ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ ΚΑΙ ΑΛΗΘΕΙΑ

therapftika-paramithia-

    Σίγουρα, αν όχι όλοι, οι περισσότεροι , έχουν διαβάσει κάποιο παραμύθι. Το παραμύθι είναι ένας δεσμός που υπάρχει μεταξύ του παιδιού και του βιβλίου. Τα παιδιά ακούγοντας παραμύθια ψυχαγωγούνται, αφήνονται στο μαγικό κόσμο τους και εμπλουτίζουν τη φαντασία τους. Πολύ σημαντικό βέβαια είναι το ότι παίρνουν κάποιες πρωτεύουσες γνώσεις, ασήμαντες ή όχι, για τον κόσμο. Άρα μέσα από τα παραμύθια, τα παιδιά εκπαιδεύονται και μαθαίνουν και καινούργιες λέξεις.

     Πρώτη φορά άκουσα παραμύθι όταν ήμουν δύο χρονών. Φυσικά εγώ δεν το θυμάμαι, όμως η μητέρα μου ισχυρίζεται μάλιστα ότι μου άρεσαν πολύ.

     Κατά την πρώτη περίοδο της σχολικής ζωής, η μητέρα μου, μού διάβαζε καθημερινά παραμύθια, κυρίως το μεσημέρι, όταν μετά τη γεμάτη παιχνίδι ημέρα, κουρασμένος, έτρωγα και ξάπλωνα στον καναπέ με αυτή. Εκείνη μου διάβαζε τα παραμύθια και εγώ, σιγά-σιγά, αποκοιμιόμουν. Όλα τα καλά χρόνια έλαβαν χρόνο στο νηπιαγωγείο και μέχρι πρώτη-δευτέρα δημοτικού, αλλά… Ποιος διαβάζει μόνος του, μεγάλο παιδί που ήμουν;

     Γενικά τα μυθιστορήματα που μου διάβαζε ήταν του Αισώπου, από όσο θυμάμαι, κάποια τυχαία και μερικά και στα ρώσικα. Ακόμη η μητέρα μου ισχυρίζεται πως ορισμένα τα μάθαινα απ” έξω. Εγώ το θυμάμαι ότι τα ήξερα, μα δεν θυμάμαι τους ίδιους τους στίχους, γιατί αυτά που μάθαινα ήταν κυρίως ποιητικής μορφής.

     Τώρα που καταλαβαίνω λίγο καλύτερα, πιστεύω ότι η σημασία του παραμυθιού, αλλά ακόμη περισσότερο του βιβλίου, είναι τεράστια για τα παιδιά. Χάρη στα βιβλία, ένα παιδί εμπλουτίζει τη φαντασία του πολύ, αφού, καθώς διαβάζει ή του διαβάζουν, στο μυαλό του διαδραματίζεται η σκηνή. Ακόμα εμπλουτίζεται το λεξιλόγιό του, μαθαίνει νέες εκφράσεις και βασικά πράγματα, όπως ότι ο βασιλιάς των ζώων θεωρείται το λιοντάρι, όταν λέμε ψέματα κάποια στιγμή μπορεί να προδοθούμε από τη μύτη μας που μεγαλώνει και άλλα παρόμοια. Επίσης, μαθαίνει ότι υπάρχει το καλό και το κακό και ότι νικάει πάντα το καλό.

       Όμως, σε αυτό το τελευταίο θα ήθελα να δώσω έμφαση. Για παράδειγμα, μπορούμε να επικεντρωθούμε στον καθημερινό κόσμο. Κάθε μέρα, στη ζωή μας παρουσιάζονται άνθρωποι, αντικείμενα, αντιλήψεις, που επικρατούν, και φαίνονται με καλό σκοπό, όμως στη ουσία μάς βλάπτουν.

       Ζωντανά παραδείγματα είναι οι πολιτικοί. Κάθε πολιτικός παρουσιάζεται ως καλός και ικανός ηγέτης, που θέλει να βοηθήσει, μα στις μέρες μας υπάρχουν πόλεμοι, είτε ένοπλοι είτε οικονομικοί. Άρα συμπεραίνουμε πως τελικά επικρατεί το κακό. Το ίδιο ισχύει και με τις νέες τεχνολογίες. Τα κινητά και οι υπολογιστές είναι γεμάτοι λειτουργίες προκειμένου να βοηθήσουν τον κόσμο, όμως μπορούν να προκαλέσουν αρνητικές συνέπειες. Έτσι, ένα smartphone μπορεί πολύ εύκολα να χακαριστεί και να κοινοποιηθούν προσωπικές πληροφορίες, ενώ ένα απλό παλιό κινητό τηλέφωνο όχι. Καταλήγουμε, λοιπόν, πάλι, ότι κυριαρχεί το χάος και το κακό, γενικότερα, στον κόσμο.

      Πίσω στο θέμα μας, όμως, θέλω να πω ότι με βάση αυτά τα παραδείγματα, τίθεται ένα μεγάλο ερώτημα: Άραγε τα παραμύθια λένε αλήθεια ότι το καλό νικά το κακό; Και αν ναι, γιατί ο κόσμος όσο εξελίσσεται χειροτερεύει από μίας άποψης;

        Κατά τη γνώμη μου, η απάντηση βρίσκεται στον χρόνο. Είναι θέμα χρόνου για το αν θα νικήσει το καλό. Πιστεύω πως τα παραμύθια είναι μια αντιγραφή της καθημερινότητας, απλώς τροποποιημένη με φανταστικούς χαρακτήρες, μαγικά ζώα που μιλάνε και ούτω καθεξής. Βαθιά όμως μέσα τους κρύβουν αλήθειες, όπως ότι σε ένα μονοπάτι θα βρεις δυσκολίες. Όλα αυτά γράφονται έτσι ώστε όλα τα παιδιά, που είναι μικρά και ανώριμα, να καταλάβουν κάποια πράγματα για τη ζωή, έμμεσα. Ίσως δεν ταυτιστούν απόλυτα όταν τα ζήσουν, αλλά κάπου μέσα στο κεφάλι τους θα υπάρχει η σκέψη ότι υπάρχει ελπίδα και ότι θα υπάρξει ένα καλό, αίσιο τέλος.

         Τα παραμύθια είναι πολύ σημαντικά για τους λόγους που προανέφερα, αλλά και για τη δημιουργία, σιγά-σιγά, της γνώμης και κριτικής σκέψης κάθε παιδιού. Στην τελική, οι αρχαίοι χρησιμοποιούσαν μύθους για να διδάξουν και να εξηγήσουν πράγματα της καθημερινής ζωής και από τον μύθο βγαίνει η λέξη μυθιστόρημα ή παραμύθι.

         Συμπερασματικά, πιστεύω είναι καλό να πιστεύουμε στο νόημα των παραμυθιών, αλλά να μην τα αναγνωρίζουμε απόλυτα.

Ελευθέριος Παπαδόπουλος

Σχολιάστε

Top