Του μαθητή της Γ Λυκείου, Κωνσταντίνου Τσώρη
Η πιο πρόσφατη οικονομική κρίση που βίωσε η Ελλάδα έχει την αφετηρία της στο 2008 και συνδέεται με μια παγκόσμια οικονομική ύφεση. Ωστόσο, οι όροι πτώχευση, χρεοκοπία, μνημόνια, Διεθνές Νομισματικό Ταμείο… δεν είναι πρωτοφανείς στην ιστορία του νεοελληνικού κράτους. Η Ελλάδα κήρυξε πτώχευση πέντε φορές και συγκεκριμένα το 1827, το 1832, το 1843, το 1893 και το 1932, ενώ σε όλες ήταν εμφανής η εμπλοκή του διεθνούς παράγοντα στην εσωτερική ζωή της χώρας. Οφείλονταν στην αδυναμία της χώρας να εξυπηρετήσει το εξωτερικό της χρέος με αποτέλεσμα να οδηγηθεί σε κάποιον ακόμη μεγαλύτερο και επαχθέστερο εξωτερικό δανεισμό, δημιουργώντας ένα φαύλο κύκλο.
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα με τη σειρά: Οι Έλληνες, στα 190 χρόνια της σύγχρονης ιστορίας τους, έχουν βιώσει την εμπειρία της πτώχευσης συνολικά πέντε φορές. Την πρώτη το 1827, όταν ο πρώτος κυβερνήτης της Ελλάδας, Ιωάννης Καποδίστριας, βρέθηκε σε δεινή θέση να μην μπορεί να εξυπηρετήσει τα δύο δάνεια του Αγώνα που είχαν ληφθεί το 1824 και το 1825 και κατασπαταλήθηκαν. Κάποιοι ιστορικοί, μάλιστα, υποστηρίζουν ότι η Ναυμαχία του Ναυαρίνου, που κατοχύρωσε την ανεξαρτησία της χώρας, έγινε και με σκοπό οι δανειστές μας να εισπράξουν τα χρήματά τους από ένα οργανωμένο κράτος.
Την εξυπηρέτηση του δανείων της Επανάστασης ανέλαβε τελικά η βασιλεία του Όθωνα το 1832. Πήρε νέο δάνειο 60 εκατομμυρίων δραχμών από τους αδελφούς Ρότσιλντ, καθώς όμως η οικονομία δεν προόδευε, πόροι για την αποπληρωμή του δεν υπήρχαν, ο Όθων πήρε σκληρά αντιλαϊκά μέτρα, τα οποία επιτάχυναν τις πολιτικές εξελίξεις και στις 3 Σεπτεμβρίου 1843 εκδηλώθηκε το στρατιωτικό κίνημα Καλλέργη, που οδήγησε στην παραχώρηση Συντάγματος από τον βασιλιά. Μετά την Επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου, η χώρα μας κήρυξε στάση πληρωμών.
Μόλις το 1879 η Ελλάδα ανέπνευσε οικονομικά από τους πιστωτές της και άρχισε να ξαναδανείζεται από τις ξένες χρηματαγορές. Τα επόμενα χρόνια ήταν περίοδος έντονης ανάπτυξης, με πρωτεργάτη τον Χαρίλαο Τρικούπη. Η χώρα δανείστηκε μεγάλα ποσά για έργα υποδομής, όπως ο σιδηρόδρομος και η διάνοιξη της διώρυγας της Κορίνθου, αλλά και για την υλοποίηση της Μεγάλης Ιδέας, δηλαδή της απελευθέρωσης των ελληνικών εδαφών, που ανήκαν ακόμη στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Το πρόβλημα χρέους όμως ανάγκασε τον πρωθυπουργό Χαρίλαος Τρικούπης αναγκάστηκε να αναφωνήσει στη Βουλή στις 10 Δεκεμβρίου του 1893 το περίφημο «Κύριοι, δυστυχώς επτωχεύσαμεν!». Η κατάσταση επιδεινώθηκε ακόμη περισσότερο μετά την ήττα των ελληνικού στρατού στον Ελληνοτουρκικό Πόλεμο του 1897, οπότε η χώρα μπήκε υπό Διεθνή Οικονομικό Έλεγχο, με την επιβολή των γνωστών μονοπωλίων σε σπίρτα, τσιγάρα, οινόπνευμα και άλλα προϊόντα.
Στις αρχές του 20ου αιώνα η ελληνική οικονομία βελτιώθηκε αισθητά, αλλά η Μικρασιατική Καταστροφή το 1922 με την εισροή 1,5 εκατομμυρίων προσφύγων στην Ελλάδα, ανάγκασε τις κυβερνήσεις να καταφύγουν σε δανεισμό για να αντιμετωπίσουν το οξύ πρόβλημα. Η κρίση του 1929 με το κραχ της Γουόλ Στριτ είχε και τις παρενέργειές της και στην Ελλάδα. Η δραχμή δέχθηκε μεγάλες πιέσεις, τα συναλλαγματικά αποθέματα εξανεμίστηκαν και στις 18 Απριλίου 1932 από την Ελβετία, όπου βρισκόταν, ο πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος αναγκάστηκε να κηρύξει στάση πληρωμών, δηλαδή πτώχευση.
Πηγές:
2015/https://www.sansimera.gr/articles/512
https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%95%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%BF%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CE%BD%CE%BF%CE%BC%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%BA%CF%81%CE%AF%CF%83%CE%B7_%CF%87%CF%81%CE%AD%CE%BF%CF%85%CF%82_(2009-2018)
https://www.tovima.gr/2009/12/13/politics/oi-tesseris-ellinikes-ptwxeyseis/
https://spotlightpost.com/index.php/oi-tesseris-ptoheuseis-tis-elladas/
https://www.cna.gr/stories/ptochefsis-tis-elladas-apo-1821-eos-simera/
