ΤΑΞΗ:Β

ΜΑΘΗΜΑ :ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ

Κανένα άλλο μνημείο δεν συνδέθηκε τόσο στενά με το Βυζάντιο , όσο η Μεγάλη Εκκλησία , η Αγία Σοφία στην Κωνσταντινούπολη. Ήταν κέντρο θρησκευτικής και πολιτικής ζωής , σύμβολο ισχύος, δόξας και καύχημα της αυτοκρατορίας.

Ακόμα και μετά την Άλωση της Πόλης , κατέστη ιερό σύμβολο τω ελπίδων και των ιδανικών του λαού. Όλοι οι λαοί Άγγλοι , Γάλλοι, Ρώσοι, Άραβες και Εβραίοι, έδειξαν εξαιρετικό ενδιαφέρον για αυτό το μνημείο. Εκεί γίνονταν λειτουργίες, τελετές λατανίες, δοξολογίες, στέψεις Αυτοκρατόρων και Πατριαρχών. Στους νεότερους χρόνους ελκύει τα ενδιαφέρον των μελετητών της χριστιανικής τέχνης .Από το 1934 με απόφαση της τουρκικής κυβέρνησης αναγνωρίστηκε ως μουσείο Βυζαντινής τέχνης.

ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ

Αποδίδεται η οικοδόμηση του ναού από τον Μ.Κων/νο(σύμφωνα με πηγές )όπως και των ναών Αγ. Ειρήνης, Αγίας Δυνάμεως. Βυζαντινοί συγγραφείς διχάζονται και αποδίδουν την ανέγερση στον Κωνστάντιο. Τα εγκαίνια έγιναν στις 15/2/360Μ.Χ από τον αρχιεπίσκοπο Ευδόξιο .Σύμφωνα με πηγές ο Κων/νος πλούτισε την εκκλησία με λαμπρά δώρα όπου μεταφέρθηκαν λείψανα μαρτύρων .Ο ναός χρησιμοποιήθηκε αρχικά ως πατριαρχικός .Από τον άμβωνα της αναγνώσθηκαν τα πρακτικά της Β οικουμενικής συνόδου το 381 μχ από τον Γρηγόριο Ναζιανζηνό. Παρά τις ταλαιπωρίες που υπέστη το κτίριο είναι αξιοσημείωτη η αύξηση της περιουσίας της Μεγάλης εκκλησίας. Μετά τη Στάση του Νίκα , το κέντρο της Βυζαντινής πρωτεύουσας καταστράφηκε ολοσχερώς καθώς και η μεγάλη εκκλησία. Μετά από πολύ κόπο συγκεντρώθηκαν πολύτιμα δομικά υλικά και οι μηχανικοί της εποχής Ανθέμιος και Ισίδωρος ανέλαβαν το έργο .Τα εγκαίνια έγιναν στις 27/12/537Μ.Χ, από τον Ιουστινιανό , όπου τότε αναφώνησε «ΝΕΝΙΚΗΚΑ ΣΕ ΣΟΛΟΜΩΝ».Η Κων/πολη είχε ήδη τη θέση της «ΝΕΑΣ ΙΕΡΟΥΣΑΛΗΜ» Στα χρόνια που ακολούθησαν η εκκλησία υπέστη πολλές καταστροφές με κυριότερες το 1204 και το 1453

Η ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ ΩΣ ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΙΚΟ ΤΕΜΕΝΟΣ

Ο ιστορικός ναός , η ψυχή και η καρδιά του Βυζαντινού κράτους ήταν σύμβολο πόνου, αλλά και ελπίδας του υπόδουλου γένους .Η Μεγάλη εκκλησία είχε μετατραπεί σε μουσουλμανικό τέμενος .Η εικόνα του ναού εσωτερικά και εξωτερικά αλλοιώθηκε .Ο Σταυρός αφαιρέθηκε από τον τρούλο ,στη θέση του μπήκε η ημισέληνος και υψώθηκε ο πρώτος πλινθόκτιστος μιναρές. Η σημερινή εικόνα του ναού δεν έχει καμιά σχέση με το πολυθρύλητο μνημείο του ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ .

 Καβαρλίγκου Ηλιάνα