Ο Αθλητισμός στην Κέρκυρα
Η ιστορία του Ναυτικού Αθλητικού Ομίλου Κέρκυρας (Ν.Α.Ο.Κ)
Επιμέλεια κειμένου: Σπύρος Πελάης
Είναι γεγονός ότι η άμεση γειτνίαση μεγάλου μέρους της Ελλάδας – ηπειρωτικής και νησιώτικης – με τη θάλασσα καθόριζε ανέκαθεν την καθημερινή ζωή των ανθρώπων σε όλα τα επίπεδα. Η σχέση των νησιωτών Κερκυραίων με τη θάλασσα είναι εξ ορισμού αυτονόητη και ασφαλώς δεδομένη και καταγεγραμμένη σε όλα τα επίπεδα της πολιτισμικής εξέλιξης του τόπου.
Μετά από την «Ένωση» με την Ελλάδα τα Ιόνια Νησιά και ιδιαίτερα η Κέρκυρα συνέβαλαν καίρια και ποικιλοτρόπως στην ανάπτυξη του ελληνικού αθλητισμού. Καθόλου τυχαίο δεν είναι ότι στην πορεία αθλητικής άνθησης που ακολουθεί και οριοθετείται από το 1870 μέχρι το 1912, με κορύφωση τη διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων του 1896, η Κέρκυρα κατέχει ξεχωριστή και πρωτεύουσα θέση.
Το πρώτο αθλητικό σωματείο που ιδρύεται στην Ελλάδα είναι το 1869 ο Κερκυραϊκός Σύλλογος Ριπής, φυσικά στην Κέρκυρα, ενώ από το 1893 έως το 1912 ιδρύονται έντεκα νέα αθλητικά σωματεία. Πρόκειται για το Γυμναστικό Σύλλογο Κέρκυρας (1893), για τον Κερκυραϊκό Γυμναστικό Σύλλογο Κρίκετ (1899), για τον Ποδηλατικό Σύλλογο εν Κερκύρα (1901), για το Φιλαθλητικό Σύλλογο Κέρκυρας «SportClub»(1902), για τον Αθλητικό Σύλλογο «ο Άρης» (1903), για την Κερκυραϊκή Εταιρεία Κρίκετ «ο Φοίνιξ» (1903), για το Γυμναστικό Σύλλογο Κρίκετ «ο Βύρων» (1904),για το Γυμναστικό Σύλλογο εν Κέρκυρα (1908), για την Κερκυραϊκή Εταιρεία Κρίκετ «ο Νέος Φοίνιξ» (1908) και για το Σύλλογο Αντισφαιρίσεως Κέρκυρας (1912),που όμως, η ίδρυση του χωρίς καταστατική επιβεβαίωση μαρτυρείται αρκετά χρόνια πριν.
Το 1902 ιδρύεται στην Κέρκυρα αθλητικό σωματείο [sportclub] με το όνομα «Φιλαθλητικό Σύλλογος Κέρκυρας « [πρόδρομος του Ναυτικού Αθλητικού Ομίλου Κέρκυρας, Ν.Α.Ο.Κ.] και με εγκαταστάσεις στην τάφρο Contrafossa, κάτω από το Παλαιό Φρούριο της πόλης, του οποίου σκοπός είναι η άσκηση των μελών του στην κωπηλασία και στην ιστιοπλοΐα, η ανάπτυξη δραστηριοτήτων στη θάλασσα και η ψυχαγωγία με την οργάνωση εκδρομών.
Όπως σημειώνεται στον εσωτερικό κανονισμό του, κανένα μέλος του συλλόγου δεν μπορεί να συμμετέχει σε προπονητικά προγράμματα, αν δεν γνωρίζει την «κολυμβητικήν». Τα ίχνη του Φιλαθλητικού χάνονται σταδιακά μετά το 1914.
