τα χέρια μας) κατασκευάστηκε απο τον Ρώσο επιστήμονα και τσελίστα Lev Termen (1896 – 1993) το 1919.

Το 1924, το Theremin έκανε την παρθενική του συναυλία σε ένα κοντσέρτο με την Φιλαρμονική του Λένινγκραντ. Από τότε δημιουργήθηκε ενδιαφέρον για το όργανο με τον πανέμορφο ήχο, που θύμιζε ανθρώπινη φωνή και μια σειρά απο συναυλίες ξεκίνησαν ανά τον κόσμο. Στην Νέα Υόρκη, το 1930 στο Carnegie Hall, έγινε η πρώτη συναυλία με 10 Theremin. Η απόλαυση μιας σειράς από ειδικευμένους μουσικούς που έπαιζαν αυτό το μυστηριώδες μουσικό όργανο κουνώντας τα χέρια τους γύρω απο κεραίες πρέπει να ήταν ήταν κάτι τουλάχιστον σουρεάλ και εξωγήινο για τους ακροατές.

Όσοι ενδιαφέρονται μπορούν να ακούσουν τις ηχογραφήσεις της βιρτουόζας Clara Rockmore(1911 – 1998). H Λιθουανέζα Rockmore συνεργάστηκε με τον εφευρέτη του μουσικού οργάνου στην Νέα Υόρκη για να τελειοποιήσει το όργανο στα πρώτα του χρόνια. Αυτό την βοήθησε και της έδωσε φήμη ώστε να αναγνωριστεί ως η πιο λαμπρή θερεμινίστρια όλων των εποχών.

Δυστυχώς, λόγω της μεγάλης δυσκολίας του στο παίξιμο, μιας και απαιτούσε υπομονή και σταθερότητα, η δόξα του Theremin έσβησε αρκετά νωρίς. Ευτυχώς βρήκε για κάποια χρόνια μέρος: να προσφέρει τους απόκοσμους ήχους του στις ταινίες Sci-fi του ’50. Η κλασσική ταινία του 1951 “The Day The Earth Stood Still” που το soundtrack της είχε γραφτεί από τον πολύ γνωστό μουσικοσυνθέτη Berbard Herman, έχει εμπλουτιστεί με ήχους απο δυο Theremin, άλλες ηλεκτρονικές μουσικές συσκευές αλλά και ακουστικά όργανα.

Χρησιμοποιώντας την τεχνολογία του Theremin, ο Γάλλος τσελίστας και radio telegraphist, Maurice Martenot (1898 – 1980) ξεκίνησε την ανάπτυξή του ηλεκτρονικού μουσικού οργάνου που ονόμασε Ondes Martenot το 1928.

Μιας και το Ondes ήταν πληκτροφόρο, βοήθησε τους μουσικούς να το μάθουν γρήγορα, διότι δεν υιοθετούσε κάποια περίεργη νοοτροπία επάνω στο παίξιμο όπως το Theremin. Αυτό χρησίμευσε στο να μπορεί εύκολα να παίζεται από τον οποιοδήποτε. Ήχοι αυτού του οργάνου έχουν χρησιμοποιηθεί στην τηλεοπτική σειρά του 1960 Star Trek, όπως και σε νεότερες ηχογραφήσεις από συγκροτήματα όπως Radiohead και  Brian Ferry.

Η ταινία “Forbidden Planet” του 1956 ήταν η πρώτη ταινία μεγάλων προδιαγραφών που το soundtrack της αποτελούνταν εξ ολοκλήρου απο κομμάτια ηλεκτρονικής μουσικής. Βέβαια το πιο γνωστό ηλεκτρονικό στοιχείο μέσα στην ταινία ήταν η φωνή του ρομπότ και της Annie Francis! Το soundtrack γράφτηκε απο το ζευγάρι Louis και Bebe Barron, οι οποίοι στα τέλη της δεκαετίας του ’40 δημιούργησαν το πρώτο studio στην Αμερική και ηχογραφούσαν αποκλειστικά μουσικούς ηλεκτρονικής μουσικής. Ένας απο τους μουσικούς ήταν και ο John Cage.

Το ζευγάρι Barron γενικώς είχε αποκτήσει από τα πρώτα χρόνια την φήμη οτι “άνοιγε τις πόρτες του πειραματισμού” όσον αφορά τις δουλειές του και τις συνεργασίες του για την μουσική και τον κινηματογράφο.

Η ιδέα πίσω απο το φημισμένο τους studio ήταν οτι αφού ηχογραφούσαν το υλικό που χρειαζόταν σε μαγνητική ταινία, αφιέρωναν πολύ χρόνο στο να κόβουν, να σβήνουν αλλά και να πειραματίζονται γενικά με την ταινία, δημιουργώντας ένα νέο υλικό που δεν θύμιζε την πρωταρχική ηχογράφηση.

