ΤΟ ΧΩΡΙΟ ΜΟΥ

a

 

Γράφει ο Ρεντόπουλος Μιχάλης-Πανορμίτης, Β2

α β

ΤΟ ΧΩΡΙΟ ΜΟΥ

Το χωριό Απολλωνα της Ρόδου ή αλλιώς «Πόλλ(ντ)ωνα», απέχει περίπου 55 χλμ. από την πόλη της Ρόδου και βρίσκεται στη νοτιοανατολική πλευρά του βουνού Προφήτης Ηλίας σε υψόμετρο 400μ. Το χωριό των Απολλώνων είναι ένα από τα ψηλότερα του  νησιού, πολύ κοντά στο ψηλότερο όρος του νησιού, τον Αττάβυρο και συνορεύει με τα χωριά Σάλακος, Έμπωνα και Πλατάνια. Στο παρελθόν υπήρξε ένα από τα σημαντικότερα αγροτικά κέντρα του νησιού (Τσοπανάκης 1992).

Η προέλευση της ονομασίας του χωριού συνδέεται άμεσα με το όνομα του θεού Απόλλωνα, προστάτη των Ροδίων, μια ερμηνεία που επίσης ενισχύεται από την ύπαρξη ιερού στο χωριό προς τιμήν του ομώνυμου θεού (Παπαχριστοδούλου1 1996: 13)

Το χωριό αυτό το έχω ζήσει από κοντά, αφού είναι το χωριό μου.  Εκτός από όμορφο έχει και το χαρακτηριστικό  ιδίωμα των Απολλώνων  που χαρακτηρίζεται από τη  «γλωσσική νησίδα» (όπως και η περίπτωση του ιδιώματος της Αρχαγγέλου), καθώς διαθέτει ιδιαίτερη γλωσσική φυσιογνωμία. Το εν λόγω ιδίωμα έχει κάποιες ιδιάζουσες φωνολογικές δομές που δεν απαντούν στις υπόλοιπες ποικιλίες της ροδιακής, όπως η τροπή των φωνηεντικών ακολουθιών: το κοπέλλι τως, τως ήδωκε, ο πρώτος τωνε, τωνε λέει, [évlepe se] αντί [se évlepe] Είναι μεγάλο το ενδιαφέρον που παρουσιάζουν οι συγκεκριμένες δομές, που στηρίζονται στην αρχαία ελληνόγλωσσα και συγκεκριμένα στη δωρική διάλεκτο.

 

Σήμερα  το Απόλλωνα διαθέτει συνολικό πληθυσμό 1000 περίπου κατοίκων. Η πλειονότητα των κατοίκων της κοινότητας ασχολούνται με την καλλιέργεια ελαιόδεντρων .Μπορεί να είναι αρκετά μακριά από τη θάλασσα, βρίσκεται όμως μέσα σε μια καταπράσινη περιοχή περιστοιχισμένη από άγρια πεύκα, κυπαρίσσια και τους τοπικούς ελαιώνες που δίνουν κάθε χρόνο εξαιρετικής ποιότητας ελαιόλαδο άλλα και ποτάμια που φημίζονται για τους ‘’κόγρους’’ (καβούρια  . Μαζί με τα ξαδέρφια μου μας αρέσει να κάνουμε βόλτες με τα ποδήλατα και να φτάνουμε τα ποτάμια μέσα από μονοπάτια του  βουνού  μαζεύοντας κόγρους , που μετά τους τρώμε .

Φέτος όμως το χωριό  έζησε μια μεγάλη καταστροφή το καλοκαίρι. Μεγάλη φωτιά έπληξε το χωριό μου, με αποτέλεσμα να καούν πολλές ρίζες ελαιόδενδρων εκ των οποίων και κάποια δικά μας .

γ δ ε ε ζ η θ

 

Κάθε χρόνο πάντοτε το Νοέμβριο εγώ και ο πατέρας μου πηγαίνουμε στο χωριό μας και μαζί με τον παππού και την γιαγιά μαζεύουμε τις ελιές μας . Είναι μια πολύ  όμορφη διαδικασία αλλά και κουραστική . Το μεσημέρι η γιαγιά μας μας έχει κολατσιό και καθόμαστε όλοι κάτω από τις ρίζες των δέντρων και τρώμε.

 

Το Απόλλωνα είναι ένα πολύ όμορφο χωριό που εκτός από της παραδοσιακές νησιώτικες κατοικίες που μπορείς να δεις, φημίζεται για:

 

 

1)Τον Ναό της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού

Στο κέντρο του οικισμού βρίσκεται ο ενοριακός ναός της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού, ο οποίος ανεγέρθηκε στη θέση προγενέστερου της ιπποτικής περιόδου επ’ ονόματι της Θεοτόκου. Ο σημερινός ναός οικοδομήθηκε το 1858 από τον αρχιτέκτονα Κωνσταντίνο Παρασκευά, σύμφωνα με την κτητορική επιγραφή της δυτικής εισόδου.

