ΑΠΟΚΡΙΕΣ
Απόκριες ονομάζονται οι τρεις εβδομάδες πριν από την Καθαρά Δευτέρα , οπότε αρχίζει και η Μεγάλη Σαρακοστή. Η πρώτη εβδομάδα λέγεται Πρόφωνη επειδή παλιά διαλαλούσαν ότι άρχιζαν οι Απόκριες , η δεύτερη εβδομάδα ονομάζεται Κρεατινή επειδή έτρωγαν κρέας και δε νήστευαν ούτε την Τετάρτη ούτε την Παρασκευή. Μέχρι την Κυριακή της δεύτερης εβδομάδας η Απόκρεω μέχρι την Καθαρά Δευτέρα ονομάστηκε έτσι επειδή συνηθίζεται να μη τρώνε κρέας. Η Τρίτη εβδομάδα λέγεται Τυρινή , επειδή έτρωγαν γαλακτοκομικά προϊόντα , για να προετοιμαστούν σιγά – σιγά για τη νηστεία της Σαρακοστής.
Οι άνθρωποι τις Απόκριες ντύνονται επειδή θέλουν να νιώσουν διαφορετικοί , για κάτι που δε γίνεται στη ζωή , για ένα πράγμα που δε κατάφεραν να κάνουν ή για να κάνουν τους άλλους να γελάσουν.
ΤΟ ΚΑΨΙΜΟ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΙΑ ΚΑΡΝΑΒΑΛΟΥ
Την Κυριακή της Αποκριάς, όταν οι καρναβαλικοί εορτασμοί τελειώνουν, ακολουθεί το κάψιμο του βασιλιά καρνάβαλου. Το έθιμο αυτό έχει συμβολικό χαρακτήρα.
Η φωτιά έχει μαγική δύναμη, και σύμφωνα με την λαογραφία, το άναμμα της φωτιάς και το κάψιμο του καρνάβαλου βοηθούν στο να ξορκίζονται τα κακά πνεύματα. Να αναγεννηθούμε καθαροί, να περάσουμε από το σκοτάδι στο φως, από το χειμώνα στην άνοιξη.
Μαζί με την φωτιά καίγονται και τα μίση, οι εχθρότητες, η κακία και η ζήλια ανάμεσα στους ανθρώπους. Αφήνουμε πίσω μας ότι μας βαραίνει και πάμε προς την γλυκειά, αθώα εαρινή περίοδο.
Η παραγωγική περίοδος της Άνοιξης, όπου η φύση ανασταίνεται μετά τους κρύους, χειμωνιάτικους μήνες μας βρίσκει καθαρούς. Οι ρίζες της παράδοσης και της λαογραφίας τοποθετούν το άναμμα της φωτιάς και το κάψιμο του καρνάβαλου στο τέλος του χειμώνα και στην αρχή της εαρινής περιόδου, ως τον τρόπο κάθαρσης μας.
Γι’αυτό και στο έθιμο αυτό, επιβάλλεται να πηδάμε την φωτιά. Με αυτό τον τρόπο ξορκίζουμε τα δυσάρεστα και τα κακά, τα πετάμε, τα καίμε και δίνουμε τη θέση τους σε ευχάριστα και χαρούμενα γεγονότα.
ΚΑΘΑΡΑ ΔΕΥΤΕΡΑ
Την Καθαρά Δευτέρα, τελειώνουν οι απόκριες και ξεκινά η μεγάλη σαρακοστή για το Πάσχα.
Η Καθαρά Δευτέρα ονομάστηκε έτσι γιατί οι Χριστιανοί «καθαρίζονται» πνευματικά και σωματικά. Είναι μέρα νηστείας αλλά και μέρα αργίας για τους Χριστιανούς. Η νηστεία διαρκεί 40 μέρες, όσες ήταν και οι μέρες νηστείας του Χριστού στην έρημο. Εορτάζεται 48 ημέρες πριν την Κυριακή του Πάσχα.
Η ημέρα της Καθαράς Δευτέρας, γιορτάζεται σε όλη την Ελλάδα, με διάφορα έθιμα. Εκείνη την μέρα τρώγεται λαγάνα, δηλαδή άζυμο ψωμί που παρασκευάζεται μόνο εκείνη τη μέρα, ταραμάς, χαλβάς, θαλασσινά, λαχανικά, ελιές και φασολάδα χωρίς λάδι.
ΤΟ ΓΑΪΤΑΝΑΚΙ
Ένα έθιμο της Αποκριάς είναι το Γαϊτανάκι, το οποίο έχει χρωματιστές και μακριές κορδέλες. Άνθρωποι πιάνουν από μια κορδέλα και χορεύουν παραδοσιακούς χορούς. Εκφράζει γέλιο και χαρά.
Το γαϊτανάκι έχει 12 κορδέλες. Ο αριθμός των δώδεκα χορευτών λέγεται ότι δηλώνει τους μήνες του χρόνου ή τις Ώρες, τις μυθικές θεότητες του χρόνου. Σε πολλές κοινωνίες, κυρίως αγροτικές, το γαϊτανάκι συμβολίζει την ομόνοια και τη συναδελφικότητα. Ο κυκλικός χορός συμβολίζει τον κύκλο της ζωής, από τη ζωή στον θάνατο, από τη λύπη στη χαρά, από τον χειμώνα στην άνοιξη και το αντίθετο.
ΤΟ ΠΕΤΑΓΜΑ ΤΟΥ ΧΑΡΤΑΕΤΟΥ
Το έθιμο του χαρταετού είναι ένα από τα πιο παλιά. Στην ελληνική παράδοση το πέταγμα του αετού συμβολίζει το πέταγμα της ανθρώπινης ψυχής προς τον θεό. Η Καθαρά Δευτέρα είναι η πρώτη μέρα της νηστείας του Πάσχα και η μέρα που ξεκινάει η πνευματική και σωματική μας κάθαρση. Με αυτήν ερχόμαστε πιο κοντά στον Θεό και αυτό συμβολίζεται με τον χαρταετό που επίσης πλησιάζει προς τον Θεό καθώς πετάει ψηλά στον ουρανό.
ΚΑΛΕΣ ΑΠΟΚΡΙΕΣ!!!!
Πηγές:
Κείμενα: Μάθημα στην τάξη και Βικιπαίδεια
Εικόνες: Pixabay.com
