Εκπαιδευτικό σύστημα: Η «φυλακή» των εφήβων
του Νικηφόρου Μυρίλλα (Β2)
Η τοποθέτηση ψυχολόγου στο σχολείο μας αποτέλεσε το έναυσμα για να γράψω μερικές σκέψεις για την ψυχολογική πίεση που ασκεί το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα στους μαθητές. Η παρουσία ενός επαγγελματία της ψυχικής υγείας στο σχολείο αποτελεί γεγονός μεγάλης σημασίας, καθώς τα παιδιά μπορούν να βοηθηθούν ως προς την αντιμετώπιση των αγχωτικών καταστάσεων και προβλημάτων που δημιουργούνται στο πλαίσιο του σχολείου και όχι μόνο. Επομένως χαιρετίζω τη δράση του Υπουργείου Παιδείας, η οποία προβλέπει την τοποθέτηση ψυχολόγων στις σχολικές μονάδες.
Είναι γνωστό σε όλους ότι οι έφηβοι καταπιέζονται σε μεγάλο βαθμό, κυρίως κατά τη διάρκεια της φοίτησής τους στις δύο τελευταίες τάξεις του λυκείου. Η ψυχοφθόρα διαδικασία των Πανελλαδικών εξετάσεων αλλά και το όλο εξετασιοκεντρικό σύστημα ασκεί τεράστια πίεση στους μαθητές, οι οποίοι τείνουν να βασίζουν τη χαρά και τη λύπη τους μόνο στα ακαδημαϊκά τους επιτεύγματα και την αυτοεκτίμησή τους σε ένα καλό βαθμό στις γραπτές δοκιμασίες. Οι εκπαιδευτικοί από την πλευρά τους, πιεσμένοι για την έγκαιρη ολοκλήρωση της ύλης, επιλέγουν κατά βάση δασκαλοκεντρικές προσεγγίσεις, οι οποίες δε συμβάλλουν στο «σπάσιμο» της μονοτονίας του μαθήματος, ενώ και η μεγάλη εξεταστέα ύλη τους οδηγεί σε ρυθμούς διδασκαλίας, τους οποίους αδυνατούν να ακολουθήσουν όλοι οι μαθητές. Την πίεση που αισθάνονται οι μαθητές επιτείνουν με τη στάση τους και αρκετοί από τους γονείς μας.
Αγαπητοί γονείς, κατανοώ ότι μας αγαπάτε και θέλετε πάντα το καλό μας αλλά μας ασκείτε πολλές φορές υπέρμετρη πίεση Το να λέτε πως η προσπάθειά μας δεν είναι αρκετή, δεν μας ωθεί ώστε να καταβάλλουμε μεγαλύτερη αλλά μας απογοητεύει και μας καταρρακώνει. Η συνεχόμενη πίεση για συνεχώς μεγαλύτερη προσπάθεια (λες και δεν προσπαθούμε ήδη αρκετά!) είναι εξουθενωτική και βλάπτει την ψυχολογική μας κατάσταση.
Όλη αυτή η πίεση και το άγχος κάποιες φορές έχει πολλές αρνητικές επιπτώσεις στους νέ
ους. Μία από τις πιο σημαντικές επιπτώσεις είναι η εκδήλωση επιθετικής συμπεριφοράς. Η εκτόνωση του άγχους και της πίεσης ενδέχεται να ωθήσει τους εφήβους ακόμα και στην εκδήλωση παραβατικής συμπεριφοράς τόσο απέναντι σε κοντινά άτομα στο άμεσο περιβάλλον όσο και σε συμμαθητές τους. Αυτό με την σειρά του δημιουργεί τοξικές σχέσεις μεταξύ των παιδιών και μπορεί να οδηγήσει σε κοινωνικό αποκλεισμό του θύτη αλλά και του θύματος. Η εσωστρέφεια αυτή σε κάποιες περιπτώσεις οδηγεί ακόμα και στην κατάθλιψη ενώ σημειώνονται και πιο ακραίες μορφές, όπως τάσεις αυτοτραυματισμού και αυτοκτονίας.
Συνοψίζοντας, τα προβλήματα των παιδιών σε αυτές τις ηλικίες είναι πολύ σοβαρά και η ψυχολογική τους κατάσταση κινδυνεύει από πολλούς παράγοντες. Είναι απαραίτητη λοιπόν η βοήθεια και η στήριξη των εφήβων από τους εκπαιδευτικούς και τους γονείς και σε ορισμένες περιπτώσεις η επίβλεψή τους από κάποιον ειδικό.