Πρόκειται για μονόχωρη σταυροθολιακή βασιλική δωδεκανησιακού τύπου με πρόναο με πατάρι γυναικωνίτη, από την κλίμακα του οποίου υψώνεται πενταώροφο κωδωνοστάσιο. Το πλούσια διακοσμημένο ξυλόγλυπτο και εν μέρει επιχρυσωμένο τέμπλο του ναού με την καθ’ ύψος τριμερή διαίρεση, κατασκευάστηκε από τον Γιακουμή Μάκρα (1858-1863) ή κατά μία άλλη εκδοχή από τον Κύριλλο τον Λίνδιο σε στυλ οθωμανικού μπαρόκ. Οι δεσποτικές εικόνες του χρονολογούνται στα 1863, σύμφωνα με τη χρονολογία που φέρει η εικόνα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Εξαίρεση αποτελεί η εικόνα του Χριστού, η οποία φαίνεται να προέρχεται από παλαιότερη εκκλησία, καθώς η επαργύρωσή της τοποθετείται στα 1772. Ο καθεδρικός ναός του χωριού είναι διακοσμημένος με θαυμάσιες τοιχογραφίες από βίους αγίων και βοτσαλωτή αυλή. Η εκκλησία γιορτάζει τη χάρη του Τιμίου Σταυρού στις 14 Σεπτεμβρίου, με ένα από τα μεγαλύτερα πανηγύρια του νησιού.

 

2)Σταυρός με απότμημα Τιμίου Ξύλου

Πρόκειται για ξυλόγλυπτο σταυρό, έργο του 10ου-11ου αι., στον οποίο εμπεριέχεται απότμημα του Τιμίου Ξύλου. Θεωρείται ανεκτίμητης αξίας κειμήλιο με μεγάλη καλλιτεχνική, αλλά κυρίως ιστορική και θρησκευτική αξία, το οποίο φυλάσσεται σε μυστική κρύπτη για λόγους ασφαλείας. Εκτίθεται σε προσκύνηση τρεις φορές το χρόνο: Στις 14 Σεπτεμβρίου, την ημέρα των Θεοφανίων και την Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως.

Σύμφωνα με την παράδοση, το τεμάχιο του Τιμίου Ξύλου που περιέχεται στο σταυρό, το παραχώρησε στους κατοίκους του χωριού Απόλλωνα η Αγία Ελένη αυτοπροσώπως. Οι πηγές, όμως, συμφωνούν στο ότι ο σταυρός με το απότμημα μεταφέρθηκε στον ομώνυμο ναό από την Ιερά Μονή Αρταμίτου. Παρότι η ιστορική αλήθεια δεν μπορεί να εξακριβωθεί, βέβαιο είναι ότι ο Τίμιος Σταυρός των Απολλώνων κατέστη στη διάρκεια των αιώνων αναπόσπαστο κομμάτι της τοπικής, και όχι μόνο, θρησκευτικής παράδοσης αποτελώντας ένα σύμβολο πίστης και ελπίδας.

3)Κάστρο Απολλώνων

Εντός του οικιστικού πυρήνα του χωριού των Απολλώνων σε υψόμετρο 315μ. διατηρούνται κατάλοιπα του ομώνυμου κάστρου. Θεωρείται έργο της ιπποτικής περιόδου, χωρίς ωστόσο να αποκλείεται η ύπαρξη κάποιου προγενέστερου οχυρωματικού κτίσματος.

Το κάστρο ασκούσε επικουρικά έλεγχο στις χερσαίες επικοινωνίες μεταξύ της νότιας Ρόδου και της ενδοχώρας. Η οχύρωση είχε πιθανόν τετράγωνο σχήμα, με έναν τουλάχιστον γωνιακό πύργο με επάλξεις και πολεμοθυρίδες, και τέσσερις θολωτές αίθουσες που περιέβαλλαν εσωτερική αυλή. Από το κάστρο διατηρείται σήμερα τμήμα του ανατολικού τείχους, καθώς και κατάλοιπα του δυτικού και του βόρειου. Η ακριβής έκτασή του, όπως και η περίμετρός του είναι αδύνατο να προσδιοριστούν.

Εάν κάποιο καλοκαίρι σας φέρει στη Ρόδο, σας εύχομαι να θυμηθείτε το χωριό μου και να το επισκεφθείτε και μην ξεχνάτε ότι οι Απολλιωνιάτισσες φτιάχνουν φοβερά «μελεκούνια »!

Σχολιάστε

Top