Πρότυπο Περιοδικό Παραγωγή

Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας με θέμα τις διατροφικές συνήθειες των νέων είχαμε την ευκαιρία να συνομιλήσουμε με την διατροφολόγο – διαιτοτολόγο Εύη Μασσαρά η οποία συζήτησε μαζί μας και μας εξήγησε θέματα που μας αφορούν.

Ερώτηση 1η:  Πες μας λίγα λόγια για τον εαυτό σου. Πότε τελείωσες, τι σπούδασες και με τι ασχολείσαι τώρα;  

Τελείωσα το σχολείο το 2009 και μπήκα στο Χαροκόπειο Πανεπιστήμιων Αθηνών στην Καλλιθέα. Στην επιλογή επαγγέλματος μπορώ να πω ότι ήμουν αρκετά προσανατολισμένη. Οι σχολές που με ενδιέφεραν ήταν αποκλειστικά από το 3ο πεδίο όποτε μπήκα σε μια σχολή που μου κέντριζε το ενδιαφέρον και έτσι την τελείωσα αρκετά εύκολα και γρήγορα. Τα ενδιαφέροντα μου είναι κυρίως ερευνητικά. Τελειώνοντας συνεργάζομαι με ιδιωτικά μαιευτήρια και συνεχίζω την ερευνητική μου εργασία. Παράλληλα εργάζομαι στο γυμναστήριο Yava στη Σαλαμίνα και κάνω κάποια σχετική προετοιμασία για να φύγω του χρόνου στο εξωτερικό.

Ερώτηση 2η: Πόσα γεύματα πρέπει να καταναλώνει καθημερινά ένας έφηβος και τι διαφορές υπάρχουν μεταξύ αγοριών και κοριτσιών;

Τα αγόρια και τα κορίτσια έχουν πολλές διαφορές στις ενεργειακές τους ανάγκες. Για τον αριθμό των γευμάτων ισχύουν τα ίδια. Πρέπει να υπάρχουν τρία βασικά γεύματα (πρωινό, μεσημεριανό, βραδινό) και κάποια ενδιάμεσα τα οποία θα δίνουν την απαραίτητη ενέργεια στον οργανισμό ώστε να συνεχίζει τις δραστηριότητες του μέσα στην ημέρα.

Ερώτηση 3η: Πόσες θερμίδες πρέπει να καταναλώνει ένας έφηβος την ημέρα;

Οι θερμίδες δεν είναι συγκεκριμένες παρόλη τη διαφήμιση η οποία αναφέρει συγκεκριμένο αριθμό θερμίδων. Κάτι τέτοιο δεν ισχύει. Στην εφηβική ηλικία μάλιστα, οι διαιτολόγοι και οι ειδικοί ακόμα πειραματίζονται για τον ακριβή υπολογισμό των θερμίδων. Οι ενεργειακές ανάκες εξαρτώνται από το φύλλο, την ηλικία, την ενεργειακή δαπάνη λόγω δραστηριότητας αλλά και το βαθμό ανάπτυξης στο οποίο βρίσκεται το παιδί. Αυτό δηλαδή που ακούγεται στις μέρες μας για 1500 θερμίδες την ημέρα δεν ισχύει και μπορεί να είναι πάρα πολύ λίγες για ένα παιδί που βρίσκεται στη φάση της ανάπτυξης. Εξάλλου οι δίαιτες στην εφηβική ηλικία απαγορεύονται και πόσο μάλλον ακραίες δίαιτες χωρίς να υπάρχει κάποιο πρόβλημα υγείας που να το επιβάλλει. Οπότε για τον υπολογισμό των θερμίδων πάμε πειραματικά καθώς το στάδιο της ανάπτυξής τω εφήβων δεν είναι συγκεκριμένο.

Ερώτηση 4η: Σε περιόδους με περισσότερο διάβασμα τι τροφές πρέπει να καταναλώνουμε;

Σε περίοδο εξετάσεων το τελευταίο πράγμα που θα πρέπει να αγχώνει έναν μαθητή είναι η διατροφή του. Η διατροφή ποτέ μα ποτέ δεν πρέπει να είναι το σημαντικότερο κομμάτι της ζωής μας ή αυτό που σκεφτόμαστε πιο πολύ. Πρέπει να μας απασχολεί αλλά σε ένα πολύ φυσιολογικό και ήπιο βαθμό. Ούτε να την ξεχνάμε τελείως αλλά ούτε και να υπερασχολούμαστε με αυτή. Σε περίοδο λοιπόν εξετάσεων δεν κάνουμε δίαιτα. Προσέχουμε τη διατροφή μας και αποφεύγουμε λιπαρές τροφές, όπως είναι τα πατατάκια τα οποία μας δίνουν μόνο θερμίδες και κανένα άλλο θρεπτικό συστατικό.

- Έχω ακούσει ότι τα γλυκά βοηθούν στη συγκέντρωση.

