Το καναρίνι είναι ωδικό πτηνό της τάξης των στρουθιομόρφων και ανήκει στην οικογένεια των φριγγιλιδών (Fringillidae). Η επίσημη ονομασία του εξημερωμένου καναρινιού είναι sirinus canaria domesticus.
Τα καναρίνια εισήχθησαν στην Ισπανία τον 15ο αι. μετά την κατάκτηση των Κανάριων νήσων από τους Ισπανούς. Εξαιτίας ενός ναυτιλιακού ατυχήματος ένα μεγάλο φορτίο καναρινιών δραπέτευσε και σύντομα εξαπλώθηκαν σε όλη την Ευρώπη. Επίσης το καναρίνι είναι πιθανό να προέρχεται και από το άγριο καναρίνι (serinus canaria canaria), το οποίο κατάγεται από τις Κανάριες νήσους Μαδέρα, Αζόρες, Τενερίφη
Τα καναρίνια διακρίνονται σε τρεις μεγάλες κατηγορίες:
- Τα ολλανδικά καναρίνια. Είναι μεγάλα, έχουν μαλακό φτέρωμα, αλλά δεν διακρίνονται για το κελάηδημά τους.
- Τα γερμανικά καναρίνια. Έχουν ωραίο χρώμα και ωραία φωνή.
- Τα αγγλικά καναρίνια. Έχουν χρώμα κίτρινο σκούρο που μεταβάλλεται όμως σε κιτρινο-κόκκινο ή κοκκινο-πορτοκαλί, εξαιτίας της τεχνητής τροφής που αποτελείται από πιπέρι, ζάχαρη, αλεύρι και βρασμένο αυγό.
Ορισμένες χώρες εκτρέφουν καναρίνια για το κελάηδημά τους, ενώ άλλες για το χρώμα τους. Υπάρχουν διάφορα είδη καναρινιών τα οποία ομαδοποιούνται σε ξεχωριστές κατηγορίες σύμφωνα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους. Έτσι κατηγοριοποιούνται βάσει του διαφορετικού κελαδήματος τους, του διαφορετικού χρωματισμού τους και της διαφορετικής τους εξωτερικής εμφάνισης τους με σκουφί η χωρίς, σγουρά κ.α. Σε αυτές ανήκει και το άγριο καναρίνι. Έχει πράσινο φτέρωμα με γκρίζες ραβδώσεις και με κίτρινες αποχρώσεις στο κεφάλι και στη ράχη. Μπορεί να ζευγαρώσει εύκολα με την καρδερίνα, το σκαρθί και το φλυτζούνι. Στην ανατολική Μεσόγειο ζούσε ένα άλλο είδος καναρινιού, το οικόσιτο, το οποίο προέρχεται από το άγριο καναρίνι και είχε αρχίσει να εισάγεται στην Ευρώπη στα τέλη του 16ου αιώνα. Τα διάφορα είδη καναρινιών που υπάρχουν σήμερα προέρχονται από διασταυρώσεις και μεταλλαγές από τους εκτροφείς. Στο Μαλίν εκτρέφουν οι κάτοικοι της περιοχής ένα άλλο μελωδικό καναρίνι το μαλινουά, που διαθέτει μεταλλικές νότες, μεσαίες και υψηλές καθώς νεροφωνές και αηδονοφωνές κ.α. Στην Αγγλία διασταυρώνουν παλιές φυλές καναρινιών και δημιουργούν νέα μεγαλόσωμα καναρίνια που παίρνουν το όνομά τους από τις ομώνυμες πόλεις στις οποίες δημιουργήθηκαν. Στην Γαλλία το σγουρό καναρίνι από το Παρίσι, στο Βέλγιο το χαρακτηριστικό καμπούρικο καναρίνι και πολλά άλλα σε διάφορες χώρες και περιοχές. Ονομαστά για το κελάηδημά τους είναι τα καναρίνια του Χαρτς.
