Όλοι γνωρίζουμε ότι ο άνθρακας είναι ένα από τα πιο κοινά χημικά στοιχεία. Τα άτομά του αποτελούν ένα πρώτης τάξεως δομικό υλικό, για να κατασκευαστεί μια ποικιλία κρυστάλλων.
Όταν κάθε άτομο άνθρακα βρίσκεται στο κέντρο ενός κανονικού τετραέδρου στις κορυφές του οποίου βρίσκονται άλλα άτομα άνθρακα, προκύπτει το πολύτιμο διαμάντι.
Όταν τα άτομα του άνθρακα σχηματίζουν κανονικά εξάγωνα, δημιουργώντας ένα είδος κερήθρας, προκύπτει ο φτωχικός γραφίτης.
Όταν, τέλος, τα άτομα του άνθρακα σχηματίζουν μια μπάλα ποδοσφαίρου ακτίνας 0,3512nm, τότε … αρχίζει το ματς.
Το 1996 το νόμπελ χημείας δόθηκε σε τρεις χημικούς, οι οποίοι ανακάλυψαν ένα τέτοιο κρυσταλλικό μόριο από 60 άτομα άνθρακα, γνωστό ως «buckyball» ή φουλερένιο C60. Το περιβόητο αυτό μόριο πήρε το όνομά του από τον διάσημο αρχιτέκτονα R. Buckminster Fuller, του οποίου οι εντυπωσιακοί γεωδαιτικοί θόλοι θυμίζουν – μέχρι παρεξηγήσεως – την μπάλα ποδοσφαίρου.
Οι μαθηματικοί κατατάσσουν το σχήμα αυτού του μορίου, άρα και την ποδοσφαιρική μπάλα, στα αρχιμήδεια στερεά και το ονομάζουν κόλουρο εικοσάεδρο, το οποίο διαθέτει 60 κορυφές, 90 ακμές και 32 έδρες. Οι 12 έδρες είναι πεντάγωνα και οι 20 είναι εξάγωνα και σύμφωνα με τον ελβετό μαθηματικό Leonhard Euler (1707 – 1783), το πλήθος των κορυφών (Κ), το πλήθος των εδρών (Ε) και το πλήθος των ακμών (Α), συνδέονται με την απλή σχέση :
Κ + Ε – Α = 2
Αξίζει να σημειωθεί ότι σε χημικές αναλύσεις που έγιναν σε μετεωρίτες ηλικίας δισεκατομμυρίων ετών, που έχουν προσγειωθεί στην αμερικανική ήπειρο, βρέθηκαν μοριακοί σχηματισμοί φουλερενίων, δηλαδή μικροσκοπικές μπάλες ποδοσφαίρου, και μάλιστα, εξωγήινης προέλευσης.
Τα «χαριτωμένα» αυτά μόρια μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την απομόνωση ιόντων ή ατόμων στην κοιλότητά τους, να συνδυαστούν με μέταλλα και να σχηματίσουν υπεραγωγούς ή ακόμη να γίνουν τα μικρότερα ολοκληρωμένα κυκλώματα ενός νανοεπεξεργαστή.
Οι ποδοσφαιριστές που μας καταπλήσσουν με τις ενέργειές τους, ακόμα κι αν δεν το γνωρίζουν, λειτουργούν ως ερευνητές. Μπορεί να μην φορούν τις λευκές ποδιές του εργαστηρίου, αλλά με τις μαγικές ενέργειές τους μας δίνουν πληροφορίες, έστω και άθελά τους, για την κίνηση των φουλερενίων στον χώρο!
