Χειμώνας και τι καλύτερο από τη συντροφιά ενός βιβλίου. Για αυτό τον μήνα σας προτείνουμε:  ΘΕΑΤΗΣ… Ή ΤΟ ΕΠΟΜΕΝΟ ΘΥΜΑ; Του Τζέιμς Πρέλλερ (εκδ. Πατάκη,2014)

Ο Αμερικανός Τζέιμς Πρέλλερ επιλέγει να μιλήσει για τον εκφοβισμό δείχνοντας με πόση ρευστότητα εναλλάσσονται οι ρόλοι θυτών και θυμάτων στο αδιέξοδο παιχνίδι της λεκτικής, φυσικής, έμμεσης ή και ηλεκτρονικής βίας. Η ιστορία του 13χρονου Έρικ είναι μια ιστορία ταραγμένης εφηβείας η οποία εκτός από τη ρεαλιστική περιγραφή των καταστάσεων που βιώνουν πολλά παιδιά, εισάγει και τον προβληματισμό πάνω στο θέμα της ανοχής, της συνενοχής και άρα της ευθύνης.

Παρουσίαση

Ο Έρικ είναι καινούριος στην πόλη αλλά και στο σχολείο. Μια μέρα γνωρίζει τον Γκρίφιν, έναν πολύ κουλ και δημοφιλή συμμαθητή του που πάντοτε περιστοιχίζεται από τη συμμορία του. Ο Έρικ βλέπει τη βία και τον εκφοβισμό που ασκεί η συμμορία του Γκρίφιν, αλλά προτιμάει να μένει σιωπηλός θεατής. Φοβάται μη γίνει κι αυτός θύμα τους. Κάποτε όμως ο Γκρίφιν τον προκαλεί. Και τότε ο Έρικ θα σπάσει τη σιωπή… Ένα καθηλωτικό βιβλίο για τον σχολικό εκφοβισμό και τη συνωμοσία της σιωπής. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Η αφήγηση της ιστορίας του 13χρονου Έρικ έχει ως αφετηρία μια σκηνή όπου ένα τρομαγμένο παιδί τρέχει για να ξεφύγει. Μια δυνατή εικόνα που εισάγει ευθύς εξαρχής το θέμα του εκφοβισμού (bullying, όπως είναι ο όρος στα αγγλικά), όπου θύτες και θύματα αποτελούν τους παίκτες μιας παρτίδας στο αδιέξοδο παιχνίδι της λεκτικής, της φυσικής, της έμμεσης βίας ή του εκφοβισμού. Οι ρόλοι εναλλάσσονται και ο θύτης μιας ιστορίας μπορεί κάλλιστα να είναι το θύμα μιας άλλης. Στην προσέγγιση που κάνει ο Πρέλλερ ενδιαφέρον έχει η επιλογή του να εντάξει το γνωστό ψυχολογικό πείραμα του Στάνλεϋ Μίλγκραμ περί υπακοής στη σχολική πραγματικότητα*. Αυτό γίνεται αμέσως μετά από μια οργανωμένη συζήτηση στην τάξη με θέμα τον σχολικό εκφοβισμό. Και τα δύο περιστατικά λειτουργούν για τον αναγνώστη και ως παραδείγματα του τρόπου με τον οποίο οι καθηγητές του Γυμνασίου (μπορούν ή θα μπορούσαν να) συζητούν το φαινόμενο με τους μαθητές τους. Η γλώσσα της πρωτοπρόσωπης αφήγησης των εμπειριών του Έρικ ορισμένες φορές ξενίζει καθώς περισσότερο παραπέμπει στην αντίληψη που έχουν οι μεγάλοι για το πώς σκέπτονται οι έφηβοι, ωστόσο οι προβληματισμοί του 13χρονου ήρωα είναι απολύτως συμβατοί με το πνεύμα της ταραγμένης εφηβείας που πολλά παιδιά βιώνουν. Στην περίπτωση του βιβλίου μάλιστα πρόκειται για ένα αγόρι που νοιώθει προδομένο από τον πατέρα του ενώ οι συνομήλικοί του δεν ανταποκρίνονται στο ύψος των προσδοκιών του. Σε ποιες ηλικίες απευθύνεται: Το βιβλίο απευθύνεται στα παιδιά του Γυμνασίου που έχουν παρόμοιους προβληματισμούς με τους ήρωες του βιβλίου παρά τις σημαντικές διαφορές στον τρόπο που διαρθρώνεται η σχολική ζωή των παιδιών στην Ελλάδα και την Αμερική όπου ζουν οι ήρωες του βιβλίου. Για ποιο λόγο θα το αγαπήσουν τα παιδιά: Τα παιδιά που έχουν πια μπει στην εφηβική ηλικία θα αγαπήσουν το βιβλίο για την ιστορία που αφηγείται και την ευθύτητα με την οποία ο συγγραφέας προσεγγίζει το θέμα από τη σκοπιά του θεατή και ταυτόχρονα δυνητικού θύματος ή θύτη. Για ποιο λόγο να το προτιμήσουν οι γονείς: Επιλέγοντας το Θεατής… ή το επόμενο θύμα; οι γονείς ανοίγουν στην πραγματικότητα τη συζήτηση με τα παιδιά τους πάνω στο θέμα του εκφοβισμού, της βίας, των ορίων, της σιωπής και της συνενοχής και άρα της ηθικής και της ευθύνης. «Εγώ δεν έκανα τίποτα. Αλλά γιατί νοιώθω σα να έχω κάνει;…» αναρωτιέται μια ηρωίδα του βιβλίου τοποθετώντας το θέμα στην ουσία του: η σιωπή και η ανοχή δεν είναι τίποτε άλλο παρά συνενοχή κι ευθύνη. (Ελένη Κορόβηλα, Bookpress.gr 22/4/2014)

Από τον μαθητή της Α2΄Λαμπρινό Λεωνίδα