Γράφει η κ. Ευρώπη Γκουλέτσα, ΠΕ80 Οικονομίας.
Τα νανουρίσματα, είναι σχεδόν αναπόσπαστο κομμάτι της σχέσης μητέρας και μωρού, ιδιαίτερα κατά τους πρώτους μήνες. Όχι μόνο επειδή αποτελούν ένα γλυκό τρόπο για να κοιμηθεί το μικρό μας, αλλά γιατί η διαδικασία κρύβει μέσα της μια δυναμική, η οποία ενισχύει την ίδια τη σχέση μας με εκείνο.
Υπάρχουν χιλιάδες νανουρίσματα που έχουν διασωθεί από όλες τις εποχές και όλα τα μέρη του κόσμου. Διαχρονικά και παγκόσμια, η μανούλα επιθυμεί να τυλίξει το μωρό της με ένα πέπλο στοργής και τρυφερότητας. Η καρδιά της πάλλεται από αγάπη για το μικρό της και όλες οι δυνάμεις της φύσης συνδράμουν στην προστασία του και στον ήρεμό του ύπνο. Οι μοίρες το προικίζουν με αδαμάντινες αρετές και η ευχή της μάνας το συνοδεύει μέχρι το τέλος της ζωής του…
Η ελληνική παράδοση έχει να παρουσιάσει υπέροχα ακούσματα, που έχουν μεγαλώσει γενιές και γενιές.
Ας γνωρίσουμε μερικά από τα πιο γνωστά και τα πιο όμορφα:
Δωδεκάνησα
Κοιμάται εμένα ο σκρίνος μου
και πώς θα τον ξυπνήσω,
πού θα βρω διαμαντόπετρες
να τον πετροβολήσω;
Ζαλίζομαι, ζαλίζομαι
όταν σε συλλογίζομαι.
Κοιμάται εμένα ο σκρίνος μου
και πώς θα τον ξυπνήσω;
Να πάρω το ροδόσταμο
να τον δροσολογήσω.
Ζαλίζομαι, ζαλίζομαι
όταν σε συλλογίζομαι.
Καστοριά
Νάνι νάνι το παιδί μου
Έλα Ύπνε ύπνωσέ το
και γλυκά ’ποκοίμησέ το.
Έλα Ύπνε ’πό τ’αμπέλια,
πάρ’ το παιδί μου από τα χέρια.
Πάρ’το σύρ’το στα μαντράκια,
να κοιμάται σαν τ’αρνάκια,
να κοιμάται σαν τ’αρνάκια,
να ξυπνά σαν τα κατσικάκια.
Μικρά Ασία
Ύπνε που παίρνεις τα παιδιά
έλα πάρε και τούτο
Να μου το πας στον γκιουλ-μπαξέ
και πάλι φέρε μου το
Να μου το πας στον γκιουλ-μπαξέ
και πάλι φέρε μου το
Νάνι, νάνι, νάνι, νάνι
το μωράκι μου να κάνει
Έλα ύπνε, πάρε μού το
και γλυκά αποκοίμισέ το
Κρήτη
Πάρε το ύπνε το παιδί,
κι άμε το στα περβόλια.
Γέμισε τα στηθάκια του,
γαρύφαλλα και ρόδα.
Κοιμήσου εσύ , μωράκι μου,
σε κούνια καρυδένια,
σε ρουχαλάκια κεντητά
και μαργαριταρένια.
Κοιμήσου με τη ζάχαρη,
κοιμήσου με το μέλι
και νίψου με το ανθόνερο,
που νίβονται οι αγγέλοι.
Θράκη
Νάνι, νάνι-νάνι, νάνι-νάνι.
Έλα ύπνε μου πάρε το
κι άμε το στους μπαξέδες
και γέμισε τους κόρφους του
λουλούδια, μενεξέδες.
Και από του πονεί να γιάνει
Κοιμήσου και παρήγγειλα
στην Πόλη τα προικιά σου
στα Γιάννενα τα ρούχα σου
και τα χρυσαφικά σου
Νάνι, νάνι, το χρυσό μου το φυντάνι
Σμύρνη
Άιντε κοιμήσου κόρη μου
κι εγώ να σου χαρίσω
την Αλεξάνδρεια ζάχαρη
και το Μισίρι ρύζι
και την Κωνσταντινούπολη
τρεις χρόνους να την ορίζεις.
Τραπεζούντα
Έλα ύπνε μ” ας” σα μακρά και ας” σα ψηλά τα μέρη-νάνι
έλα ύπνε μ” και κόνεψον, τ’αρνί μ” ας” σο κουνόπον-νάνι, νάνι
κοιμέθ” αρνί μ” και τράνυνον κ” επάρ” τ’ς αυγής τον ύπνον-νάνι
τώρα έρται ο πατέρας σου πουλί μ” κι ατός ας” ση δουλείαν-νάνι
νάνι ογούλ, νάνι ογούλ κοιμέθ” νε ρίζα μ” νε στερέα μ’-νάνι
έλα ύπνε μ” και κόνεψον τ’αρνί μ” ας” σ” εγκαλιόπο μ”
ο ύπνον τρέφ” και τα μωρά κι η θάλασσα τ” οψάριν-νάνι, νάνι
νενί ογούλ, νενί ογούλ, κοιμέθ” μη τυρανί’εις με
τ” εμόν η ψ’η ολίγον εν, εβγαίν” κι άλλον “κι εβρίκ’ς με-νάνι
νενί ογούλ, νενίιιι, νενί για ποίσον ρίζα μ”
για τράνυνον νε πουλί μ’, μεγάλυνον αρνόπο μ’-νάνι.
