Από τις Ελένη Μαργέτη, Μαίρη Ζάλη
Ο αστρολάβος (ἄστρον + λαμβάνω) είναι ένα αστρονομικό όργανο που χρησιμοποιήθηκε κατά την αρχαιότητα στη ναυσιπλοΐα, καθώς έδινε τη δυνατότητα στους ναυτικούς να προβλέπουν τις θέσεις του ήλιου, της σελήνης, των πλανητών και των άστρων και με τον τρόπο αυτό να καθορίζουν σωστά την πορεία των πλοίων τους.
Ο επίπεδος αστρολάβος αποτελούνταν από ένα δίσκο διαιρεμένο σε μοίρες και ένα γωνιόμετρο που μπορούσε να περιστρέφεται πάνω στο δίσκο, προκειμένου να είναι δυνατός ο υπολογισμός της γωνίας μεταξύ δύο αστεριών.
Η εφεύρεση του σφαιρικού αστρολάβου (βλ. εικόνα) αποδίδεται στον Ίππαρχο τον Ρόδιο. Ο σφαιρικός αστρολάβος αποτελούνταν από επτά ομόκεντρους αρθρωτούς δακτυλίους. Ο 7ος δακτύλιος (ο εξωτερικός) ήταν ακίνητος στο επίπεδο του μεσημβρινού και έφερε τέσσερα σημάδια που όριζαν την οριζόντιο και την κατακόρυφο. Ο 6ος ήταν βαθμονομημένος και περιστρεφόταν ελεύθερα στο επίπεδο του μεσημβρινού με τα σημεία 0 και 90 να παριστάνουν τον ισημερινό και τον πόλο αντίστοιχα και ήταν τοποθετημένος στη διεύθυνση του γήινου άξονα. Ο 5ος στρεφόταν στην κατεύθυνση του ηλίου. Ο 4ος ήταν αρθρωμένος στο γήινο άξονα και παρακολουθούσε την ημερήσια περιστροφή της αστρικής σφαίρας. Ο 3ος ήταν βαθμονομημένος και ήταν αρθρωμένος στον προηγούμενο σε απόσταση 66ο περίπου από τους πόλους. Ήταν τοποθετημένος στις θέσεις της εκλειπτικής, έφερε τα ονόματα των ζωδίων και χρησιμοποιούνταν για την ανάγνωση των γεωγραφικών μηκών των αστέρων. Ο 2ος ήταν βαθμονομημένος, περιστρεφόταν γύρω από έναν κάθετο άξονα στο επίπεδο της εκλειπτικής και χρησιμοποιούνταν για την ανάγνωση των γεωγραφικών πλατών των αστέρων. Τέλος, ο 1ος δακτύλιος (ο εσωτερικός) έφερε τη σκοπευτική διάταξη.
Εκτός από τον Ίππαρχο τον Ρόδιο, ο οποίος θεωρείται από πολλούς ως ο «πατέρας της αστρονομίας», άλλοι αρχαίοι Έλληνες που συνεισέφεραν στην επιστήμη της αστρονομίας είναι οι εξής:
Ο Πτολεμαίος πρόβλεψε ικανοποιητικά τις θέσεις των πλανητών θεωρώντας ως κέντρο του κόσμου την Γη.
Ο Θαλής υποστήριξε πως η Σελήνη είναι ετερόφωτη, υπολόγισε την έκλειψη του Ηλίου και την διάρκεια του έτους σε 365 ημέρες.
Ο Αναξίμανδρος επινόησε το πρώτο ηλιακό ημερολόγιο και σχεδίασε ένα χάρτη της τότε γνωστής Γης.
Ο Πυθαγόρας διατύπωσε για πρώτη φορά νόμους για την κίνηση των πλανητών και την απόστασή τους από τον Ήλιο.
Ο Ηράκλειτος ο Εφέσιος υποστήριξε πως η μεταβολή είναι η μόνη βεβαιότητα για το σύμπαν.
Ο Μέτων υπολόγισε έναν ημερολογιακό κύκλο βασισμένο στις κινήσεις της Σελήνης (μετωνικός κύκλος).
Ο Πλάτων θεωρούσε το σύμπαν σφαιρικό και τοποθέτησε τη Γη στο κέντρο του. Μετάνιωσε αργότερα που τοποθέτησε τη Γη εκεί.
Ο Εύδοξος ο Κνίδιος ίδρυσε σχολή στον Κύζικο και θεωρείται ιδρυτής της θεωρητικής αστρονομίας.
Ο Αρίσταρχος ο Σάμιος έθεσε τον Ήλιο και όχι τη Γη ως κέντρο του σύμπαντος.
Ο Ερατοσθένης προσδιόρισε την ακτίνα της Γης και κατασκεύασε έναν αστρικό χάρτη με 675 αστέρες.
Το παγκόσμιο ενδιαφέρον έχει προκαλέσει ο «μηχανισμός των Αντικυθήρων», ένας εξελιγμένος αστρολάβος των ελληνιστικών χρόνων, που μαρτυρεί πως ήδη από την εποχή αυτή, υπήρχε η δυνατότητα παρατήρησης με ακρίβεια σημαντικών αστρονομικών φαινομένων.
Πολυ καλη δουλεια ΜΠΡΑΒΟ συννεχιστε , περιμενω επομενο περιοδικο σας
με αγαπη Νεφελη , απο Θεσσαλονικη !!!
Δεν αξιζει ουτε ενα αρνητικο σχολιο ! ειναι απλα καταπληκτικο ! <>οταν διαβασα ολα τα αρθρα !!! Με μια λεξη ΚΑΤΑΠΛΗΚΤΙΚΟ !!!