Κάτι που θα πρέπει να ειπωθεί στο σημερινό άρθρο, είναι η καταπληκτική μουσική δουλειά πίσω από την παλιά Βρετανική σειρά που πολλοί απο εμάς λατρέψαμε. Ο λόγος για το εισαγωγικό θέμα του Dr. Who! Ήταν η πρώτη φορά που μια σειρά στην τηλεόραση φιλοξενούσε μουσική εξ ολοκλήρου απο ηλεκτρονικά όργανα. Πίσω απο αυτή την μυστηριώδη μουσική κρύβεται το κορίτσι του BBC Radiophonic Workshop και πολύ γνωστή στους λάτρεις της ηλεκτρονικής μουσικής, Delia Derbyshire. Η σύνθεση του θέματος ήταν έργο του Ron Geainer αλλά η Delia ήταν αυτή που το “πέρασε” σε μαγνητική ταινία και χρησιμοποιώντας loops και test oscilators, αλλά και διάφορα εφέ που υπήρχαν στο workshop, μας έδωσε το εξαιρετικό αυτό αποτέλεσμα.

Doctor Who Theme Tune 1963-1969 by Ron Grainer and Delia Derbyshire

Όπως μπορείτε να δείτε, εκείνη την εποχή μιας και η ηλεκτρονική μουσική έκανε το μικρό της πέρασμα απο vintage σειρές και ταινίες sci-fi, δικαιολογημένα ο κόσμος είχε αποκτήσει την άποψη οτι η ηλεκτρονική μουσική είναι “εξωκοσμική” και “εξωγήινη“. Μέχρι που το μικρό πέρασμα αυτό κατέληξε στον δίσκο “Switched-On Bach“, έναν δίσκο που στην εκτέλεση του χρησιμοποιήθηκαν αποκλειστικά και μόνο sythesizers της εταιρίας Moog από τον Walter Carlos (που μετά απο κάποιες σημαντικές χειρουργικές επεμβάσεις κατέληξε σε Wendy Carlos).

Synthesized Bach in W. Carlos Style – Stereo

Αφού απολαύσετε την πανέμορφη αυτή διασκευή σύνθεσης του Bach, κλείνουμε και το πρώτο μέρος της μεγάλης πορείας της ηλεκτρονικής μουσικής. Ένας λόγος που προσωπικά εκτιμώ αυτή την μουσική είναι λόγω της πολυμορφίας της, της ευελιξίας της αλλά και της δυνατότητας του να μην παραμένει στάσιμη, όσα χρόνια και να περάσουν. Το μεγάλο ταξίδι της ηλεκτρονικής μουσικής μόλις έχει ξεκινήσει για την ανθρωπότητα και είμαι απόλυτα σίγουρος οτι θα μας ακολουθήσει και στα μελλοντικά μας ταξίδια στα άστρα

Vegas, Martin Garrix, Like Mike – Tremor2.

2.ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ROCK

Οι ρίζες της rock χάνονται στις ζούγκλες του Αμαζονίου και της Αφρικής.Το 1619 οι πρώτοι σκλάβοι μεταφέρονται στην Αμερική.Φέρνουν μαζί τους τις παραδόσεις,τα έθιμα και φυσικά τη μουσική τους. Κλιμακωτά με την ανάμιξη αφρικανικής και ευρωπαϊκής μουσικής δημιουργείται η μητέρα της rock, η jazz. Στη γέννηση της rock συνέβαλαν επίσης το rhythm and blues και τα gospels, που είναι αφροαμερικάνικα ιδιώματα, και η countrie, είδος φολκλορικής μουσικής που εμφανίστηκε στη Ιρλανδία.Το πρώτο rock hit ήταν το »Rock around the clock» του Bill Haley και των His Comets το 1954. Το τραγούδι αυτό ήρθε σε συνδυασμό με τις περιοδείες του συγκροτήματος στις ΗΠΑ. Έτσι ξεκίνησε η διάδοση της μουσικής rock.Επίσης στη διάδοση της καινούριας μουσικής συνέβαλαν οι ραδιοφωνικοί σταθμοί, οι οποίοι στο πνεύμα του ανταγωνισμού με την τηλεόραση έπαιζαν συνεχώς κομμάτια rock.

O πρώτος τραγουδιστής που έδωσε στη rock παγκόσμια λάμψη ήταν ο Elvis Prisley, που εμφανίστηκε στη μουσική σκηνή το 1955.Ο Elvis αρεσε στη νεολαία γιατί ήταν νέος, ωραίος και προκλητικός.Έτσι, τα νεαρά κορίτσια παθαίνουν υστερία μόλις τον βλέπουν, ενώ τα αγόρια τον ζηλεύουν.

Σύντομα δημιουργήθηκαν δύο ρεύματα rock στην Αμερική:από τη μια το rockabily, ερμηνευμένο από λευκούς που κατάγονταν από τις νότιες κυρίως πολιτείες των ΗΠΑ, με αντιπροσώπους τους Elvis Prisley, Ricky Nelson, Bandy Holy, Jerry Lee Liouis.Από την άλλη το μαύρο rock, πιο ορμητικό και με δαιμονισμένο ρυθμό, με αντιπροσώπους τους Litte Richard, Bo Didly,Chuk Berry.

