Τα τελευταία χρόνια, η τεχνητή νοημοσύνη (AI) μονοπωλεί το ενδιαφέρον του κόσμου και αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα της κοινωνίας, επηρεάζοντας βαθιά κάθε πτυχή της ανθρώπινης δραστηριότητας. Καθώς η τεχνολογία προχωρά με ταχύτατους ρυθμούς, είναι φυσικό να αγγίζει και τον χώρο της εκπαίδευσης, φέρνοντας μαζί της νέες δυνατότητες αλλά και προκλήσεις. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με πρόσφατη ανακοίνωση του Υπουργείου Παιδείας, το πρόγραμμα “ AIinschools” θα εφαρμοστεί σε 20 σχολεία από τον Μάρτιο του 2026.Τι ακριβώς περιλαμβάνει το παραπάνω πρόγραμμα και πώς θα εφαρμοστεί στα ελληνικά σχολεία;
Κατ’ αρχάς, το “AI in Schools” είναι ένα πιλοτικό πρόγραμμα του Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού (ΥΠΑΙΘ), με στόχο την ενσωμάτωση τεχνητής νοημοσύνης στην εκπαιδευτική διαδικασία.Η βασική πλατφόρμα που θα χρησιμοποιηθεί είναι ChatGPTEdu, μια ειδική έκδοση του ChatGPT που έχει σχεδιαστεί για εκπαιδευτική χρήση, με λειτουργίες προσαρμοσμένες για σχολεία. Το πρόγραμμα αυτό έχει ως στόχο να δώσει σε μαθητές και εκπαιδευτικούς τέτοια εργαλεία, ώστε η τεχνητή νοημοσύνη να λειτουργήσει ως «σύμμαχος» στη μάθηση και όχι ως υποκατάστατο του δασκάλου αλλά ως μέσο υποστήριξης, δημιουργίαςκαι ανάπτυξης ψηφιακών δεξιοτήτων.Η πρώτη φάση του προγράμματος είναι πιλοτική και αφορά14 πρότυπα λύκεια και 6 δημόσια σχολεία του δικτύου «Ωνάσειων». Θα εφαρμοστεί σταδιακά, πρώτα από εκπαιδευτικούς και έπειτα από μαθητές και εφόσον το πιλοτικό στάδιο αξιολογηθεί θετικά, υπάρχει πρόθεση το πρόγραμμα να επεκταθεί σε ευρύτερο αριθμό σχολείων, ενδεχομένως και πανελλαδικά από το σχολικό έτος 2026–2027. Ποιες ,όμως, θα είναι οι συνέπειες της νέας πραγματικότητας στην εκπαίδευση;
Αρχικά, η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να αποτελέσει εμπόδιο στην κριτική σκέψη των μαθητών. Μία τέτοια εξέλιξη θα επηρεάσει αρνητικά τη μελλοντική κοινωνία, καθώς θα παθητικοποιήσει τους πολίτες της και θα τους μετατρέψει σε αντικείμενο χειραγώγησης. Επιπλέον, αφού η τεχνητή νοημοσύνη προσφέρει αμέτρητες πληροφορίες με το πάτημα ενός κουμπιού, υπάρχει πιθανότητα υποτίμησης του ρόλου του εκπαιδευτικού ή ακόμα και υποκατάστασης του ρόλου τους. Τέλος, η εγκαθίδρυση της τεχνητής νοημοσύνης στα σχολεία και η συνεχής έκθεση της νέας γενιάς στα ψηφιακά εργαλεία, μπορεί να οδηγήσει στη διαμόρφωση μιας κοινωνίας εξαρτημένης από την τεχνολογία.
Ωστόσο, το πρόγραμμα “ AIinschools”δύναται να ενισχύσει την παιδεία, εφόσον προσφέρει εξατομικευμένη βοήθεια μάθησης στους νέους, ενισχύει το ενδιαφέρον τους για τη μάθηση και εμπλουτίζει το παραδοσιακό μάθημα. Επίσης, μπορεί να αποδειχθεί χρήσιμο εργαλείο διδασκαλίας, διότι διευκολύνει την προετοιμασία και μειώνει τον χρόνο συλλογής υλικού για τους εκπαιδευτικούς. Έτσι, η εισαγωγή της τεχνητής νοημοσύνης στην εκπαίδευση θα προετοιμάσει την κοινωνία έτσι ώστε να μπορέσει να προσαρμοστεί στις συνθήκες του μέλλοντος.
Ολοκληρώνοντας, είναι γεγονός ότι το πιλοτικό πρόγραμμα του Υπουργείου Παιδείας θα αλλάξει ριζικά τον χαρακτήρα της εκπαίδευσης και θα αποτυπώσει τις θετικές αλλά και αρνητικές του συνέπειες στους φορείς του σχολείου και στην κοινωνία. Παρ’ όλα αυτά, θεωρώ ότι η έγκαιρη και σωστά καθοδηγούμενη εισαγωγή της στα σχολεία μπορεί να λειτουργήσει προς όφελος όλων. Καθώς η AI θα αποτελεί καθοριστικό κομμάτι του μέλλοντός μας, είναι σημαντικό να αποκτήσουμε τις απαραίτητες γνώσεις και δεξιότητες ώστε να τη χρησιμοποιούμε υπεύθυνα και δημιουργικά, ως πολύτιμο εργαλείο στην εποχή της πληροφόρησης και της τεχνολογίας στην οποία ζούμε.
Επιμέλεια: Ελένη Γκίνη
