Στο διάλειμμα

Γράφει η κα Παρίση Μαρία με την συντακτική επιτροπή

[Είναι από τους πιο ευφυείς ανθρώπους που έχω γνωρίσει. Δεινός συνομιλητής, με αιχμηρό χιούμορ (και αυτοσαρκασμό, συμπληρώνει εκείνος) σε συνδυασμό με μια παιδικότητα, μια αθωότητα που ξεμυτίζει αναπάντεχα. Τον ευχαριστώ θερμά,  γιατι δέχθηκε να συνδράμει στο ταπεινό γυμνασιακό μας εγχείρημα, απαντώντας στις ερωτήσεις μας]

Καλησπέρα και ευχαριστούμε για τον χρόνο σας. Πείτε μας λίγα πράγματα για εσάς. Θυμάστε μήπως το πρώτο πρώτο έναυσμα; Τον πρώτο πίνακα;

Θυμάμαι σίγουρα ότι σε ηλικία μόλις 11 χρόνων αγόρασα τις πρώτες μου τέμπερες με τέσσερα βασικά χρώματα, με δικά μου χρήματα που τα δούλεψα σε ένα ψητοπωλείο. Αργότερα στα 12 πήρα τα πρώτα μου λάδια, και στα 16 έκανα την πρώτη ατομική μου έκθεση με 32 έργα στο Δημαρχείο των Τρικάλων. Εκεί πούλησα και το πρώτο μου έργο σε κάρβουνο. Στο δημοτικό, το τετράδιο ιχνογραφίας τελείωνε από τις πρώτες 10 μέρες –ζωγράφιζα από τους ήρωες της επανάστασης μέχρι τους Έλληνες ποιητές, τον Παλαμά ας πούμε, ή σκηνές της Ιλιάδας, τον Αχιλλέα με το άρμα του, τον Έκτορα, πάντα  με μολύβι, σκίτσα παιδικά.

Είστε αυτοδίδακτος.

Ακριβώς. Οι μεγάλοι μου έρωτες μέχρι να μπω στο Πολυτεχνείο ήταν τα μαθηματικά και η ζωγραφική και ποτέ δεν έμπαινε σε δεύτερη μοίρα το ένα ή το άλλο. Η ζωγραφική ήταν το αντίβαρο στα δύσκολα παιδικά χρόνια, προέρχομαι από πολύ φτωχή οικογένεια, επομένως δεν υπήρχαν πολλά περιθώρια για άλλες δραστηριότητες ή διασκέδαση – στην ζωγραφική έβρισκα διέξοδο και ανακούφιση. Ήμουν πάντα εγωιστής και τελειομανής, δεν μου έφτανε μόνο να είμαι άριστος μαθητής, ήθελα να ξεχωρίζω σε κάθε τομέα, προφανώς και στη ζωγραφική.

Η σχέση σας με την φύση ποια είναι; Ως άνθρωπος και ως καλλιτέχνης η φύση ποια θέση έχει στη ζωή και στα έργα σας;

Η φύση πάντα με ενέπνεε και με γαλήνευε. Καταφεύγω πάντα στη φύση όταν η ζωή γίνεται έως ανυπόφορη για μένα. Ξέρετε, είμαι ένας μοναχικός και εσωστρεφής άνθρωπος, ωστόσο αποζητώ τον ήλιο και το φως στη ζωή και στη δουλειά μου. Στα έργα μου υπάρχει πάντα αυτή η αντίθεση ανάμεσα στο φως και τη σκιά. Στα πρώτα μου έργα ζωγράφιζα τοπία, θαλασσογραφίες, όργωμα χωραφιού το σούρουπο, εικόνες από την φύση και την αγροτική ζωή, νεκρή φύση. Μετά την απώλεια του δίδυμου αδελφού μου τα έργα μου έγιναν κυρίως ανθρωποκεντρικά. Μέχρι και σήμερα, η θεματική μου κινείται ανάμεσα σε δύο άκρα: την ομορφιά που συμβολίζεται με την γυναικεία μορφή και την φτώχεια που συνδέεται με τα παιδικά μου βιώματα. Σε κάθε πρόσωπο που αποτυπώνω στον καμβά αισθάνομαι ότι πελαγοδρομώ και παραπαίω αναζητώντας τελικά την μορφή του αδελφού μου. Είναι ένα ανεπούλωτο τραύμα.

