Η Μαλθουσιανή Παγίδα, είναι μια θεωρία που υπαινίσσεται ότι για το μεγαλύτερο μέρος της ανθρώπινης ιστορίας, το εισόδημα ήταν εν πολλοίς στάσιμο επειδή οι τεχνολογικές ανακαλύψεις και πρόοδοι συντέλεσαν μόνο στην αύξηση του πληθυσμού, παρά σε βελτιώσεις στο γενικό επίπεδο διαβίωσης. Είναι μόνο με την απαρχή της Βιομηχανικής επανάστασης, που το εισόδημα ανά άτομο αυξάνεται δραματικά σε μερικές χώρες, και είναι αυτές που ξεφεύγουν από την παγίδα.Έχει αποδειχθεί θεωρητικά, ότι η διαφυγή από την Μαλθουσιανή παγίδα μπορεί επίσης να δημιουργήσει σοβαρές πολιτικές ανακατατάξεις.Ήταν ο Τόμας Μάλθους που πρώτος επικαλέστηκε το επιχείρημα οι αυξήσεις του πληθυσμού είναι περιορισμένες από τα μέσα διαβίωσης, και ότι όταν αυτά τα μέσα διαβίωσης αυξάνονται, ο πληθυσμός επίσης θα αυξηθεί, και ότι η αύξηση του πληθυσμού θα είναι περιορισμένη από τη «φτώχεια και εξαθλίωση». Αυτή η πεσσιμιστική άποψη της αδυνατότητας της αληθινής προόδου διατυπώθηκε για πρώτη φορά το 1798, καθώς ακριβώς εκείνη την εποχή η βιομηχανική επανάσταση είχε ήδη αρχίσει να εξελίσσεται.Οι αιτίες για την Μαλθουσιανή παγίδα και οι θεωρίες για τις αιτίες της Βιομηχανικής Επανάστασης έχουν υπάρξει ποικίλες όσο και οι θεωρίες της πτώσης της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Η μετάβαση από την Μαλθουσιανή εποχή σε μια περίοδο διατηρήσιμης οικονομικής μεγέθυνσης έχει γίνει αντικείμενο έρευνας από την Ενοποιημένη θεωρία της μεγέθυνσης. Ένας κλάδος της Ενοποιημένης θεωρίας της μεγέθυνσης είναι αφιερωμένος στην αλληλεπίδραση ανάμεσα στην ανθρώπινη εξέλιξη και την οικονομική ανάπτυξη. Κάποιοι διατείνονται ότι η φυσική επιλογή κατά την διάρκεια της Μαλθουσιανής εποχής επέλεξε επωφελή χαρακτηριστικά για την διαδικασία μεγέθυνσης και έφερε έτσι την Βιομηχανική Επανάσταση. Δεδομένα συναφή με τη θεωρία δείχνουν την επιβίωση των πλουσιοτέρων στην Αγγλία στη διάρκεια του 17ου αιώνα.

Γιώργος Περίδρομος.