Η δεκαετία του ΄60 έχει να επιδείξει πολλά αξιόλογα συγκροτήματα, με πρωταγωνιστές τους Beatles, τους Kings, τους Rolling Stones, τους Who και τους Animals. Τα συγκροτήματα αυτά εμφανίστηκαν στην Αγγλία και αρχικά έγιναν γνωστά ως συγκροτήματα rock , που όμως δεν περιορίστηκαν στο να αντιγράψουν τα πρότυπα της Αμερικής. Σταδιακά εξελίχτηκαν και ανέμιξαν στοιχεία jazz, φολκλορικής και κλασικής μουσικής.Παράλληλα στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού πολλοί rock τραγουδιστές όπως ο Bob Dylan έγραψαν τραγούδια των οποίων το περιεχόμενο είναι τα σοβαρά κοινωνικά και πολιτικά προβλήματα, όπως ο πόλεμος και η φτώχεια. Επίσης στην Αμερική δημιουργούνται πολλά αξιόλογα συγκροτήματα, όπως οι Jeferson Airplane, The Grateful Dead και οι Doors. Ακόμη εμφανίζονται βοκαλίστες όπως η Jannis Joplin, και εκπληκτικοί κιθαρίστες όπως ο Jimmy Hendrix.

Δεκαετία του ’70 και ο χορός συνεχίζεται:Scorpions, Guns “n” Roses, Metallica, Sex Pistols, Deep Purple, Led Zeppelin, Pink Floyd κλπ. Ακόμα τραγουδοποιοί όπως οι Elton John, Bruce Sringsteen, David Bowie, Lou Reed, Eric Clapton. Σιγά σιγά ο ήχος σκληραίνει και η μουσική γίνεται πιο βίαιη και επιθετική.Ξεκινούν επίσης οι ηλεκτρονικές επεμβάσεις στη μουσική. Στα μέσα της δεκαετίας του ’70 εμφανίζεται η pank και η jazz rock. Άλλα συγκροτήματα που γεννιούνται είναι οι Genesis, Yes, Kansas, Eagles, Roxy Music κλπ.Στο μεταξύ εμφανίζονται και παρακλάδια της rock, όπως η rap, η ψυχεδέλεια, η τζαμαϊκανή reggae και η heavy metal.Στη δεκαετία αυτή κάνει τα πρώτα της βήματα και η ελληνική rock, με κύριους εκφραστές το Διονύση Σαββόπουλο , το Μίμη Πλέσσα, το Βασίλη Παπακωνσταντίνου και το θρυλικό Παύλο Σιδηρόπουλο.

Στις αρχές της δεκαετίας του΄80 δημοφιλής είναι η τάση του new wave με συγκροτήματα όπως οι Talking Heads, Stranglers …Τότε διαμορφώνεται και το dark wave ή gothic rock με τους Joy Division, Cure… Στις ΗΠΑ σχηματίζονται συγκροτήματα καθοριστικά για την πορεία της μουσικής όπως οι REM, Sonic Youth…Επίσης στο Σιάτλ έχουμε τη μουσική grunge με αντιπροσώπους τους Pearl Jam, Nirvana, Soundgarden…Στην άνθηση της αμερικανικής rock συμβάλλουν οι Red Hot Chili Peppers, Offspring, Smashing Pumpkins.Στην Ελλάδα αξιόλογοι είναι οι Socrates, Magic de Spell, Panx Romana, 2002 GR, Μεταλλακτικοί, Μουσικες Ταξιαρχίες κλπ.

Η δεκαετία του ’90 είναι δεκαετία ακμής για τη βρετανική rock με τους Oasis, Blur, Pulp, Radiohead κλπ. Σε όλο τον κόσμο υπάρχουν πλέον χιλιάδες συγκροτήματα rock. Στην Αυστραλία οι Go-Betweens, στη Νέα Ζηλανδία οι Chills, στην Ολλανδία οι Nits κλπ. Ορισμένα ακολουθούν το στυλ παλιών συγκροτημάτων,αλλά υπάρχουν και συγκροτήματα που διαμορφώνουν το δικό τους στυλ, όπως οι Oasis, Aerosmith, U2, The Fall κ.α. Στην Ελλάδα υπάρχουν σχήματα που ικανοποιούν όλα τα γούστα, όπως οι Terror-X-Crew και οι Active Member για hip-hop, οι Τρύπες , τα Ξύλινα Σπαθιά, τα Διάφανα Κρίνα και οι Στρογγυλό Κίτρινο για hard rock, οι Stereo Nova και Μίκρο για ηλεκτρονική μουσική , οι Ενδελέχεια και τα Υπόγεια Ρεύματα για rock-έντεχνες μελωδίες, οι Πυξ Λαξ.

Scorpions – Wind Of Change

Asking Alexandria – UNDIVIDED

Πηγή πρώτη http://fridge.gr/20898/stiles/beep/

Πηγή δεύτερη http://lykeio5ioanninon.tripod.com/tmimab2/rock/rock.htm

Αρχισυντάκτης 

Γιώργος Κλεάνθης Πουρίχης

Συντάκτες :

Μιτο Χαμιτ

Σωτήρης Τραιφόρος -

Θοδωρής Σαρμπάνης