Θα επιμείνω στο θέμα φύση μιας και σε αυτό αναφέρεται το τεύχος μας. Είστε άνθρωπος του άστεως ή της υπαίθρου; Αντιλαμβάνεστε τα πράγματα φυσικώ τω τρόπω ή αστικώ, ας μου επιτραπεί η έκφραση.

Είμαι άνθρωπος των αντιθέσεων και των άκρων. Καταφεύγω, όπως προείπα, στη φύση για να αντλήσω ενέργεια, δύναμη, έμπνευση αλλά δεν μπορώ να ζήσω για πάντα εκεί. Ζω με τον εαυτό μου, αλλά χρειάζομαι τον θόρυβο, την ζωντάνια της μεγάλης πόλης. Πάντως πλησιάζω τα πράγματα με αυθορμητισμό κυρίως. Και με ταπεινότητα, στοιχεία της φύσης θεωρώ περισσότερο παρά του άστεως. Η φύση σε διδάσκει ταπεινότητα με το μεγαλείο της.

Είστε επιστήμονας, θετικές επιστήμες, ωστόσο διακρίνουμε έναν ρομαντισμό, μια νοσταλγία στα έργα σας. Είναι πράγματα αντικρουόμενα ή μπορούν να συνυπάρχουν εν αρμονία; Η επιστημοσύνη σας επηρεάζει την προσέγγιση των θεμάτων σας; Εσείς τι θέλετε να εκπέμπουν τα έργα σας;

Ναι, νομίζω ότι αποπνέουν όσα είπατε. Δεν θα ήμουν ο ζωγράφος που είμαι , αν δεν υπήρχε το μαθηματικό υπόβαθρο. Μην ξεχνάτε, η ζωγραφική εμπεριέχει λογική, στους συνδυασμούς των χρωμάτων, στο σχέδιο… Είναι νομίζω μέσα μου αλληλένδετα και αξεδιάλυτα αυτά τα δύο. Όσο για την τελευταία σας ερώτηση, θα ήθελα ιδανικά τα έργα μου να προκαλούν αισθητική συγκίνηση και προβληματισμό που πιθανόν θα οδηγήσει σε επαναπροσδιορισμό στόχων και αξιών, ακόμα και αναθεώρηση  ως προς τη θέαση των πραγμάτων. Η αισθητική καλλιέργεια γεννά πολιτικό κριτήριο και έπεται η αφύπνιση στο πώς αντιλαμβανόμαστε τη ζωή και την ιστορία.

Δουλεύετε με το συναίσθημα ή τη λογική;

Κάποτε μου είπαν ότι παλιά λέγαμε ότι ο Στέφανος είναι μηχανικός και ζωγράφος – τώρα λέμε ότι είναι ζωγράφος και μηχανικός.  Για μένα ο κύκλος συμβολίζει την ελευθερία και το τετράγωνο τη λογική. Ακολουθώ τον κύκλο (συναίσθημα), αλλά επιστρέφω στο τετράγωνο (λογική) όταν μετανιώνω για όσα έκανα ακολουθώντας τον κύκλο. Είμαι αυθόρμητος άνθρωπος , είπαμε, αλλά και άνθρωπος που δεν αρνείται το πάθος. Η λογική είναι η επιστροφή στη βάση. Ελπίζω να σας απάντησα. (γέλιο)

Στερεύει η έμπνευση; Το φοβάστε;

Όχι. Οι εικόνες και τα χρώματα τρέχουν ανά πάσα στιγμή στο μυαλό μου. Δεν επαναλαμβάνομαι άλλωστε ποτέ. Αναζητώ παντού και πάντα την σπίθα  που θα γίνει φωτιά, όπως έλεγε ο Παλαμάς.

Ποιες είναι οι επιρροές σας; Ποιους ζωγράφους,  Έλληνες ή ξένους, προτιμάτε;

Μελετώ ακατάπαυστα το αντικείμενό μου, δεν επαναπαύομαι ποτέ.  Αρχικά επηρεάστηκα από το έργο των Γύζη, Λύτρα, Βικάτου, Ιακωβίδη, Βολανάκη (υπέροχες θαλασσογραφίες). Αργότερα, καθώς μου το επέτρεπαν πια τα οικονομικά μου, μελέτησα και επηρεάστηκα από το ρεύμα του ιμπρεσιονισμού και τους εκπροσώπους του, τον Μονέ, τον Μανέ, τον Ρενουάρ, αλλά και του εξπρεσιονισμού με τον Σεζάν. Σ΄αυτά τα δύο ρεύματα τοποθετώ και τα δικά μου έργα. Επίσης, οι Ολλανδοί ζωγράφοι, όπως ο Ρέμπραντ και φυσικά ο Βαν Γκογκ.

