Στο διάλειμμα

Γράφει η Βασιλοπούλου Ελένη  Γ2

Αν ρωτήσετε οποιονδήποτε ποιο είναι το πιο αναγνωρισμένο βραβείο στους τομείς της χημείας, της φυσικής, της λογοτεχνίας, της ιατρικής και των ανθρώπινων δικαιωμάτων, η απάντηση θα είναι σίγουρα το βραβείο Νόμπελ. Για πάνω από εκατό χρόνια, αυτή η επιβράβευση  είναι  περιζήτητη από πολλούς αξιόλογους ακαδημαϊκούς, επιστήμονες, συγγραφείς και πολιτικούς. Κάτι που πολλοί άνθρωποι δεν γνωρίζουν ωστόσο είναι η ιστορία του μυστηριώδους άντρα πίσω από αυτό το βραβείο: του Άλφρεντ Νόμπελ.

Ο Α. Νόμπελ ήταν ο χημικός που εφεύρε και κατασκεύασε τον δυναμίτη. Πίστευε ολόψυχα ότι η εφεύρεσή του, από την στιγμή που ήταν τόσο δυνατή, θα έφερνε ένα τέλος σε όλους τους πολέμους. Αλλά διαψεύστηκε την μέρα που ο αδερφός του πέθανε από μία έκρηξη σε ένα από τα εργοστάσιά του. Μία εφημερίδα τότε δημοσίευσε ένα άρθρο, το οποίο ανέφερε τον Νόμπελ ως » Έμπορο του θανάτου », επειδή ο δυναμίτης του ήταν όντως ένα θανατηφόρο όπλo.

Μη θέλοντας να μείνει γνωστός με έναν τόσο άσχημο τρόπο, ο Νόμπελ άφησε μία διαθήκη που έμελλε να σοκάρει τους συγγενείς του και να αφήσει έκπληκτο όλο τον υπόλοιπο κόσμο. Καθώς ο Νόμπελ ήταν ήσυχο άτομο, με λίγους φίλους και ανύπανδρος, κανείς δεν γνώριζε την απόφασή του να αφήσει σχεδόν όλη του την τεράστια περιουσία στην καθιέρωση των πέντε ετήσιων βραβείων για αυτούς που είχαν κάνει τα περισσότερα για να ωφελήσουν την ανθρωπότητα.

Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι υπήρξαν πολλές νόμιμες και πρακτικές δυσκολίες, όπως για το ποιος θα απονείμει τα βραβεία και ποια θα έπρεπε να είναι τα κριτήρια. Οι συγγενείς του Νόμπελ έθεσαν υπό αμφισβήτηση την διαθήκη στο δικαστήριο, αλλά πέντε χρόνια μετά τον θάνατο του, το 1896, η δημιουργία του Ιδρύματος Νόμπελ ήταν γεγονός. Τα πρώτα βραβεία Νόμπελ απονεμήθηκαν αμέσως μετά.

Αξίζει τέλος να αναφέρουμε ότι με βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας τιμήθηκαν δύο σπουδαίοι Έλληνες ποιητές, ο Γ. Σεφέρης το 1963 και ο Οδ. Ελύτης το 1979, αλλά και ο Κυπριακής καταγωγής Οικονομολόγος Χρ. Πισσαρίδης το 2010 με το βραβείο Οικονομικών Επιστημών. Υποψήφιοι υπήρξαν αρκετοί Έλληνες λογοτέχνες μεταξύ των οποίων ο Γ. Ρίτσος, ο Κ. Παλαμάς, ο Ν. Καζαντζάκης και ο Άγγ. Σικελιανός.