Στα χρόνια του Μεσοπόλεμου και ειδικότερα στα τέλη της δεκαετίας του ΄20 και στις αρχές του ΄30, μια ομάδα νέων της Κέρκυρας δημιούργησαν στην περιοχή Κόντρα Φόσσα του Φρουρίου της πόλης τον ανεπίσημο Ναυτικό Όμιλο Κέρκυρας [Ν.Ο.Κ] και επιδίδονταν σε δραστηριότητες ναυταθλητισμού, κυρίως σε κολυμβητικές δοκιμασίες. Ο πυρήνας των νέων του ΝΟΚ πρωταγωνιστεί στην επίσημη καταστατική ίδρυση του Ν.Α.Ο.Κ που ξεκινά το 1934 και ολοκληρώνεται το 1935.
Ο πρώτος χώρος δράσης του Ν.Α.Ο.Κ. κατά την ίδρυση του ήταν στις τοποθεσίες Κόντρα Φόσσα και Μανδράκι μέσα στο Παλαιό Φρούριο της πόλης. Κατά την ίδρυσή του καλλιεργεί τα αθλήματα της κολύμβησης, της κωπηλασίας και της ιστιοπλοΐας. Παράλληλα, από την πρώτη μέρα λειτουργιάς του Ομίλου αρχίζει η διδασκαλία και η εκπαίδευση των συμμετεχόντων αθλητών σε θέματα σχετικά με τη ναυτιλία. Το 1937 δημιουργείται η πρώτη ομάδα υδατοσφαίρισης του Ν.Α.Ο.Κ. και ξεκινούν οι αγωνιστικές συναντήσεις με πληρώματα ξένων πολεμικών πλοίων.
Τον Ιούλιο του 1945 επανεμφανίζεται μετά από πενταετή αναγκαστική διακοπή λόγω του πολέμου. Το φθινόπωρο [Σεπτέμβριο] του 1946 οργανώνονται στην Κέρκυρα οι Παγκερκυραϊκοί Αγώνες που διαρκούν από 4 έως 15 του μήνα και αναδεικνύονται σε γεγονός της πόλης. Σε αυτούς τους αγώνες εντάσσεται το πρώτο τοπικό μεταπολεμικό πρωτάθλημα κολύμβησης και υδατοσφαίρισης. Το 1947 αθλητές του Ν.Α.Ο.Κ. συμμετέχουν για πρώτη φορά σε περιφερειακούς κολυμβητικούς αγώνες που διοργανώνονται στα τέλη Ιουνίου από την ΕΚΟΦ στην Πάτρα.
Το 1949 αποτελεί μια χρόνια ορόσημο για τον αθλητισμό της Κέρκυρας, δεδομένου ότι οργανώνονται στην Κέρκυρα οι Πανελλήνιοι Ναυτικοί Αγώνες [«ΠανναυτικοίΑγώνες»] με τη συμμέτοχη πολλών αθλητών από διάφορα μέρη της Ελλάδας και με αγωνίσματα, κωπηλασίας, ιστιοπλοΐας, κολύμβησης, καταδύσεων και υδατοσφαίρισης. Το 1951 διεξάγονται για δεύτερη φορά στην Κέρκυρα Πανελλήνιοι Ναυτικοί Αγώνες στο χώρο του λιμένα της πόλης με αγωνίσματα κωπηλασίας και ιστιοπλοΐας, στα οποία συμμετέχουν αθλητές εκ των μεγαλυτέρων σωματείων της Ελλάδας.
Στα μέσα της δεκαετίας του΄50 [1955] οι ομάδες κολύμβησης και υδατοσφαίρισης του Ν.Α.Ο.Κ. πραγματοποιούν τις πρώτες διεθνείς συναντήσεις. Το Σεπτέμβριο του 1955 η κολυμβητική ομάδα του Ν.Α.Ο.Κ. συμμετείχε στο Πανελλήνιο Πρωτάθλημα.
Το 1957 σύσσωμη η κερκυραϊκή κοινωνία ανταποκρίνεται στη διαμόρφωση ενός ερημικού χώρου σε εγκαταστάσεις του ΝΑΟΚ. Αποτέλεσμα είναι ο Ν.Α.Ο.Κ. σήμερα να μην αποτελεί απλώς ένα αθλητικό σωματείο, ούτε μια τοποθεσία στο ιστορικό κέντρο της Κέρκυρας, άλλα κυρίως σημαντικό μέρος του πολιτισμού της πόλης. Σταδιακά και μέσα από την ανιδιοτελή εργασία των μελών του και την πρόσφορα του Γ.Ε.Ν. και της Ε.Θ.Ε. διαμορφώνονται το ιστορικό κολυμβητήριο της πόλης, τα λεμβαρχεία κωπηλασίας και ιστιοπλοΐας, οι χώροι άθλησης. Στο εντευκτήριο του ομίλου συγκεντρώνονται καθημερινά αθλητές, μέλη και φίλοι του συλλόγου. Οι συνεστιάσεις, οι χοροί, οι εκδρομές αποτελούν γεγονός της τοπικής πραγματικότητας. Νέοι της Κέρκυρας «χτίζουν» την εφηβεία τους, κάποιοι δε και τη ζωή τους, με κέντρο τον Ν.Α.Ο.Κ.
Τα τελευταία 15 χρόνια ο Ν.Α.Ο.Κ. αποτελεί ένα πρότυπο αθλητικού ομίλου που καλλιεργεί με τον ίδιο ζήλο και με τη στήριξη και την αγάπη των πολυάριθμων μελών του τα πέντε τμήματα ναυταθλητισμού [κωπηλασία, ιστιοπλοΐα, κολύμβηση υδατοσφαίριση, υποβρύχια αλιεία]. Οι κωπηλάτες του κατακτούν δεκάδες πανελλήνιες και βαλκανικές θέσεις και παγκόσμιες διακρίσεις, οι ιστιοπλόοι του και οι κολυμβητές του βρίσκονται ψηλά στην πανελλήνια κατάταξη, η ομάδα πόλο αγωνίζεται στην Α2 εθνική κατηγορία.
Τα τελευταία χρόνια αισθανόμαστε, επίσης, συγκινημένοι, γιατί γνωρίσαμε και ζήσαμε την καθολική υποστήριξη της τοπικής κοινωνίας σε όλες τις βαθμίδες και των συμπολιτών μας απ’ όλα τα μέρη του κόσμου άλλα και τη συμπαράσταση του αθλητικού κόσμου, όταν για πρώτη φορά αμφισβητείται το αυτονόητο, το καθεστώς λειτουργιάς και δράσης του Ομίλου στις ιστορικές εγκαταστάσεις του, στο χώρο που διαμορφώθηκε μέσα από τη συνεχή πρόσφορα των μελών του.
Ο αθλητισμός συνεχίζει να παραμένει μέχρι τις ημέρες μας συστατικό στοιχειό της πολιτισμικής ταυτότητας της Κερκύρας. Αναπόσπαστο κομμάτι της και ο Ν.Α.Ο.Κ. που κουβαλάει την ψυχή και τη μνήμη των ανθρώπων που τον δημιούργησαν και τον αφηγούνται ως μέρος της ζωής τους, ο Ν.Α.Ο.Κ. που αποτελεί μέρος των νέων αναγνώσεων της πόλης και της τοπικής ιστορίας.
Ο Ν.Α.Ο.Κ που αναλλοίωτα μας σημαδεύει.
Ο Ν.Α.Ο.Κ. μας.
Ευχαριστούμε τον κ. ΑΚΗ ΠΑΥΛΟΓΙΑΝΝΗ, Δρα Ιστορίας του Αθλητισμού, καθηγητή στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο για τις πολύτιμες πληροφορίες που μας παρείχε
