Από την Μπιμπάι Αθηνά
Η λέξη «μαυσωλείο» χρησιμοποιείται για να δηλώσει κάθε «μεγαλοπρεπές και πολυτελές ταφικό μνημείο, που έχει μορφή ναΐσκου ή σύνθετου οικοδομήματος».
Ετυμολογικά η λέξη προέρχεται από το κύριο όνομα «Μαύσωλος». Ο Μαύσωλος υπήρξε σατράπης της Καρίας, δηλαδή διοικητής υποτελής στον βασιλιά της Περσίας, από το 377 έως το 353 π.Χ.
Ο Μαύσωλος (τμήμα του γλυπτού διάκοσμου του Μαυσωλείου της Αλικαρνασσού)
Αφού κατάφερε να συγκεντρώσει στα χέρια του πλούτο και δύναμη, αποφάσισε να μεταφέρει την πρωτεύουσα της σατραπείας στην Αλικαρνασσό, η οποία βρισκόταν στα παράλια της Μ. Ασίας και επιπλέον διέθετε αξιόλογο λιμάνι.
Η Αλικαρνασσός ξανασχεδιάστηκε με βάση ένα πολεοδομικό σχέδιο με οριζόντιους και κάθετους δρόμους. Στο πιο περίοπτο σημείο της πόλης, περίπου στο κέντρο της, δημιουργήθηκε ένα μεγάλο τεχνητό ανάλημμα (242 m x 107 m), που δέσποζε επάνω από την αγορά. Εκεί, ο Μαύσωλος αποφάσισε να κατασκευαστεί για τον ίδιο και την αδελφή και συγχρόνως σύζυγό του, Αρτεμισία, ένα επιβλητικό ταφικό μνημείο, που έμεινε γνωστό στην ιστορία ως «Μαυσωλείο». Η θέση που επέλεξε ο Μαύσωλος δεν είναι τυχαία, καθώς μόνο τάφοι ηρώων μπορούσαν να βρίσκονται σε κεντρικά σημεία και ειδικότερα στην αγορά. Τα γλυπτά του Μαυσωλείου φιλοτέχνησαν τέσσερις μεγάλοι Έλληνες γλύπτες: ο Βρύαξις, ο Σκόπας, ο Λεωχάρης και ο Τιμόθεος.
Παράσταση Αμαζονομαχίας από τη ζωφόρο του Μαυσωλείου της Αλικαρνασσού
Το κτίσμα ήταν τόσο εντυπωσιακό, ώστε χαρακτηρίστηκε ως ένα από τα επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου. Είχε μήκος 32,40 μ., πλάτος 38,50 μ. και ύψος που ξεπερνούσε τα 40 μ. Ο Μαύσωλος πέθανε πριν ολοκληρωθεί το Μαυσωλείο του, ωστόσο η Αρτεμισία φρόντισε για την αποπεράτωση του κτίσματος και την ταφή του Μαυσώλου σε αυτό.
Γυναικεία μορφή από τον γλυπτό διάκοσμο του Μαυσωλείου της Αλικαρνασσού, που ταυτίζεται με την Αρτεμισία Β΄
Ως τις αρχές του 14ου αιώνα το Μαυσωλείο διατηρούνταν σε πολύ καλή κατάσταση. Ακολούθως, υπέστη σοβαρές ζημιές από έναν σεισμό, ενώ το 1522 οι Ιωαννίτες Ιππότες κατεδάφισαν το τμήμα εκείνο που είχε διασωθεί, για να χτίσουν με τα υλικά το Κάστρο του Αγίου Πέτρου («Petronium»), από όπου προέρχονται η ελληνική ονομασία «Πετρούνι» και η τουρκική «Bodrum», δηλαδή η σημερινή ονομασία της περιοχής, που άλλοτε ονομαζόταν «Αλικαρνασσός». Οι ανασκαφές που πραγματοποίησε τον 19ο αιώνα ο Άγγλος αρχαιολόγος Charles Newton, έφεραν στο φως τα θεμέλια του Μαυσωλείου και αρκετά γλυπτά από τον πλούσιο διάκοσμό του, τα οποία μεταφέρθηκαν στο Βρετανικό Μουσείο.
Το Μαυσωλείο της Αλικαρνασσού θεωρείται ένα από τα επτά θαύματα της αρχαιότητας. Σήμερα, το μοναδικό Μαυσωλείο στον ελλαδικό χώρο βρίσκεται στο ισόγειο του μουσείου Σολωμού στη Ζάκυνθο, όπου φυλάσσονται από το 1968 τα οστά των εθνικών μας ποιητών, Ανδρέα Κάλβου και Διονυσίου Σολωμού.
ΠΗΓΕΣ
1. Μπαμπινιώτης, Γ. (1998). Λεξικό της νέας ελληνικής γλώσσας, Αθήνα: Κέντρο Λεξικολογίας
2. https://www.greek-language.gr/digitalResources/ancient_greek/history/art/page_130.html
