Η καστροντυμένη Κυρά.
Καθώς το πλοίο πλησιάζει το νησί μας, ο επισκέπτης αντικρίζει τον όγκο του Παλαιού Φρουρίου, του πιο φημισμένου από τα κερκυραϊκά φρούρια. Αμέσως μετά αντικρίζει το βορεινό τμήμα της πόλης και το Νέο Φρούριο.
Η ιστορία του Π. Φρουρίου αρχίζει από τα ιστορικά χρόνια της Κέρκυρας και ο ρόλος του ήταν σημαντικός στην άμυνα της πόλης (μόνο κατά την οθωμανική πολιορκία του 1716 ήταν έξω από το χώρο των συγκρούσεων). Η διαμόρφωσή του γνώρισε πολλές φάσεις ανάλογα με τους κατακτητές και τα αμυντικά συστήματα της κάθε εποχής, ενώ τη σημερινή του μορφή απέκτησε μετά την περίοδο της αγγλικής κυριαρχίας και τις καταστροφές του τελευταίου πολέμου.
Στην κορυφή η οποία αντικρίζει την πόλη βρίσκεται ένα μεταλλικός σταυρός ο οποίος κατά το 19ο αιώνα και μεγάλο μέρος του 20ου ήταν σηματοφορικός σταθμός. Δίπλα του βρίσκεται ένας πέτρινος φάρος κατασκευασμένος από τους Άγγλους περίπου το 1825.
Στη βορεινή πλευρά βρίσκεται το λιμάνι του Μαντρακιού, το οποίο σήμερα χρησιμοποιεί ο Πανελλήνιος Όμιλος Ιστιοπλόων Ανοικτής Θάλασσας. Στο χώρο του Π. Φρουρίου επί αιώνες υπήρχαν στρατιωτικές μονάδες, αλλά σήμερα στους ίδιους χώρους λειτουργούν τα Γενικά Αρχεία του Κράτους (Αρχεία Νομού Κέρκυρας), η Δημόσια Βιβλιοθήκη, τμήμα του Πανεπιστημίου και ένα μικρό βυζαντινό μουσείο, ενώ εκδηλώσεις γίνονται στο ναό του Αγίου Γεωργίου.
Σε ευθεία απόσταση χιλίων μέτρων δυτικότερα βρίσκεται το Νέο Φρούριο οικοδομημένο αρχικά στα τέλη του 16ου αι., το οποίο δεσπόζει του λιμανιού. Οχυρωμένο με τις πλέον σύγχρονες μεθόδους της εποχής, άντεξε στην πολιορκία του 1716 και στα νεότερα χρόνια στέγασε την πρώτη σχολή της Αστυνομίας Πόλεων. Σήμερα, σε ένα τμήμα του εδρεύει ο Ναυτικός Σταθμός.
Τα υπόγεια και των δύο φρουρίων χρησίμευσαν ως καταφύγια των αμάχων κατά τους βομβαρδισμούς των τελευταίων πολέμων.
Τρία ακόμα φρούρια προστάτευαν τον πληθυσμό της υπαίθρου κατά τις περιπτώσεις επιδρομών και πολιορκιών.
Το φρούριο της Κασσιώπης (στο ΒΑ άκρο του νησιού) το οποίο μνημονεύεται από την εποχή των Ρωμαίων και εγκαταλείφθηκε μετά την πολιορκία του 1537.
Το φρούριο του Γαρδικιού, κοντά στο χωριό Άγιος Ματθαίος. Χρονολογείται από τον 11ο αι. και εγκαταλείφθηκε στα τέλη του 14ου. Σήμερα σώζονται τα περιμετρικά τείχη και κάποιοι πύργοι.
Το Αγγελόκαστρο, χτισμένο κατά το 13ο αιώνα σε έναν απόκρημνο βράχο, χρησιμοποιήθηκε ως καταφύγιο των χωρικών της περιοχής κατά τις επιδρομές και την πολιορκία του 1537. Βρίσκεται κοντά στο χωριό Κρήνη, περίπου 28 χιλιόμετρα από την πόλη.
Εν κατακλείδι, οι κατακτητές που πέρασαν ανά τους αιώνες από το νησί της Κέρκυρας, μερίμνησαν για την οχύρωση του εφαρμόζοντας αρχιτεκτονικές καινοτομίες. Τα φρούρια επηρέασαν σημαντικά διάφορες πτυχές της ιστορίας, παρέχοντας προστασία στον λαό της Κέρκυρας σε δυσμενείς περιόδους. Αναπόσπαστο «κομμάτι» της πολιτισμικής κληρονομιάς και της ταυτότητας του νησιού προσκαλούν τον ρομαντικό περιηγητή και τον φυσιολάτρη για οποιαδήποτε απόδραση…
Χονδρογιάννη Γεωργία
