Η άλωση της Κωνσταντίας είναι μυθιστόρημα της σύγχρονης ελληνικής πεζογραφίας, που αναδεικνύει γλαφυρά και με παραστατικές εικόνες τη μισαλλοδοξία Ελλήνων έναντι Τούρκων, χριστιανών έναντι μουσουλμάνων και το αντίστροφο. Η Κωνσταντία είναι ομογενής, Ελληνίδα της Κωνσταντινούπολης και η δράση διαδραματίζεται στις αρχές του αιώνα μας στην Πόλη. Η Κωνσταντία λαμβάνει ένα γράμμα από τον γαμπρό της, Γιάννη, που την κάνει να λιποθυμά, να τα χάνει και να τον καταριέται συνεχώς. Στο έργο του Μακριδάκη προβάλλεται ο εθνικισμός ως πηγή διχασμού των λαών, ενώ η εθνικότητα όπως και η θρησκεία παρουσιάζονται ως φορείς μίσους, όταν άνθρωποι το επιδιώκουν. Ο συγγραφέας προτρέπει τον αναγνώστη να συλλογιστεί θέματα μισαλλοδοξίας βάζοντας έναν ήρωά του να αλλάζει ταυτότητα και από Έλληνας να γίνεται Τούρκος, έστω και μυθιστορηματικά.
Αφού το διαβάσετε ή και πριν, παρακολουθήστε το ακόλουθο βίντεο: https://www.youtube.com/watch?v=4HEPJ7vwO-Y με αποσπάσματα από θεατρική διασκευή του έργου, όπου η Κωνσταντία με τη γειτόνισσά της Βαγγελία διαβάζουν το γράμμα του γαμπρού και συζητάνε. Μπορείτε να δείτε και το βίντεο ολόκληρο εδώ: https://www.youtube.com/watch?v=MUj1GuaAE8c, αν και η λήψη δεν είναι ικανοποιητική. Παίζουν η Άννα Βαγενά, η Ελένη Γερασιμίδου και ο Βασίλης Παλαιολόγος.
Δραστηριότητες:
Απαντήστε ηλεκτρονικά σε έγγραφο word ή καταγράψτε ηχητικά τις απαντήσεις σας. Παράδοση μόνο των 1-3,6 στο e-class (: λογοτεχνία) ως και 26/11/2024. Παρουσίαση στην ολομέλεια: 27 ή 28 ή 29/11/2024 ανάλογα με το πρόγραμμα. Στην ολομέλεια προφορικά μόνο θα συζητήσουμε και τις δραστηριότητες 4,5,7.
1.Πολύ συχνά στο βιβλίο αναφέρεται το 1955 ή απλώς ’55 ως έτος που συμβάντα τρομερά εξέθρεψαν μίση ασίγαστα από τους Έλληνες της Πόλης προς τους Τούρκους. Κάνετε μια σύντομη, σχετική διαδικτυακή αναζήτηση, ώστε να έχετε υπόψη τα ιστορικά γεγονότα που αποτελούν το ιστορικό βίωμα της ηρωίδας Κωνσταντίας.
Μετά από αυτήν την αναζήτηση-έρευνα που κάνατε, δικαιολογείτε την ηρωίδα για τα συναισθήματά της μόλις άρχισε να διαβάζει το γράμμα; Πώς θα χαρακτηρίζατε την Κωνσταντία βασισμένοι στις αντιδράσεις της σε αυτά που διαβάζει; Λάβετε υπόψη σας και τα σχόλια που κάνει η ηρωίδα για άλλους ανθρώπους, όπως στις σελίδες 34-35 για την κυρία Σοφία.
2. Ο συγγραφέας προβάλλει θέσεις υπέρ της ειρηνικής γειτονίας των λαών. Παρακαλώ απομονώστε τα σχετικά επιχειρήματα δίνοντας μεγαλύτερη προσοχή στις σελίδες 41-43, 87.
