της Φαίδρας Πετρίτι
Το έτος είναι 1941, μια 23χρονη γυναίκα με ιστορία ψυχικών διαταραχων που ήταν δύσκολο για την οικογένειά της να την διαχειριστεί, χειρουργείται. Είχε επιλεχθεί μια πολλά υποσχόμενη νέα διαδικασία που αποδείχθηκε ότι θεραπεύει διαταραχές προσωπικότητας.
Εκείνη η γυναίκα ήταν η Ρόζμαρι Κένεντι, η μικρή αδερφή του Αμερικανικού προέδρου Τζον Φ. Κένεντι. Δυστυχώς, η επέμβαση δεν ήταν επιτυχής. Η επέμβαση ήταν μια προμετωπιαία λοβοτομή, μια χειρουργική επέμβαση στην οποία καταστρέφεται μερος του εγκεφάλου, που εκείνη την εποχή την έκριναν ως μια τεράστια πρόοδο στον τομέα της θεραπείας ψυχικών ασθενειών. Ο Αντόνιο Μονίζ, ένας Πορτογάλος νευρολόγος που είχε εκτελέσει 40 λοβοτομες, κέρδισε το βραβείο Νόμπελ ιατρικής το 1949. Ούτε μια δεκαετία αργότερα, η εγχείρηση θεωρούνταν βαρβαρική και θα απαγορευτεί, εν μέρει λόγω ανθρώπων όπως η Ρόζμαρι Κένεντι καθώς η κατάσταση της χειροτέρεψε, καθιστώντας την ανίκανη να περπατήσει ή να μιλήσει μέχρι τον θάνατο της το 2005.
Υπήρχαν πολλές διαφορετικές μορφές της επέμβασης. Όλες είχαν τον ίδιο σκοπό, την καταστροφή τμηματος του μετωπιαίου λοβού, πιστεύοντας πως έτσι τα μέρη του εγκεφάλου που προκαλούν τις ψυχικές αναταραχές θα καταστραφούν επίσης. Οι πιο συχνές επεμβάσεις περιλάμβαναν την εισαγωγή ειδικών εργαλείων σε άνοιγμα τρύπας στο κρανίο, στην περιοχή του αυτιού ή στον βολβό του ματιού του ασθενούς ώστε ο χειρουργός να φτάσει το μπροστινό μέρος του εγκεφάλου.
Η ιδέα της λοβοτομής πρωτοεμφανίστηκε το 1890 από το Γερμανό γιατρό Γκόλτς. Ο γιατρός διατύπωσε πως όταν αφαιρούνταν κομμάτι από το μετωπιαίου λοβού άγριων σκυλιών, τα ζώα ηρεμούσαν. Η επέμβαση εφαρμόστηκε για πρώτη φορά σε δύο ανθρώπους το 1892 από τον δρ. Gottlieb Burckhardt. Οι δύο ασθενείς έχασαν την ζωή τους και έτσι η ιδέα εγκαταλείφθηκε.
Στις αρχές της δεκαετίας το 1950, η επέμβαση έγινε πιο δημοφιλής, με τον γιατρό Γουόλτερ Τζάκσον Φρίμαν να την διαφημίζει ως μια γρήγορη υπόθεση που θα διευκόλυνε τον ασθενή και την οικογένειά του. Βλέποντας πως η μόνη εναλλακτική λύση τους ήταν να στείλουν τον συγγενή τους σε ψυχιατρικό νοσοκομείο, πολλές οικογένειες επέλεξαν την λοβοτομή. Πάνω από 50 χιλιάδες ασθενείς έλαβαν την εγχείρηση στις Ηνωμένες Πολιτείες σε χρονικό διάστημα τριών ετών, η πλειοψηφία των ασθενών δεν είχαν σοβαρές διαταραχές, συνήθως κατάθλιψη, άγχος ή ήταν στο φάσμα του αυτισμού. Το μεγαλύτερο ποσοστό των ασθενών έμειναν ανάπηροι ή έχασαν την ζωή τους χαρις σε αυτήν την επέμβαση.
Η μανία συνεχίζει μέχρι το 1955, όπου η λοβοτομή απαξιώθηκε και απαγορεύτηκε τελείως.
Η εισαγωγή των αντιψυχωσικών φαρμάκων οδήγησε σε μια καλύτερη εναλλακτική λύση και έτσι η λοβοτομή εγκαταλείφθηκε. Τα φάρμακα ήταν φθηνότερα, λειτούργησε καλύτερα, και το πιο σημαντικό δεν άφηναν τους ανθρώπους σε φυτική κατάσταση. Όταν οι άνθρωποι σύγκριναν θεραπείες, η λοβοτομή φαινόταν πιο βίαια σε σχέση με φάρμακα και έτσι η επέμβαση έγινε ξεπερασμένη.
