Εντυπωσιάστηκα σήμερα , γιατί ένας μικρός μαθητής του σχολείου καθώς έφευγα ,μου θύμισε την επέτειο που συγκλόνισε τη Σούδα, αυτή της έκρηξης του ΠΑΝΟΡΜΙΤΗ, πριν 42 χρόνια. Ήταν 1η Οκτωβρίου 1979.
Αφορμή στάθηκε βέβαια η συζήτηση που είχαμε για τον καταστροφικό σεισμό στο γειτονικό μας Ηράκλειο ,γιατί τους ζήτησα να έρθουν στη θέση των συμμαθητών τους που έμειναν χωρίς σχολική στέγη από τη μια στιγμή στην άλλη.
Τότε αν και η έκρηξη ήταν τρομακτική ,δεν αναγκάστηκαν οι μαθητές του δημοτικού (γυμνάσιο και λύκειο δεν υπήρχε)να φιλοξενηθούν σε άλλους χώρους. Πολλοί άνθρωποι έμειναν άστεγοι, έχασαν τις περιουσίες τους , αλλά ανθρώπινες ζωές δε χάθηκαν . Επειδή η έκρηξη , έμοιαζε με σεισμό , καλό θα είναι οι νεότεροι να μαθαίνουν και οι μεγαλύτεροι να θυμούνται!
Ο συντοπίτης μας κ. Γιάννης Φωκάς αφηγείται :
Η Μητέρα μου κατέβαινε Χανιά. Στο λεωφορείο, με οδηγό τον Κώστα Καπάκη μαθαίνουν ότι ένα καράβι καίγεται και θα γίνει έκρηξη.
Τρέχω γρήγορα στην πλατεία και πράγματι… το πλοίο καίγεται πλώρα πρύμη… Δίπλα μου ο Κυριάκος ο Μπυράκης. Αυτός πηγαίνει στο μαγαζί του και εγώ συνεχίζω για το φλεγόμενο πλοίο. Δεν ήξερα για την έκρηξη. Η απόσταση λιγότερη των 80 μέτρων. Το φλεγόμενο πλοίο στα μάτια μου. Στο ύψος του αγάλματος ένιωσα να με ρουφάει να χάνεται το έδαφος και να με εκτοξεύει μια τεράστια δύναμη στο κατάστημα του Μιχαηλάκη που θα γινόταν η Εθνική τράπεζα.Πήρα τούμπες και άρχισα να τρέχω προς τα επάνω. Πόρτες παράθυρα κεραμίδια τζάμια βιτρίνες τούβλα ταξίδευαν μαζί μου. Η ατμόσφαιρα πήρε χρώμα απαλό ροζ και κατέληξε στο κόκκινο της φωτιάς.
Μην αντέχοντας το κάψιμο ακούμπησα στον τοίχο του Κουντουράκη. Αυτό μου έσωσε τη ζωή… Είχα ξεχάσει το καράβι νόμιζα ότι ήταν σεισμός.
Γυρνώντας το βλέμμα μου προς την θάλασσα πάγωσα. Ένας γιγαντιαίος μαύρος κατάμαυρος πίδακας ακίνητος ,έφτανε έως τον ουρανό.
Στην κορυφή του άνοιγαν τα χρώματα της φωτιάς. Και όπως κοίταγα τον ουρανό άρχισαν να πέφτουν βροχή τα αντικείμενα. Πυρακτωμένα σίδερα και κομμάτια από το καράβι έπεφταν παντού. Ξαφνικά κοκκινισμένες ρέλλες ταξίδευαν σαν φίδια και τυλίγονταν στα ηλεκτροφόρα καλώδια. Φωτιές παντού.
Τα λεπτά της σιδεροβροχής μου φάνηκαν αιώνες… Και μετά απόλυτη ησυχία.
Ησυχία που μετατράπηκε σε ανθρώπινο δράμα. Σπαρακτικές φωνές, κραυγές, ονόματα. Τα σπίτια κατεστραμμένα χωρίς πόρτες παράθυρα τζάμια κεραμίδια και ταβάνια. Η Σούδα βομβαρδισμένη πόλη. Ολοι αρχίσαμε να τρέχουμε προς το βουνό. Το γιατί ….κανείς δεν ήξερε… Γύρισα πίσω…
Ένα πλοίο είχε εξαϋλωθεί και έπεσε με μορφή σιδεροβροχής στην Σούδα μας. Ο,τι έχει γραφεί και ειπωθεί είναι πολύ λίγο μπροστά στην πραγματικότητα που βίωσαν όλοι οι συντοπίτες μου.
Όλοι μας βιώσαμε το Θαύμα του Προστάτη μας Αγίου Νικολάου που μας προστάτευσε όλους από την μεγαλύτερη έκρηξη εν καιρώ, Ειρήνης σε κατοικημένη περιοχή.
Άγιε Νικόλαε Μέγα το Θαύμα σου.
(ο κ. Γιάννης Φωκάς είναι κάτοικος Σούδας και ήταν αυτόπτης μάρτυρας στην έκρηξη του “Πανορμίτη”)
ΑΠΟ ΤΗ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ – ΤΟΠΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ
