Πηγή: www.lifo.gr

 Το τελευταίο διάστημα είδαμε στη χώρα μας να αυξάνονται τα ηλεκτρονικά εγκλήματα, οι «κινηματογραφικές» δολοφονίες, οι συμμορίες που σκοτώνουν κατά παραγγελία, οι βιασμοί και γενικότερα οι εγκληματικές ενέργειες. Τι άλλαξε και στην επικαιρότητα κυριαρχούν ειδήσεις τέτοιου είδους; Πόσο έχουν επηρεάσει την κατάσταση η οικονομική κρίση ή τα social media και ποια είναι η στάση των πολιτών απέναντι σε θύτη και θύμα; Θέσαμε τις απορίες στη διδάκτορα Εγκληματολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου και πρόεδρο του Κέντρου Μελέτης του Εγκλήματος, Αναστασία Χαλκιά.

— Ποιες είναι οι αιτίες που θεωρείτε ότι έχουν επηρεάσει τελευταία την αλλαγή του εγκληματολογικού χάρτη; Ποιο είναι το προφίλ του σύγχρονου εγκληματία;

Να ξεκινήσουμε από τα δεδομένα που έχουμε στη διάθεσή μας, δηλαδή τα στατιστικά στοιχεία της αστυνομίας, τα οποία, παρά τις ατέλειές τους, αποτελούν σημαντικούς δείκτες των τάσεων της εγκληματικότητας σε δεδομένο χρόνο και τόπο. Το 2016 παρουσιάζεται μείωση συγκριτικά με το προηγούμενο έτος σε εγκλήματα όπως οι ανθρωποκτονίες, οι ληστείες εντός οικιών και εντός καταστημάτων, οι κλοπές-διαρρήξεις οικιών. Από την άλλη πλευρά, καταγράφεται αύξηση σε μικροκλοπές και γενικότερα σε στόχους που χαρακτηρίζονται «εύκολοι» π.χ. κινητά τηλέφωνα και τσάντες. Μελετώντας, ωστόσο, τις τάσεις της εγκληματικότητας στην Ελλάδα σε βάθος χρόνου, διαπιστώνεται ότι η βίαιη εγκληματικότητα και τα κακουργήματα παρουσιάζουν αυξητικές τάσεις και υπό αυτή την έννοια παρατηρείται μια ποιοτική διαφοροποίηση κατά τα τελευταία έτη. Τα ανωτέρω επιβεβαιώνονται, εξάλλου, από την πρόσφατα δημοσιευθείσα έρευνα του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών σχετικά με το εγκληματικό φαινόμενο, με επιστημονική υπεύθυνη τη διευθύντρια Ερευνών του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών (ΕΚΚΕ) Ιωάννα Τσίγκανου. Γενικότερα, η Ελλάδα ιστορικά και συγκριτικά με τις άλλες χώρες τις Ευρωπαϊκής Ένωσης, παρουσιάζει χαμηλούς δείκτες εγκληματικότητας και αυτό είναι κάτι που ακόμα τουλάχιστον δεν έχει αλλάξει. Τα εγκλήματα του τελευταίου χρονικού διαστήματος, πέρα από τα ηλεκτρονικά, η έκταση των οποίων παραμένει σε μεγάλο βαθμό άγνωστη, ελκύουν, λόγω της ιδιαιτερότητάς τους, την προσοχή των μέσων επικοινωνίας και του κοινού, παρ” όλα αυτά δεν είναι συνήθη. Τα περισσότερα εγκλήματα που διαπράττονται αφορούν κυρίως κλοπές και διαρρήξεις. Τώρα, αναφορικά με το προφίλ του εγκληματία, αυτό δεν είναι μόνο ένα, καθώς διαφοροποιήσεις παρατηρούνται ανάλογα με τις επιμέρους μορφές εγκληματικότητας. Δηλαδή, άλλο είναι το προφίλ του οικονομικού εγκληματία, άλλο του σεξουαλικού. Πολλές φορές διαφοροποιήσεις παρουσιάζονται και εντός της ίδιας κατηγορίας. Σε κάθε περίπτωση, λόγω του σκοτεινού αριθμού της εγκληματικότητας, μπορούμε να περιγράψουμε μόνο τους «γνωστούς» σ” εμάς δράστες. Αυτό είναι το δείγμα μας και βάσει αυτού, με πολλή προσοχή, σκιαγραφούμε κάποια χαρακτηριστικά τους. Ωστόσο, μια τάση που μπορεί να επισημανθεί είναι η εξής: στα εγκλήματα που έχουν τη συχνότερη καταγραφή, όπως οι κλοπές και οι διαρρήξεις, οι δράστες φαίνεται πλέον να είναι διατεθειμένοι να ασκήσουν περισσότερη βία συγκριτικά με παλαιότερες εποχές. Δηλαδή, προκειμένου να επιτύχουν τον στόχο τους, μπορεί να μη διστάσουν ακόμα και να σκοτώσουν ή να επιτεθούν ασύμμετρα σε σχέση με τη φυσική δύναμη των θυμάτων τους, π.χ. των υπερηλίκων.

Η αντιμετώπιση της βίας έχει ένα βασικό αντίδοτο και το ξέρουμε από πολύ παλιά: την παιδεία. Η παιδεία συνδέεται με τη διαμόρφωση του πνεύματος και τις αξίες, όχι αφηρημένα αλλά ως κάτι που επιθυμούμε να εφαρμόσουμε στην καθημερινή μας ζωή, με τη δημοκρατία, την πολιτειακή συνείδηση, τη δικαιοσύνη.

                                                              Από τον μαθητή της Α τάξης Βαγή Δημήτριο