ΕΙΣΑΓΩΓΗ

O Γαλατάς είναι ένα πεδινό χωριό της Ναυπακτίας στο νομό Αιτωλοακαρνανίας σε υψόμετρο 15 μέτρα. Έχει πληθυσμό 976 κατοίκους σύμφωνα με την απογραφή του 2011. Ο Γαλατάς μαζί με το Κρυονέρι συναποτελούν την Τοπική Κοινότητα Γαλατά που ανήκει στη Δημοτική Ενότητα Χαλκείας του Δήμου Ναυπακτίας. Ο Γαλατάς είναι κτισμένος στους δυτικούς πρόποδες του όρους Βαράσοβα και ανατολικά του Εύηνου ποταμού. Βρίσκεται στα δυτικά όρια του Δήμου Ναυπακτίας, συνορεύει με το Δήμο Ιεράς Πόλης Μεσολογγίου και είναι ανάμεσα στα χωριά Ευηνοχώρι, Περιθώρι και Κρυονέρι. Απέχει 16 χλμ. ανατολικά από το Μεσολόγγι και 38 χλμ. δυτικά της Ναυπάκτου.      

ΙΣΤΟΡΙΑ       

Από το λιμάνι του Κρυονερίου ο Μελέαγρος, βασιλιάς της Καλυδώνας, απέπλευσε για την Αργοναυτική εκστρατεία. Επίσης, από το Κρυονέρι ξεκίνησε και ο στόλος των Καλυδωνίων για να λάβει μέρος στον Τρωικό πόλεμο, όπως και την εποχή του χαλκού αποτελούσε το λιμάνι της Καλυδώνας. Μυκηναϊκοί τάφοι και αρχαιολογικές σκαπάνες που έγιναν, πιστοποιούν την ύπαρξη ζωής στην περιοχή του Κρυονερίου χιλιάδες χρόνια π.Χ., ενώ τελευταία βρέθηκαν θεμέλια και μωσαϊκά βυζαντινών χρόνων. Κατά τα παλαιότερα χρόνια υπήρχε σιδηρόδρομος που συνέδεε το Αγρίνιο με το Κρυονέρι και ατμόπλοιο το οποίο συνέδεε το Κρυονέρι με τη Πάτρα. Η γραμμή εγκαταλείφθηκε το 1970.

Μια συνοπτική ιστορική αναδρομή για το Γαλατά

Ι.ΠΑΛΑΙΟΛΙΘΙΚΗ ΕΠΟΧΗ: Ο ανθρωπολόγος Άρης Πουλιανός, στηριζόμενος στα ευρήματα των ανασκαφών στο Σπήλαιο του Αγίου Νικολάου Γαλατά, ισχυρίζεται πως έζησε την περίοδο αυτή ο αρχάνθρωπος στην περιοχή.

II.ΝΕΟΛΙΘΙΚΗ ΕΠΟΧΗ: Την ύπαρξη ζωής στην περιοχή Γαλατά τα χρόνια αυτά, πιστοποιούν τα ευρήματα, που έφερε στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη της Benton στο Κρυονέρι και οι Μυκηναϊκοί τάφοι στους πρόποδες της Βαράσοβας.

III.ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΧΑΛΚΟΥ: Από τα χρόνια αυτά άκμαζε η Καλυδώνα, που το λιμάνι της ήταν στο Κρυονέρι. Την ύπαρξη ζωής στην περιοχή βεβαιώνουν οι ομηρικές αναφορές , οι αιτωλικοί μύθοι , οι μυκηναϊκοί τάφοι, τα ευρήματα, που κοσμούν τα Αρχαιολογικά Μουσεία Αγρινίου και Αθηνών.

ΙV.ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ ΧΡΟΝΟΙ: Κατά την διάρκεια των χρόνων αυτών , έντονη είναι η ανθρώπινη παρουσία στην περιοχή. Η περιοχή Γαλατά βρίσκεται μεταξύ δυο αιτωλικών πόλεων που μεγαλουργούν , της Καλυδώνας και της Χαλκίδας.

V.ΡΩΜΑΙΟΚΡΑΤΙΑ: Τα χρόνια αυτά υπήρχαν αγκυροβόλια στο Κρυονέρι και στις εκβολές του Ευήνου , που συνέδεαν τα ρωμαϊκά κέντρα της Νικόπολης και της Ναυπάκτου.

VΙ.ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ: Την περίοδο αυτή ο πληθυσμός στην περιοχή αυξάνει. Στην πολιτιστική ζωή οι κάτοικοι ακολουθούν τα βυζαντινά πρότυπα. Διακατέχονται δε από έντονη θρησκευτικότητα. Τούτο μαρτυρούν τα πολλά μοναστήρια–ασκηταριά της Βαράσοβας, τα ξωκλήσια του κάμπου και οι αναφορές των περιηγητών.

VII.ΕΝΕΤΟΚΡΑΤΙΑ –ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑ: Πολλοί περιηγητές, γεωγράφοι και ιστορικοί αναφέρονται στην περιοχή Γαλατά στις δυο αυτές ιστορικές περιόδους . Από τις αναφορές τους προκύπτει ότι το 1450 τον κάμπο του Γαλατά κατείχε και καλλιεργούσε ο Βενετός φεουδάρχης Φραντζέσκο Γκουερίνι.

ΙΧ.Ο ΓΑΛΑΤΑΣ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ: Από το 1835 ως το 1841 ο Γαλατάς είναι πρωτεύουσα του Δήμου Καλυδώνας. Το 1841 ο Γαλατάς υπάγεται στο Δήμο Μεσολογγίου. Το 1912 αναγνωρίστηκε ως ξεχωριστή Κοινότητα Γαλατά. Το 1925 εγκαταστάθηκαν Μικρασιάτες πρόσφυγες στο χωριό.

ΠΑΡΑΛΙΑ

Κρυονέρι

Απέναντι από την Πάτρα και λίγα χιλιόμετρα από το Μεσολόγγι, στους πρόποδες του όρους Βαράσοβα “κρύβεται” το ειδυλλιακό Κρυονέρι.

            Το Κρυονέρι είναι ένας οικισμός του χωριού Γαλατάς και βρίσκεται στους πρόποδες του όρους Βαράσοβας.Το Κρυονέρι πήρε το όνομά του από τις άφθονες φυσικές πηγές της περιοχής που πηγάζουν από τα βράχια της Βαράσοβας, όπως η πηγή της Γλύφας με τα πιο κρύα νερά που υπάρχουν.Το Κρυονέρι αποτελεί τουριστικό θέρετρο με πλήθος από ενοικιαζόμενα δωμάτια και οργανωμένη παραλία με αρκετά καταστήματα. Δίπλα στην παραλία υψώνεται κατακόρυφα ο ορεινός όγκος της Βαράσοβας  που αποτελεί έναν από τους πιο γνωστούς τόπους αναρρίχησης στην Ελλάδα.

ΠΑΡΑΛΙΑ ΚΡΥΟΝΕΡΙ

Λούρος

Η απέραντη ανοιχτόχρωμη αμμουδιά, ο μοναδικός προστατευόμενος υγροβιότοπος καθώς και η οργανωμένη πλαζ αποτελούν πολλούς έλξης κατά τους θερινούς μήνες!

Η αμμώδης παραλία του Λούρου, με μήκος 16-17 χιλιομέτρων, αποτελεί μια από τις πιο σύγχρονες παραλίες του νομού Αιτωλοακαρνανίας. Βρίσκεται 17 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά του Νεοχωρίου.

ΠΑΡΑΛΙΑ ΛΟΥΡΙΟΣ

Διώνη Αναγνώστου