Στις 19 Μαΐου 1919 ο Μουσταφά Κεμάλ αποβιβάζεται στο λιμάνι της Σαμψούντας, κηρύττει ανταρσία και ξεκινά την Τρίτη και πιο σκληρή φάση των διωγμών κατά των χριστιανών. Το σύνθημα ήταν ένα: « Η Τουρκία για τους Τούρκους». Για χάρη αυτού του συνθήματος χάθηκαν 353.000 ψυχές με φριχτούς τρόπους, που δε συλλαμβάνει ο ανθρώπινος νους. Μάνες έπνιγαν τα μωρά τους για να μην κλαίνε και αποκαλύψουν τις κρυψώνες τους. Πρωτοπαλίκαρα σκότωναν όλα τα γυναικόπαιδα και στο τέλος αυτοκτονούσαν για να μην ατιμασθούν στα χέρια των Τσετών. Ολόκληρες οικογένειες κάηκαν ζωντανές μέσα στις εκκλησίες, χιλιάδες κοπέλες έπεσαν θύματα βιασμού και ακρωτηριασμού των μαστών τους, άνθρωποι θάβονταν ζωντανοί, ιερείς σταυρώνονταν. 1134 εκκλησίες, 960 σχολεία, 815 κοινότητες καταστράφηκαν. Ο ποντιακός ελληνισμός, οι Αργοναύτες, οι Κομνηνοί, οι Τραντέλλενες ( 30 φορές Έλληνες!) ξεριζώθηκαν… Ο Πόντος έγινε και πάλι άξενος… Οι επιζώντες έχοντας χάσει τα πάντα, έχοντας δει μπροστά στα μάτια τους να σφάζονται τα παιδιά και οι γονείς τους, τα αδέλφια τους και οι έρωτες τους πήραν τον δρόμο προς την Ελλάδα, προς την νέα τους πατρίδα. «Φύγαμε και πήραμε μόνο τις ψυχές μας». Κατέληξαν πρόσφυγες, η αποκατάσταση και η ένταξη τους στην νέα πραγματικότητα χρειάστηκε περισσότερο από δύο δεκαετίες και θεωρήθηκε διεθνώς άθλος!
Οφείλουμε να παλέψουμε, οφείλουμε να μην ξεχάσουμε ποτέ, οφείλουμε να συνεχίσουμε αυτό το οποίο οι πρόγονοί μας δεν κατάφεραν. Για τη μάνα που δεν ξαναείδε το παιδί της, για τον έρωτα που διαλύθηκε σε μια στιγμή, για όλες αυτές τις αδικοχαμένες ψυχές που ακόμη και σήμερα ζητούν δικαίωση, ζητούν τη διεθνή αναγνώριση της γενοκτονίας του ποντιακού Ελληνισμού. Εγώ θα παλέψω με την ψυχή μου και ζητώ από όλους εσάς να κάνετε το ίδιο!
Πάντα θυμούμαι και πονώ τι Πατρίδας τον τόπον, ο νουσ’ ειμ’ επέμνεν εκεί κι αδά εν τω κορμόπομ!
Στο Πόντο εγενέθα εγώ, εκεί εν η Πατρίδαμ
Έτανε χρόνια ταραγά, διωγμούς και πείναν είδα
Έντρισα και επίκα αγούρ, κ’ εχάνα την ελπίδαμ
Περήφανα κ’ ελεύθεροι, να ζούμε σην Πατρίδαμ
Ρωμέισα Καλομάνα
Βασιλική Καρατακίδου