Αγαπημένος πίνακας; Δικός σας;

Πέρα από το τετριμμένο, τα έργα μου είναι τα παιδιά μου, θα σας έλεγα το «Ξεκούραση στον ίσκιο» και το «Η Ρωξάνη ενώ διαβάζει» (υπαρκτό πρόσωπο, το μοντέλο, «η μούσα» του )

Είναι η Λάρισα μια πόλη βιώσιμη; Πράσινη; Πείτε μας τι σας αρέσει και τι σας ενοχλεί.

Η Λάρισα με υποδέχθηκε, δεν υπάρχει τοπικισμός και αποκλεισμοί, εργάστηκα εδώ για πολλά χρόνια χωρίς πρόβλημα, όλοι με θεωρούν ντόπιο. Δεν μπορεί να θεωρηθεί πράσινη, ούτε έχει την φυσική ομορφιά άλλων πόλεων. Διαθέτει τα θετικά της μεγάλης πόλης αλλά και αρκετά αρνητικά. Δεν είναι μια πόλη για μένα.  Η ζωντάνια, η κίνηση και η ένταση που την χαρακτηρίζουν, κάποιες φορές μου είναι πολύ χρήσιμα, αντίθετα με ενοχλεί η τάση επίδειξης και ο νεοπλουτισμός της. Δεν νομίζω ότι κάποια πόλη μπορεί να ανταποκριθεί στις ανάγκες μου, ούτε ο Αγιόκαμπος  (εξοχικό), ούτε τα Τρίκαλα (γενέτειρα) – είμαι ένας αναχωρητής – ίσως πια η Αθήνα, αλλά μόνο για το καλλιτεχνικό γίγνεσθαι και τις επαφές.

Ποια είναι τα μελλοντικά σχέδιά σας;

Συζητήσεις με Αθήνα για μια έκθεση 25-35 έργων, ίσως το φθινόπωρο. Και φυσικά πολλή ζωγραφική.

Θέλετε να προσθέσετε κάτι;

Επιδιώκω να προκαλώ θετικά τον θεατή. Δεν με αφορούν το χειροκρότημα και η προσοχή. Μόνο ο θαυμασμός των έργων μου. Αυτό ναι, το επιζητώ. Σε όσους με ρωτούν πώς αναγνωρίζει κανείς το αληθινό έργο τέχνης, απαντώ: αν το προσπεράσεις , δεν αξίζει κάτι για σένα, αν κοντοσταθείς ή πισωγυρίσεις, τότε «συνομιλείς» με αυτό.

Ένα μήνυμα για τους μαθητές μας;

Από τη στιγμή που ένας νέος άνθρωπος νιώθει ότι ένα ανθάκι ξυπνάει μέσα του, να το φροντίσει, να το περιποιηθεί και να το καμαρώσει μεγάλο όμορφο δέντρο. Κι αν έρχεται το φθινόπωρο κι ο χειμώνας, να θυμάται ότι ακολουθεί πάντα η άνοιξη.

Σας ευχαριστούμε πολύ κ. Λαζαρόπουλε, ανησυχία, έμπνευση, δημιουργία και πολλή ομορφιά ευχόμαστε.

Ο Στέφανος Λαζαρόπουλος γεννήθηκε στα Τρίκαλα το 1955. Σπούδασε πολιτικός μηχανικός στην Πολυτεχνική Σχολή του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσ/νίκης . Από το 1982 ζει στη Λάρισα. Είναι παντρεμένος με την φιλόλογο Ελένη Κωσταρέλη και έχει δύο μεγάλους γιους. Έχει κάνει μέχρι στιγμής αρκετές εκθέσεις σε Λάρισα, Βόλο, Τρίκαλα, Καρδίτσα, Θεσσαλονίκη και Αθήνα. Έργα του έχουν πωληθεί σε Ασία (Βιρμανία) και ΗΠΑ (Σαν Ντιέγκο).

Μερικά έργα του: