Γνωρίζατε ότι στις 20 Νοεμβρίου, είναι η παγκόσμια μέρα για τα δικαιώματα των παιδιών;
Όπως οι μεγάλοι, έτσι και τα παιδιά έχουν δικαιώματα που προστατεύονται από τη Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού (Unicef). Η Σύμβαση τέθηκε σε ισχύ από το 1990 και την έχουν υπογράψει, σχεδόν όλες οι χώρες του κόσμου. Η Σύμβαση περιλαμβάνει συνολικά 54 άρθρα. Τα πρώτα 40 άρθρα, αφορούν τα δικαιώματα των παιδιών, ενώ τα υπόλοιπα 14 αφορούν την εφαρμογή και τον έλεγχο αυτών από τις κυβερνήσεις.
Τα κυριότερα δικαιώματα των παιδιών είναι:
α. Το δικαίωμα για ζωή, δηλαδή για στέγη, φαγητό και γιατρό αν αρρωστήσουν.
β. Το δικαίωμα να είναι ασφαλή, δηλαδή να μην τα κακοποιούν, να μην τα αμελούν και να μην τα εκμεταλλεύονται.
γ. Το δικαίωμα για εκπαίδευση και παιχνίδι.
δ. Το δικαίωμα να σκέφτονται και να εκφράζουν ελεύθερα τη γνώμη τους.
Αναλυτικά τα 40 άρθρα των δικαιωμάτων είναι:
Άρθρο 1 Ορισμός του παιδιού
Παιδί θεωρείται ένα άτομο κάτω των 18 ετών.
Άρθρο 2 Απαγόρευση διακρίσεων
Κάθε παιδί πρέπει να αντιμετωπίζεται χωρίς διακρίσεις λόγω χρώματος, φύλου, γλώσσας, θρησκείας, άποψης, χώρας καταγωγής, περιουσίας, αναπηρίας ή υπαγωγής του σε μια εθνική μειονότητα.
Άρθρο 3 Η άνετη διαβίωση του παιδιού είναι μεγάλης σημασίας
Σε όλους τους νόμους και τις δικαστικές αποφάσεις, η άνετη διαβίωση του παιδιού έρχεται πρώτη.
Άρθρο 4 Εφαρμογή των δικαιωμάτων
Κάθε κράτος πρέπει να διασφαλίζει, ότι τα δικαιώματα των παιδιών εφαρμόζονται.
Άρθρο 5 Καθοδήγηση από γονείς
Η οικογένειά έχει την ευθύνη να βοηθάει το παιδί να μάθει να ασκεί τα δικαιώματά του και να εξασφαλίζει πως τα δικαιώματά αυτά προστατεύονται.
Άρθρο 6 Επιβίωση και ανάπτυξη του παιδιού
Κάθε παιδί έχει δικαίωμα στη ζωή και την επιβίωση. Το κράτος πρέπει να διασφαλίσει ότι τα παιδιά και οι νέοι μπορούν να αναπτυχθούν ικανοποιητικά.
Άρθρο 7 Όνομα και ιθαγένεια
Κάθε παιδί, από τη γέννησή του και μετά, έχει το δικαίωμα σε ένα όνομα, καθώς και στην ιδιότητα ότι ανήκει σε μια χώρα.
Άρθρο 8 Προστασία της ταυτότητας
Κάθε παιδί έχει δικαίωμα σε μια ταυτότητα, δηλαδή ένα επίσημο αρχείο που δηλώνει ποιος/α είναι και κανείς δεν πρέπει να του στερήσει αυτό.
Άρθρο 9 Απομάκρυνση από τους γονείς
Το παιδί έχει δικαίωμα να μένει με τους γονείς του και να ζει μέσα σε μια οικογένεια που νοιάζεται για αυτό, εκτός και αν αυτό είναι κακό για το παιδί.
Άρθρο 10 Οικογενειακή επανένωση
Κάθε παιδί έχει το δικαίωμα να εγκαταλείπει κάθε κράτος και να ταξιδεύει στην πατρίδα του, προκειμένου να ξανά-ενωθεί με την οικογένειά του.
Άρθρο 11 Προστασία από απαγωγή και παράνομη απομάκρυνση
Κάθε κράτος πρέπει να καταπολεμήσει την απαγωγή και την παράνομη απομάκρυνση του παιδιού από τη χώρα στην οποία ζει.
Άρθρο 12 Ελευθερία γνώμης του παιδιού
Κάθε παιδί έχει το δικαίωμα να ακούγεται και να εκφράζει τη γνώμη του για όλα τα ζητήματα και τα θέματα που αφορούν στη ζωή του.
Άρθρο 13 Ελευθερία έκφρασης
Κάθε παιδί έχει το δικαίωμα να εκφράζει ελεύθερα τη γνώμη του, μιλώντας, ζωγραφίζοντας, γράφοντας ή με οποιοδήποτε άλλο τρόπο επιθυμεί, εκτός και αν αυτός βλάπτει ή προσβάλλει τα δικαιώματα των άλλων ανθρώπων.
Άρθρο 14 Ελευθερία σκέψης, συνείδησης και θρησκείας
Κάθε παιδί έχει το δικαίωμα να ασκεί ελεύθερα τη θρησκεία του, τη σκέψη και τη συνείδησή του. Οι γονείς πρέπει να βοηθήσουν το παιδί να διαλέξει τι είναι το πιο σωστό ή λάθος, για το καλό του.
Άρθρο 15 Δικαίωμα στην ειρηνική δημόσια συγκέντρωση
Κάθε παιδί έχει το δικαίωμα να συγκεντρωθεί μαζί με άλλα παιδιά, να διαλέξει φίλους και να συμμετέχει ή να φτιάξει μια ομάδα, αρκεί να μην παραβιάζονται τα δικαιώματα άλλων ανθρώπων.
Άρθρο 16 Προστασία της ιδιωτικής ζωής
Κάθε παιδί έχει το δικαίωμα να μην παρεμβαίνει κανείς στην ιδιωτική του ζωή, την οικογένεια, την κατοικία ή την αλληλογραφία του, αλλά ούτε και να προσβάλλει κανείς ή να βλάψει την τιμή και την υπόληψή του.
Άρθρο 17 Πρόσβαση σε κατάλληλες πληροφορίες
Κάθε παιδί πρέπει να έχει πρόσβαση σε πληροφορίες που είναι σημαντικές για αυτά, μέσα από διάφορες πηγές, όπως το ραδιόφωνο, τις εφημερίδες, τα βιβλία, τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές κ.α. Ωστόσο οι ενήλικες, έχουν την υποχρέωση να προστατεύουν τα παιδιά από τις πληροφορίες που μπορεί να τα βλάψουν.
Άρθρο 18 Ευθύνες γονέων
Οι γονείς ή οι κηδεμόνες είναι υπεύθυνοι για την ανατροφή του παιδιού. Το κράτος έχει την ευθύνη να τους στηρίζει όταν αυτοί εργάζονται, εξασφαλίζοντας υπηρεσίες φροντίδας για τα παιδιά.
Άρθρο 19 Προστασία από κακοποίηση
Το κράτος είναι υπεύθυνο για την προστασία του παιδιού από κακοποίηση από τους γονείς ή άλλους ανθρώπους. Κάθε παιδί έχει το δικαίωμα να μάθει πώς να αποφεύγει ή να αντιμετωπίζει κάθε μορφή κακοποίησης.
Άρθρο 20 Παιδιά χωρίς οικογένειες
Κάθε παιδί που δε ζει με την οικογένειά του έχει το δικαί¬ωμα σε ειδική προστασία και στήριξη, μέσα από θεσμούς όπως η υιοθεσία, η φιλοξενία σε ανάδοχη οικογένεια ή σε κατάλληλη στέγη-ίδρυμα.
Άρθρο 21 Υιοθεσία
Ένα παιδί μπορεί να υιοθετηθεί αν η υιοθεσία επιτρέπεται και εγκρίνεται από τη χώρα, και αν εξυπηρετεί την άνετη διαβίωση του παιδιού.
Άρθρο 22 Παιδιά πρόσφυγες
Κάθε παιδί που αναγκάζεται να εγκαταλείψει τη χώρα του, που είναι πρόσφυγας και ζητά άσυλο, έχει δικαίωμα σε ειδική προστασία από το κράτος στο οποίο μεταναστεύει.
Άρθρο 23 Παιδιά με αναπηρία
Κάθε παιδί με αναπηρία έχει δικαίωμα σε ειδική μέριμνα και εκπαίδευση. Θα πρέπει να βοηθηθεί, ώστε να είναι ανεξάρτητο και να συμμετέχει ενεργά, προκειμένου να ζήσει μια ολοκληρωμένη ζωή.
Άρθρο 24 Υγεία και ιατρικές υπηρεσίες
Κάθε παιδί έχει δικαίωμα στην καλύτερη δυνατή υγεία. Το κράτος πρέπει να εξασφαλίζει ιατρική περίθαλψη για τα παιδιά, να καταπολεμά την κακή
διατροφή και την ασθένεια και να δίνει πληροφορίες που θα βοηθούν τα παιδιά να παραμένουν υγιή.
Άρθρο 25 Επανεξέταση της φροντίδας ή της θεραπείας
Κάθε παιδί που έχει εισαχθεί σε ένα ίδρυμα για την προστα¬σία, τη φροντίδα ή τη θεραπεία του, έχει το δικαίωμα του ελέγχου από την πολιτεία, προκειμένου να εξετάζονται αν οι συνθήκες που ζει είναι κατάλληλες για αυτό.
Άρθρο 26 Κοινωνική πρόνοια
Κάθε παιδί έχει το δικαίωμα από τη βοήθεια του κράτους, αν είναι φτωχό ή αν βρίσκεται σε ανάγκη.
Άρθρο 27 Επίπεδο ζωής
Κάθε παιδί έχει δικαίωμα σε φαγητό, ρούχα και ένα ασφαλές μέρος για να ζήσει, με τρόπο ώστε να ικανοποιούνται οι βασικές του ανάγκες και να μπορεί να κάνει πράγματα που κάνουν όλα τα παιδιά.
Άρθρο 28 Εκπαίδευση
Κάθε παιδί έχει δικαίωμα στην εκπαίδευση και το κράτος πρέπει να παρέχει καλής ποιότητας δωρεάν εκπαίδευση σε όλους τους νέους. Τα παιδιά πρέπει να ενθαρρύνονται να πάνε στο σχολείο μέχρι την υψηλότερη τάξη που μπορούν.
Άρθρο 29 Σκοπός της εκπαίδευσης
Η σχολική εκπαίδευση θα πρέπει να αναπτύσσει την προσω¬πικότητα, τα ταλέντα και τις ικανότητες του κάθε παιδιού και να τα ενθαρρύνει να σέβονται τα δικαιώματα των άλλων ανθρώπων, να προστατεύουν το περιβάλλον και να μαθαίνουν να ζουν με ειρήνη.
Άρθρο 30 Παιδιά που ανήκουν σε μειονότητες
Κάθε παιδί που ανήκει σε μειονότητα έχει το δικαίωμα να μάθει και να ασκεί τη δική του κουλτούρα, θρησκεία και γλώσσα.
Άρθρο 31 Ελεύθερος χρόνος, ξεκούραση και ψυχαγωγία
Κάθε παιδί έχει το δικαίωμα στην ανάπαυση και τον ελεύθερο χρόνο.
Άρθρο 32 Παιδική εργασία
Κάθε παιδί έχει το δικαίωμα να προστατεύεται από κάθε μορφή εκμετάλλευσης και εργασίας, που θα μπορούσαν να βλάψουν την εκπαίδευση ή την ανάπτυξή του. Το κράτος έχει την υποχρέωση καθορισμού ενός ελάχιστου ορίου ηλικίας για το δικαίωμα στην εργασία.
Άρθρο 33 Προστασία από ναρκωτικές ουσίες
Κάθε παιδί έχει το δικαίωμα να προστατεύεται από την παρα¬γωγή και το εμπόριο παράνομων ναρκωτικών.
Άρθρο 34 Προστασία από σεξουαλική εκμετάλλευση
Κάθε παιδί έχει το δικαίωμα να προστατεύεται από τη σεξουαλική εκμετάλλευση και την σεξουαλική κακοποίηση.
Άρθρο 35 Προστασία από πώληση και εμπορία
Το κράτος πρέπει να διασφαλίζει ότι παιδιά και νέοι δεν έχουν απαχθεί ή δεν διακινούνται.
Άρθρο 36 Προστασία από όλες τις άλλες μορφές εκμετάλλευσης
Κάθε παιδί έχει το δικαίωμα να προστατεύεται από όλες τις άλλες μορφές εκμετάλλευσης (π.χ. ζητιανιά).
Άρθρο 37 Βασανιστήρια και φυλάκιση
Κάθε παιδί έχει δικαίωμα στην προστασία από τα βασανι¬στήρια, την απάνθρωπη μεταχείριση, την τιμωρία, την παρά¬νομη σύλληψη ή από οποιαδήποτε άλλο βλάπτει την προσωπική του ελευθερία.
Άρθρο 38 Πόλεμος και ένοπλες συρράξεις
Τα παιδιά και οι νέοι κάτω των 15 ετών έχουν το δικαίωμα να μην λαμβάνουν μέρος σε πόλεμο και ένοπλες συρράξεις. Το κράτος έχει την υποχρέωση να παρέχει προστασία για τα παιδιά που έχουν πληγεί από τον πόλεμο.
Άρθρο 39 Αποκατάσταση και ένταξη
Κάθε παιδί που είναι θύμα πολεμικής σύγκρουσης, βασανι¬στηρίων, παραμέλησης ή εκμετάλλευσης έχει το δικαίωμα σε κατάλληλη φροντίδα για να μπορέσει να αποκατασταθεί, ψυχικά και σωματικά.
Άρθρο 40 Δικαιοσύνη ανηλίκων
Κάθε παιδί που κατηγορείται για τη διάπραξη ενός εγκλή¬ματος έχει το δικαίωμα να αντιμετωπίζεται δίκαια και με αξιοπρέπεια από δικαστήριο που πρέπει να σέβεται τα δικαιώματά του. Το κράτος έχει, την υποχρέωση να παρέχει εναλλακτικές λύσεις αντί φυλάκισης σε παιδιά και νέους που έχουν καταδικαστεί.
Πηγή:
https://www.living-democracy.com