Τα γλυκά μεταξύ τους διαφέρουν. Δεν απαγορεύονται τα γλυκα, όλα τα τροφιμα επιτρέπονται. Υπάρχουν γλυκά τα οποία είναι πολύ υγιεινά και υπάρχουν και γλυκά τα οποία απλώς δίνουν κακές θερμίδες και κακά λιπαρά στον οργανισμό. Για παράδειγμα υγιεινά γλυκά είναι η μαύρη σοκολάτα, το παστέλι, ο χαλβάς και γενικότερα τα «νηστίσιμα γλυκά».Το κέικ πορτοκαλιού, το ζελέ ή τα αποξηραμένα φρούτα είναι γλυκά που δεν δίνουν κακές θερμίδες.

Ερώτηση 5η: Τι πρέπει να τρώμε πριν και μετά την άσκηση.

Ανάλογα με το είδος της άσκησης. Η άσκηση χωρίζεται σε δύο μεγάλες κατηγορίες: την αερόβια και την αναερόβια. Αερόβια είναι η άσκηση στην οποία γενικά λαχανιάζουμε όπως είναι το τρέξιμο, το περπάτημα κα αθλήματα όπως το τένις, το βόλεϊ και το ποδόσφαιρο. Αναερόβια είναι η στατική άσκηση όπως άσκηση με αλτήρες. Στην αερόβια άσκηση χρειάζεται ναι παίρνουμε πριν κάποιο είδος σακχάρου (ζάχαρης) όπως για παράδειγμα ένα φρούτο, ένα μικρό κομμάτι σοκολάτας, το οποίο θα μας δώσει την απαραίτητη ενέργεια για να πραγματοποιήσουμε την άσκηση. Επίσης στην αερόβια άσκηση δεν πρέπει να ξεχνάμε το νερό. Σε περίπτωση πρωταθλητισμού αλλάζουν πάρα πολύ τα πράγματα οπότε υπάρχουν και συγκεκριμένα πρωτόκολλα διατροφής για να αυξήσουν την απόδοση.

- Το νερό και κατά τη διάρκεια της άσκησης;

Αν η άσκηση υπερβαίνει τις δύο ώρες υπάρχει ανάγκη για ηλεκτρολύτες τους οποίους παρέχει το νερό.

Ερώτηση 6η: Είναι καλά τα συμπληρώματα διατροφής;

Τα συμπληρώματα διατροφής όπως λέει και η λέξη είναι συμπληρώματα για όπου υπάρχει ανάγκη. Ως συμπλήρωμα θα μπορούσε να θεωρηθεί ο σίδηρος που δίνει ο γιατρός σε περίπτωση αναιμίας ή το ασβέστιο σε περίπτωση οστεοπόρωσης. Όταν όμως τηρούμε μια ισορροπημένη διατροφή με μεγάλη ποικιλία δεν χρειάζονται συμπληρώματα διατροφής.

-Ισχύει το γεγονός ότι κάποια συμπληρώματα διατροφής βοηθούν σε περίοδο εξετάσεων στην απομνημόνευση;

Αυτό δεν ισχύει πάντα. Συγκεκριμένα στη φάση των εξετάσεων απαραίτητη είναι η ποικιλία σε φρούτα και λαχανικά τα οποία σύμφωνα με τις νέες έρευνες πρέπει να είναι σε πολλά χρώματα. Για παράδειγμα σε μία σαλάτα να υπάρχει μαρούλι (πράσινο χρώμα), ντομάτα (κόκκινο χρώμα), λάχανο (άσπρο χρώμα) για να δώσει το καθένα τις δικές του βιταμίνες και το δικά του στοιχεία απαραίτητα για τον οργανισμό.

Ερώτηση 7η:Τώρα για ένα άλλο θέμα που είναι αρκετά επίκαιρο στις μέρες μας τη νευρική ανορεξία. Πιστεύεται ότι παρατηρείται σε μεγάλο βαθμό στις μέρες μας;  

Η νευρική ανορεξία αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα πλήττει περίπου το 3% των γυναικών και το 1% των ανδρών. Για να γίνει διάγνωση της νευρικής ανορεξίας πρέπει κάποιος να πλειρεί τα 4 κριτήρια που ορίζουν οι διεθνής οργανισμοί. Είναι κυρίως ψυχιατρική νόσος οπότε δεν αφορά το διαιτολόγο εκατό τα εκατό. Υπάρχουν ειδικές κλινικές και νοσοκομεία που ασχολούνται με αυτό και είναι ψυχιατρικές. Στις μέρες μας το ποσοστό των γυναικών με νευρική ανορεξία αυξάνεται γιατί αυξάνεται το στρες, το άγχος και τα προβλήματα της καθημερινότητας και ως ψυχιατρική νόσος επηρεάζεται πολύ από τις συνθήκες ζωής. Παρατηρείται όμως περισσότερο στην εφηβεία επειδή οι εξωτερικοί παράγοντες όπως η μόδα και τα περιοδικά αποτελούν πρότυπα κυρίως έφηβων κοριτσιών και δύσκολα μπορούν να επηρεάσουν μια γυναίκα άνω των 30.