3.Στη σελίδα 84 ο Γιάννης αντιμετωπίζει μια ισχυρή κρίση ταυτότητας. Τι συμβαίνει στον Γιάννη και γιατί αυτή η κρίση ταυτότητας είναι τόσο συνταρακτική; Πώς αισθάνεται από τη στιγμή που συνειδητοποιεί ότι η εθνική και κοινωνική του ταυτότητα είναι διαφορετικές; Ποια διλήμματα αντιμετωπίζει ως ήρωας;
4. Στο βιβλίο υπάρχουν σκηνές που δεν συνδέονται άμεσα με την πλοκή, αλλά ο συγγραφέας τις εντάσσει στην αφήγηση, καθώς συνδέονται με υπαρκτά, κοινωνικά στερεότυπα, που έχουν οδηγήσει σε προσωπικές τραγωδίες συνανθρώπους μας. Τέτοια σκηνή είναι η περίπτωση της έγκλειστης Έλλης. Ετοιμαστείτε για προφορικό μόνο σχολιασμό.
5. Σε πολλά σημεία ο αναγνώστης γελάει με τις αντιδράσεις της Κωνσταντίας. Εσείς εντοπίσατε τέτοια σημεία; Σημειώστε κάποια χωρία στο βιβλίο σας για να τα διαβάσουμε στην τάξη.
6. Οπτικοποίηση Κωνσταντίας με ΑΙ με τα εργαλεία που είχατε χρησιμοποιήσει και στα ‘Πρωτοβρόχια’ (πχ.Leonardo).
7. Στο βιβλίο χρησιμοποιείται εκτεταμένα μια αφηγηματική τεχνική, που καλείται «ελεύθερος πλάγιος λόγος». Σύμφωνα με το σχολικό «Λεξικό Λογοτεχνικών όρων» είναι ένα ενδιάμεσο στάδιο ανάμεσα στον ευθύ και τον πλάγιο λόγο. Ταυτόχρονα μιλά και ο αφηγητής και ο ήρωας, όταν ακριβώς αυτοί διαφέρουν. Στον ελεύθερο πλάγιο λόγο τα εισαγωγικά για τον ευθύ λόγο απουσιάζουν, η ποικιλία των σημείων στίξης περιορίζεται, οι χρόνοι, οι αντωνυμίες και τα επιρρήματα εναλλάσσονται όπως και στην προφορική αφήγηση. Στη σελίδα 158 ενδεικτικά διαβάστε από το «Πού την ξέρει αυτός την Έλλη, πετάχτηκε….και περίμενε». Σημειώστε τι σας κάνει εντύπωση για να τα συζητήσουμε στην ολομέλεια. Μπορείτε να ξεχωρίσετε και άλλα σημεία στο βιβλίο που διακρίνετε αυτήν την τεχνική.
8. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗΣ ΓΡΑΦΗΣ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΗΝ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ:
Υποθέσετε ότι είστε μητέρα ή πατέρας και ο γιος σας ή η κόρη σας σας στέλνει ένα γράμμα με το οποίο σας ανακοινώνει ότι εγκαταλείπει τις σπουδές του/της στο τελευταίο έτος του Πανεπιστημίου γιατί δεν καλύπτεται πνευματικά και συναισθηματικά από το αντικείμενο σπουδών. Επιθυμεί να ταξιδέψει, να κερδίσει χρήματα και μπαρκάρει. Ακολουθώντας το πρότυπο του Μακριδάκη, υποθέστε ότι ο πατέρας/ η μητέρα βρίσκονται μαζί με άλλο οικείο πρόσωπο, όπως στο βιβλίο ήταν η Βαγγελία, και τοποθετήστε τους σε κάποιον χώρο να διαβάζουν και να σχολιάζουν το γράμμα. Οι αντιδράσεις και τα αίτια των αντιδράσεων θα είναι δική σας επιλογή.
Έκταση απάντησης: μία σελίδα πληκτρολογημένη
Αφηγηματική τεχνική: ελεύθερος πλάγιος λόγος.
