Ο Νικόλαος Κουμπάρος, όπως ήταν το πραγµατικό όνοµα του Νικόλαου Σκουφά, γεννήθηκε στο Κομπότι της Άρτας, το 1779. Το χωριό του και η γύρω περιοχή ήταν, προεπαναστατικά, τσιφλίκι του Μουχτάρ πασά, γιου τού Αλή πασά. Ο Σκουφάς διδάχτηκε τα πρώτα γράμματα στο Κομπότι από τον μοναχό Θεοχάρη Ντούια και, στη συνέχεια, στην Άρτα από τον δάσκαλο Κ. Λενδραμή. Το «Σκουφάς» ήταν παρατσούκλι που του αποδόθηκε, επειδή στα πρώτα του επιχειρηματικά βήματα στην Άρτα ασχολήθηκε µε την κατασκευή σκούφων και καπέλων.
Το 1613 μετανάστευσε στη Ρωσία, όπου επιδόθηκε στο εμπόριο και συνδέθηκε και µε άλλους Έλληνες εμπόρους. Στενότερη φιλία ανέπτυξε στην Οδησσό µε τον Αθανάσιο Τσακάλωφ και τον Εμμανουήλ Ξάνθο, µε τους οποίους συναποφάσισε την ίδρυση µιας οργάνωσης που θα είχε ως σκοπό την απελευθέρωση της πατρίδας. Πρόκειται για τη Φιλική Ἑταιρεία, η οποία ιδρύθηκε στην Οδησσό, στις 14 Σεπτεμβρίου 1814. Αμέσως µετά, οι τρεις ιδρυτές της Φιλικής Εταιρείας επιδόθηκαν στο έργο της προετοιμασίας του Αγώνα. Ο Ξάνθος αναχώρησε για την Κωνσταντινούπολη, µε σκοπό να προετοιμάσει το έδαφος για τη μύηση των ομογενών στη Φιλική Εταιρεία, ενώ ο Σκουφάς και ο Τσακάλωφ μετέβησαν στη Μόσχα, όπου δοκίµασαν να αρχίσουν και οι ίδιοι τη μύηση των εκεί ομογενών.
Αρχικά αντιμετώπισαν τη δυσπιστία και την άρνηση, καθώς το εγχείρημα αυτό – η Ελληνική Επανάσταση – θεωρούνταν ανεδαφικό και ανέφικτο. Όταν, όμως, στις 13 Δεκεμβρίου του 1814, ο Σκουφάς μύησε τον Γεώργιο Σέκερη, που ανήκε σε ευκατάστατη και σεβαστή οικογένεια της Ρωσίας, οι ιδρυτές της Φιλικής Εταιρείας θεώρησαν ότι αυτή η μύηση θα ανέτρεπε το δυσµενές κλίμα. Αργότερα πάλι, όταν ο Τσακάλωφ ήταν απογοητευμένος από την ταχύτητα εξάπλωσης της Φιλικής Εταιρείας και πρότεινε στον Σκουφά να εγκαταλείψουν τα σχέδιά τους, ο Σκουφάς πρότεινε να μεταφερθεί η έδρα της Εταιρείας στην Κωνσταντινούπολη, όπου ο μεγάλος αριθµός των Ελλήνων και η εξέχουσα θέση πολλών ομογενών αποτελούσαν, κατά την άποψή του, ευνοϊκό παράγοντα για την προετοιμασία τού Αγώνα.
Όταν τον Απρίλιο του 1818, βρέθηκαν και οι τρεις ιδρυτές της Φιλικής Εταιρείας στην Κωνσταντινούπολη, η δράση του Σκουφά υπήρξε καθοριστική για την πορεία της οργάνωσης. Με δική του απόφαση και του Ξάνθου εντάχθηκε στη Φιλική Εταιρεία, και μάλιστα σε ηγετική θέση, ο Παναγιώτης Αναγνωστόπουλος από την Ανδρίτσαινα. Ο Σκουφάς υποστήριζε σθεναρά ότι η Πελοπόννησος ήταν η καταλληλότερη περιοχή και για την ανάπτυξη της Εταιρείας αλλά και για την έναρξη του Αγώνα. Έτσι, παρά τις επιφυλάξεις των άλλων δύο συνιδρυτών της, προγραμμάτισε ταξίδι στη Μάνη για τον συντονισμό και την προετοιμασία της Επανάστασης. Δυστυχώς, όμως, δεν πρόλαβε να πραγματοποιήσει τα σχέδιά του, καθώς, ύστερα από βραχύχρονη ασθένεια, άφησε την τελευταία του πνοή στην Κωνσταντινούπολη, στις 31 Ιουλίου του 1818. Ο θάνατός του υπήρξε βαρύ πλήγμα για τη Φιλική Εταιρεία, καθώς ο Σκουφάς είχε αφιερώσει όλες του τις δυνάµεις για την επιτυχία της. Το έργο του εκτιμήθηκε τόσο από τους συγχρόνους του, όσο και από τους μεταγενέστερους.
Σ. Πανανής
Πηγή
https://www.sansimera.gr