Ερώτηση 8η: Πώς πρέπει να αντιμετωπίσει την παχυσαρκία ένα παιδί που διανύει την εφηβική ηλικία;

Η παχυσαρκία στην παιδική και εφηβική ηλικία συνεχώς αυξάνεται. Πλέον είμαστε η πρώτη χώρα στην Ευρώπη με παχυσαρκία ενώ πριν από το 1950-1960 σχεδόν δεν υπήρχε το φαινόμενο. Όπως είπα και πριν δεν πρέπει να εφαρμόζονται αυστηρές δίαιτες. Την παχυσαρκία στην εφηβική ηλικία πρέπει να τη δει κάποιος από τη σκοπιά γενικότερων αλλαγών στην ζωή. Ένας έφηβος θα πρέπει από μόνος να συνειδητοποιήσει ποιες συνήθειες τον οδηγούν στην αύξηση του βάρους του και αυτές να προσπαθήσει να τις αλλάξει. Δεν θα ωφελήσει να μπει απλά σε ένα πρόγραμμα δίαιτας που θα του επιβάλλει κάποιος για 2-3 μήνες και ύστερα θα ακολουθήσει ξανά το παλιό πρόγραμμα διατροφής του. Είναι πολύ σημαντικό να αντιμετωπίζεται η παχυσαρκία πριν κάποιος μπει στην ενήλικη ζωή, καθώς ένας παχύσαρκος έφηβος έχει πολλές πιθανότητες να γίνει αργότερα και ένας παχύσαρκος ενήλικας.

Ερώτηση 9η:Πιστεύεις ότι είναι επιβλαβές για τους έφηβους να είναι χορτοφάγοι σε αυτή την ηλικία;

Στην εφηβική ηλικία δύο είναι τα θρεπτικά συστατικά που πρέπει να παίζουν κυρίαρχο ρόλο στη διατροφή, ο σίδηρος και το ασβέστιο. Αυτά είναι που παρατηρούνται σε μεγαλύτερες ελλείψεις και ανάγκες σε αυτή την ηλικία. Ο σίδηρος είναι απαραίτητος λόγω της ανάπτυξης και της δημιουργίας μυϊκού ιστού, κυρίως στα αγόρια, ενώ στα κορίτσια λόγω της έμμηνης ρήσης. Αν κάποιος λοιπόν κάνει χορτοφαγικές δίαιτες χωρίς να προσλαμβάνει κάποιο συμπλήρωμα θα έχει πρόβλημα σε αυτό το κομμάτι.

Ερώτηση 10η: Τι έχετε να πείτε για τις εναλλακτικές τροφές από σόγια όπως είναι το τόφου; 

Το τόφου σε γενικές γραμμές είναι ένα αρκετά παραδοσιακό προϊόν. Η σόγια από την οποία παράγεται, είναι ασιατικής προέλευσης και οι Ασιάτες την χρησιμοποιούν σε πολύ μεγάλο βαθμό για χρόνια. Παρ’ όλο που η σύγχρονη γενετική μηχανική έχει επιδράσει σε αυτήν και υπάρχουν αρκετές αμφιβολίες για το πόσο μπορεί να είναι υγιεινή ως γενετικά τροποποιημένο τρόφιμο, δεν μπορούμε να κατηγορήσουμε την παράδοση ολόκληρων λαών, γιατί αποτελεί βασικό διατροφικό τους στοιχείο όπως και για την Ελλάδα το ελαιόλαδο.  Ας μην ξεχνάμε όμως, ότι στην Ευρώπη μπαίνουν όλο και περισσότερο τα γενετικά τροποποιημένα κρέατα, τα οποία αποτέλεσαν «κόκκινη γραμμή» για δεκαετίες ενώ ακόμα κάνουν προσπάθειες για να εισχωρήσουν στις διατροφικές συνήθειες των ανθρώπων.

-Έχουμε ακούσει ότι το τυρί από σόγια έχει υποστεί μεγάλη χημική επεξεργασία. Ισχύει ;

Οι γνώμες διίστανται πάνω σε αυτό το θέμα, ακόμα και για το ίδιο το προϊόν καθώς υπάρχει η γενετικά τροποποιημένη σόγια και η βιολογική. Έτσι σαν φυτό και σαν προέλευση, ναι είναι υγιεινό, ωστόσο αυτό που καταναλώνουμε τελικά δεν μπορούμε να ξέρουμε τι επεξεργασίες έχει δεχτεί.

-Σε ευχαριστούμε πολύ για το χρόνο που διέθεσες για αυτήν την συνέντευξη η οποία και ήταν εξαιρετικά ενδιαφέρουσα για όλους.

-Κι εγώ σας ευχαριστώ.

Τη συνέντευξη επιμελήθηκαν οι μαθήτριες: Εύα Πεταλούδη, Χριστίνα Σοφρά, Νεφέλη Φερλέμη και Ευαγγελία Χατζοβούλου