Η ενδοσχολική βία ή αλλιώς σχολικός εκφοβισμός τα τελευταία χρόνια έχει αρχίσει και γίνεται αντικείμενο συζήτησης και προβληματισμού σε όλα τα σχολεία της χώρας, αφού η έκταση και η ένταση του φαινομένου είναι προοδευτικά αυξανόμενη.
Τι είναι αυτό που ορίζουμε όμως ως ενδοσχολική βία ή bullying, όπως έχει καθιερωθεί διεθνώς να ονομάζεται; Με τον όρο ενδοσχολική βία αναφερόμαστε στην επαναλαμβανόμενη, στοχευόμενη και απρόκλητη βίαιη συμπεριφορά σε παιδιά εντός και εκτός σχολείου με σκοπό την επιβολή μέσω πρόκλησης σωματικού ή ψυχικού πόνου.
Ποιες μορφές όμως μπορεί να πάρει η ενδοσχολική βία στις μέρες μας; Μπορεί να εμφανιστεί μέσω σωματικής βίας με χειρονομίες, σπρωξιές και ξυλοδαρμούς. Μπορεί να είναι λεκτική βία η οποία εκφράζεται με φραστικές επιθέσεις (βρισιές), προσβολές, και απειλές. Επιπλέον, εμφανίζεται και ως εκβιασμός για χρήματα, αντικείμενα, θελήματα. Ακόμα, ρατσιστικά σχόλια για το χρώμα, τη γλώσσα, την καταγωγή, την οικονομική επιφάνεια. Κλοπές και καταστροφή προσωπικών αντικειμένων του παιδιού (βιβλία, τσάντα, ρούχα). Επίσης, η ενδοσχολική βία εμφανίζεται ως κοινωνικός αποκλεισμός των στοχευόμενων παιδιών από παρέες, ομάδες, παιχνίδια. Τέλος, με αυξανόμενους ρυθμούς η ενδοσχολική βία εμφανίζεται στις μέρες μας μέσω του διαδικτύου. Πιο συγκεκριμένα, χρησιμοποιώντας τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (facebook, twitter) τα οποία βρίσκονται σε πλήρη άνθηση στις μέρες μας στοχοποιούνται παιδιά και διαπομπεύονται στους συμμαθητές και τους φίλους τους.
Ποιες είναι οι αιτίες της εμφάνισης του φαινομένου του σχολικού εκφοβισμού ή bullying; Οι βασικές αιτίες έχουν να κάνουν με το χαρακτήρα του παιδιού το οποίο ασκεί την ενδοσχολική βία, κα το οικογενειακό περιβάλλον από το οποίο προέρχεται. Πιο συγκεκριμένα έχει διαπιστωθεί ότι παιδιά τα οποία κάνουν bullying σε άλλα παιδιά προέρχονται από ένα βίαιο οικογενειακό περιβάλλον, ένα περιβάλλον με οικονομικά προβλήματα, ή προβλήματα μέσα στην οικογένεια όπως ένα διαζύγιο το οποίο έχει τραυματίσει ψυχολογικά το παιδί. Μια άλλα αιτία είναι το σχολικό περιβάλλον, κατά πόσο το σχολικό κλίμα ευνοεί τέτοια κρούσματα με τη αδιαφορία του κυρίως. Επιπλέον, η επαγρύπνηση των γονιών σε τέτοια θέματα και κατά πόσο ενεργοποιούνται οι γονείς των παιδιών τα οποία ασκούν σε συμμαθητές τους την ενδοσχολική βία εφόσον ενημερωθούν από το σχολείο. Τέλος, μια σημαντική παράμετρος είναι τα πρότυπα τα οποία περνούν τα παιδιά μέσω MME. Βίαια πρότυπα και ήρωες οι οποίοι κερδίζουν δημοφιλία και φήμη δείχνοντας ένα σκληρό και δυναμικό πρόσωπο είναι μια βασική αιτία η οποία μέσω μίμησης περνάει στη συμπεριφορά των παιδιών και κυρίως σε παιδιά στα οποία οι γονείς τους για διάφορους λόγους δεν αποτελούν πρότυπα συμπεριφοράς.
Ποιες είναι όμως οι επιπτώσεις αυτού του σοβαρού προβλήματος στην ψυχολογία και τη συμπεριφορά των παιδιών; Αυτό που θα πρέπει να παρατηρήσουν οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί και να ενεργοποιηθούν είναι μια ξαφνική σχολική άρνηση του παιδιού, απουσίες και σχολική πτώση ή άρνηση συμμετοχής σε σχολικές εκδηλώσεις και συνεχή παρουσία του παιδιού στο γραφείο των καθηγητών ή δίπλα στον εκπαιδευτικό στα διαλείμματα χωρίς λόγο. Επίσης, τυχόν αλλαγές στην εμφάνιση και την κατάσταση των ρούχων τους (σκισίματα, καταστροφές), μελανιές ή σημάδια. Να ζητάει συνεχώς χρήματα χωρίς επαρκή δικαιολογία, αλλά κυρίως αλλαγή στη διάθεση, στο φαγητό ή στον ύπνο, καθώς και επίμονα ψυχοσωματικά ενοχλήματα (πονοκέφαλοι, ζαλάδες, δύσπνοιες κ.ά).
Τι κάνουμε, λοιπόν, αν εντοπίσουμε κάποια τέτοια χωρίς αιτιολογία σημάδια στο παιδί μας; Αυτό στο οποίο αρχικά πρέπει να δώσουμε έμφαση είναι η επικοινωνία και η καλή σχέση με το παιδί μας για να έχουμε την δυνατότητα να μας εμπιστευτεί σε μια τέτοια δύσκολη σε αυτό κατάσταση χωρίς να φοβάται ότι θα το μαλώσουμε ή θα το αποδοκιμάσουμε ή ακόμα περισσότερο θα το αγνοήσουμε. Ύστερα λοιπόν από μια αρχική προσέγγιση στο παιδί μας στο οποίο πρέπει να εμφυσήσουμε την ασφάλεια με κάθε τρόπο και μέσο, θα πρέπει να ενημερώσουμε το σχολείο, εφόσον δε γνωρίζει για την κατάσταση και να αναλάβει την ευθύνη της προστασίας του παιδιού και της αποκατάστασης της τάξης, όπως οφείλει. Τέλος, σε περίπτωση που γίνουν τα παραπάνω και τα συμπτώματα που αναφέρθηκαν παραπάνω επιμένουν στο παιδί, θα πρέπει οι γονείς να απευθυνθούν αμέσως σε κάποιον ειδικό ψυχολόγο και να αναζητήσουν άμεσα βοήθεια για το παιδί τους.
http://tsoumatidis.gr/
