Από τον Καστάνη Γιώργο

        Η «κιμωλία γη» οφείλει το όνομά της στη νήσο Κίμωλο  από όπου εξορυσσόταν κατά την αρχαιότητα και μέχρι τον 19ο αιώνα. Η  Κίμωλος  βρίσκεται κατά μήκος του «Ηφαιστειακού Τόξου του Νοτίου Αιγαίου» και αποτελείται από έντονα εξαλλοιωμένα ηφαιστειακά και ηφαιστειοϊζηματογενή  πετρώματα.

      Σημαντική αναφορά υπάρχει από τον Πλίνιο στο Naturalis Historiae (1ος αι. μ.Χ.), ο οποίος με βάση το χρώμα περιγράφει δύο τύπους «κιμωλίας γης»: τη λευκή και αυτή που έχει ιώδη χροιά. Και οι δύο τύποι αποτελούσαν, σύμφωνα με τον Πλίνιο, σημαντικές πρώτες ύλες στην παρασκευή φαρμάκων για ασθένειες όπως οι όγκοι, τα οιδήματα και οι φλεγμονές στους αδένες, καθώς και τα πρηξίματα. Μία ακόμη εφαρμογή της «κιμωλίας γης» που αναφέρει ο Πλίνιος αφορά στην υφαντουργία, δηλαδή στην κατασκευή ενδυμάτων και συγκεκριμένα στη λεύκανση των μάλλινων νημάτων. Η χρήση αυτή πιθανώς να χρονολογείται από τη Μινωική Εποχή, με βάση τα αρχαιολογικά ευρήματα. Η «κιμωλία γη» χρησιμοποιήθηκε και ως απορρυπαντικό (σαπούνι), από την αρχαιότητα (Αριστοφάνης, 5ος αι. π.Χ.) έως και τον 19ο αιώνα και αναφέρεται από τους περιηγητές.

       Από άποψη ορυκτολογικής και χημικής σύστασης η «κιμωλία γη» δεν έχει καμία σχέση με την γνωστή  κιμωλία που χρησιμοποιούμε στους μαυροπίνακες.  Η κιμωλία αυτή αποτελείται από ένα είδος ασβεστόλιθου που ονομάζεται κρητίδα. Η σύγχυση σε ότι αφορά την ονομασία των δύο αυτών πρώτων υλών οφείλεται μάλλον στους Ρωμαίους. Αυτοί ονόμαζαν «κιμωλία» και άλλα λευκά εύθρυπτα πετρώματα που είχαν παρόμοιες ιδιότητες και διαφορετική προέλευση.

      Έτσι εξαιτίας της μακροσκοπικής ομοιότητας των εξαλλοιωμένων ηφαιστειακών πετρωμάτων της Κιμώλου («κιμωλία γη») με την κρητίδα (κιμωλία), χρησιμοποιήθηκε το ίδιο όνομα που διατηρήθηκε και μέχρι τις μέρες μας.

Πηγή:

http://www.24grammata.com/?p=13186   και 

συγκεκριμένα  από  το  άρθρο  του Βασίλη Μέλφου, Λέκτορα  στο Τμήμα Γεωλογίας, Α.Π.Θ.