Τα καναρίνια είναι καθαρά, ήρεμα και δεν χρειάζονται ιδιαίτερη φροντίδα· δεν τους αρέσει όμως να τα αγγίζει κάποιος. Ο μελωδικός και ευχάριστος ήχος που βγάζουν όταν τραγουδάνε είναι το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό τους. Επίσης είναι το πιο ευαίσθητο αλλά και δυνατό σημείο τους αφού, αν αρρωστήσουν, σταματούν να κελαηδούν μέχρι την επόμενη άνοιξη. Από τους πρώτους μήνες της ζωής τους, κυρίως τα αρσενικά, αρχίζουν να κελαηδούν. Τα καναρίνια έχουν μάθει να ζουν μέσα στο κλουβί και γι” αυτό δεν φημίζονται ως κοινωνικά πουλιά. Για καλύτερη επιβίωση των καναρινιών τα αρσενικά θα πρέπει να βρίσκονται σε ξεχωριστά κλουβιά από τα θηλυκά για να αποφύγουμε τυχόν συγκρούσεις. Για να έχουν όμως παρέα, τα κλουβιά είναι καλό να βρίσκονται σε κοντινή απόσταση.
Δεν είναι εύκολο να ξεχωρίσουμε το φύλο των καναρινιών. Κατά την περίοδο αναπαραγωγής όμως μπορούμε από την συμπεριφορά, να το διακρίνουμε πιο εύκολα. Εκείνη την περίοδο που είναι συνήθως την άνοιξη, τα αρσενικά είναι ιδιαίτερα ομιλητικά. Τα καναρίνια είναι σχετικά εύκολο να αναπαραχθούν στο σπίτι αρκεί:
- να είναι υγιή και ενήλικα
- να υπάρχει άφθονο νερό και φαγητό
- μια φωλιά και υλικά για να τοποθετήσουν μέσα στη φωλιά.
Για να αποφευχθούν τραυματισμοί στο θηλυκό, το ζευγάρι πρέπει να μείνει μαζί στο ίδιο κλουβί μόνο εκείνη την περίοδο. Το θηλυκό γεννάει 3-5 αυγά, που επωάζει για περίπου 14 μέρες πριν εκκολαφθούν, ενώ τα νεογνά γεννιούνται χωρίς φτέρωμα και είναι έτοιμα να αφήσουν τη φωλιά σε περίπου ένα μήνα. Τα καναρινάκια ανατρέφονται και από τους δύο γονείς. Μια φορά το χρόνο στο τέλος της περιόδου αναπαραγωγής, τα καναρίνια αλλάζουν όλο τους το φτέρωμα.
Η κύρια τροφή των καναρινιών είναι μια ποικιλία από ανάμεικτους σπόρους. Παρόλα αυτά την περίοδο που αλλάζουν φτέρωμα χρειάζονται συμπλήρωμα τροφής πλούσια σε πρωτεΐνες, όπως αυγό, ψιλοκομμένο κοτόπουλο ή έντομα σε σκόνη. Το είδος των κόκκινων καναρινιών πρέπει να παίρνουν σαν συμπλήρωμα λιωμένα καρότα, γλυκοπατάτα ή καροτίνη. Αν στη ζωή ενός καναρινιού υπάρχει συνεχής πηγή στρες, όπως φόβος, ανταγωνισμός με άλλα καναρίνια στο κλουβί, μόλυνση ή κακός σχεδιασμός του κλουβιού, τότε τα φτερά δεν σχηματίζονται σωστά και μπορεί να μείνει χωρίς φτέρωμα όλο τον χρόνο. Όταν ο καιρός είναι κρύος, τα καναρίνια πρέπει να μένουν μέσα στο σπίτι σε σημείο που δεν υπάρχει ρεύμα αέρα. Το κλουβί πρέπει να είναι ευρύχωρο, ασφαλές και να έχει πολλά κλαδιά. Τα καναρίνια μπορεί να ζήσουν, αν προσεχθούν από τον ιδιοκτήτη τους, ως και 14 χρόνια περίπου.
